Δράση «ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ»: Νέοι καλλιτέχνες βρίσκουν πρωτότυπο βήμα στη Θεσσαλονίκη

Ένα πρωτότυπο εγχείρημα στον χώρο των εικαστικών τεχνών της Θεσσαλονίκης επιχειρεί να δώσει βήμα σε νέους δημιουργούς, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να παρουσιάσουν τις πρώτες τους ατομικές εκθέσεις σε έναν ανοιχτό και ευέλικτο χώρο. Το πρότζεκτ φέρει τον τίτλο «ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ» και φιλοξενείται στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Πέτρου Φραγκόπουλου, στην οδό Κλεισούρας 10, στο κέντρο της πόλης, έναν χώρο που συνδυάζει την επαγγελματική δραστηριότητα του γραφείου με εκθεσιακές πρωτοβουλίες.

Το εγχείρημα ