MAM-A LOOK! του Χρίστου Καλτσά: η ελληνική παραδοσιακή μουσική σε bossanova και lounge

Από τον «Αμάραντο» και τον «Αφούση» ως το «Ο ήλιος βασιλεύει», «διαμάντια» της ελληνικής παράδοσης που έχουν χαραχτεί στη συλλογική μας μνήμη, ξαναγεννιούνται μέσα από σύγχρονες ενορχηστρώσεις σε lounge, bossanova, balearic και house ρυθμούς στο digitalalbum MAM-A LOOK! – Music for the Soulτου Χρίστου Καλτσά. Η ελληνική παραδοσιακή μουσική δεν ανήκει στο παρελθόν, μπορεί να ζήσει στο παρόν χωρίς να χάσει την ψυχή της.

Ο γνωστός dj και ραδιοφωνικός παραγωγός δεν αντιμετωπίζει την παράδοση ως «μουσειακό» υλικό αλλά ως ζωντανή πρώτη ύλη, που μπορεί να χωρέσει σε σύγχρονες παραγωγές χωρίς να χάνει τον χαρακτήρα της. Το άλμπουμ περιλαμβάνει ένα σύνολο από 10 ηχογραφήσεις, ορχηστρικά και τραγούδια, που μας ταξιδεύουν από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο, ως την Πάτμο, τη Νάξο, την Κάσο, τηνΚρήτη, την Ικαρία, τη Μικρά Ασία και την Κύπρο.

«Δούλευα την ιδέα αυτού του άλμπουμ αρκετό καιρό πριν στο μυαλό μου», εξηγεί ο Χρίστος Καλτσάς μιλώντας για τη γέννηση του project. «Κάποια στιγμή μοιράστηκα την ιδέα με τους ιδιοκτήτες του εστιατορίου Mamalouka με το οποίο συνεργάζομαι ως residentdj. Τους εξήγησα τι ακριβώς είναι, τους έβαλα να ακούσουν κάποια demoκαι τους άρεσε πάρα πολύ. Θεωρήσαμε ότι ταιριάζει απόλυτα με τη φιλοσοφία του χώρου και έτσι προχωρήσαμε».

Ο στόχος του ήταν σαφής από την αρχή: «Ήθελα να πειραματιστώ με ελληνικούς ήχους αλλά με νέες ενορχηστρώσεις. Δηλαδή, να παντρέψω με κάποιον τρόπο το παραδοσιακόελληνικό, με τον μοντέρνο ηλεκτρονικό ήχο». Το αποτέλεσμα λειτουργεί ως ένα «generic άλμπουμ», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος. Το ζητούμενο δεν ήταν απλώς μια σύγχρονη διασκευή, αλλά η λειτουργικότητα της μουσικής σε διαφορετικά περιβάλλοντα. «Ήθελα το άλμπουμνα μπορεί να παιχτεί σε χώρους που δεν παίζουν ελληνικά:σε ένα εστιατόριο στην Ελλάδα, σε ένα beachbar της Μεσογείου, αλλά και σε ένα μπαρ στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Γερμανία ή στην Αγγλία». Ο Χρίστος Καλτσάς παρατηρεί ότι η διεθνής αγορά αναζητά συνεχώς νέο υλικό worldmusic, ενώ η Ελλάδα παραμένει ελάχιστα ορατήσε αυτό το πεδίο. «Τα μαγαζιά του εξωτερικού ψάχνονται παντού για worldmusic. Δεν έχουμε βρει ακόμα το μερίδιο που μας αναλογεί σε αυτόν τον χώρο».

Χρίστος Καλτσάς

Παράδοση χωρίς «βεβήλωση»

Η διασκευή παραδοσιακών τραγουδιών φέρνει πάντα μαζί της τον φόβο της αλλοίωσης. Ο Χρίστος Καλτσάς ωστόσο, είναι κατηγορηματικός. «Η αυθεντικότητα δεν μπορεί να χαθεί, διότι όλα αυτά τα τραγούδια είναι τόσο γνωστά στα αυτιά μας, είναι χαραγμένα στη συλλογική μας μνήμη. Μιλάμε για ήχους τους οποίους αναγνωρίζειςαπό την πρώτη νότα. Καταλαβαίνεις από τα πρώτα τέσσερα ακόρνταότι αυτός είναι ο “Αμάραντος” ή το “Ήθελα να ’μουν στο χωριό”», τονίζει. «Εμείς κρατήσαμε τον πυρήνα, τη βασικήμελωδία και απλά αλλάξαμε τον ρυθμό, την ενορχήστρωση, τα όργανα, διατηρώντας την αυθεντικότητα του τραγουδιού».

Η διαδικασία επιλογής των δέκα τραγουδιών που συγκροτούν το άλμπουμ, όπως εξηγεί ο ίδιος, δεν ήταν εύκολη υπόθεση: «Χρειάστηκαν ατελείωτες ώρεςακρόασης για να μπορέσω να επιλέξω αυτά τα δέκα τραγούδια. Άκουσα αμέτρηταπαραδοσιακά τραγούδια ξανά και ξανά. Κατέληξα σε μίαλίστα που περιλάμβανε είκοσι τραγούδια για να φτάσουμεστα δέκα που κυκλοφόρησαν».

Όσο για τηνεπιλογή των ρυθμών – bossanova, house, balearic, lounge – ο Χρίστος Καλτσάς σημειώνει:«Ήθελα η επιλογή και η σειρά των τραγουδιών στο άλμπουμ, να έχει κάποιο νόημα και να υπάρχουν όλων των ειδών οι ρυθμοί. Η δομή του άλμπουμ ακολουθεί την παραδοσιακή λογική των παλιών δίσκων-- «αρχή, μέση και τέλος»--όπου ο ακροατής γνώριζε τι να περιμένει σε κάθε στάδιο της ακρόασης».

Ένα roadtrip στην ελληνική επαρχία

Το MAM-A LOOK! λειτουργεί και ως ένα ηχητικό ταξίδι στην ελληνική επαρχία. Από την Ήπειρο στην Κύπρο, από τη Νάξο στην Κάσο, από τη Μικρά Ασία στην Κρήτη, το άλμπουμ χαρτογραφεί έναν ευρύτερο γεωγραφικό και πολιτισμικό χώρο. «Είναι ένα roadtrip για να ξαναμάθουμε εμείς τα παραδοσιακά τραγούδια μαςκαι να μάθει κι ο ξένος τι ήχους έχει η Ελλάδα, να βρούμε αυτό που λέμε Greekroots, την ελληνική μουσική ρίζα», παρατηρεί ο Χρίστος Καλτσάς. Το άλμπουμ δεν φιλοδοξεί να καλύψει γεωγραφικά ολόκληρη τη χώρα. «Η Μακεδονία και η Θράκη θαέρθουν κατά πάσα πιθανότητα σε επόμενο άλμπουμ. Ήδη το άλμπουμ πάει πάρα πολύ καλά στο Spotify. Το θεωρώ σχεδόν σίγουρο ότι θα υπάρξει συνέχεια», λέει.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το MAM-A LOOK! φαίνεται να συμπίπτει με μια ευρύτερη τάσηστην Ελλάδα: οι νέοι ακούνε ξανά παραδοσιακές μουσικές. «Πράγματι υπάρχει μία τέτοια τάση επιστροφής στην παράδοση κι αυτό έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ο Αφούσης, για παράδειγμα,είναι ένα τραγούδι που έχει πολύ γκελ στην νεολαία τον τελευταίο χρόνο»,σημειώνει ο Χρίστος Καλτσάς.

Όσο για τον προσδιορισμό «Music for the soul» στον τίτλο του άλμπουμ, ο ίδιος εξηγεί: «Όπως ακριβώς τόσα χρόνια το εστιατόριο Mamaloukaμάς ταξιδεύει με τις γεύσεις του σε όλη τη χώρα, έτσι και αυτό το digitalalbum δημιουργήθηκε με την ίδια φιλοσοφία: όπως υπάρχει το “φαγητό για την ψυχή”, να γίνει η “μουσική για την ψυχή σας”».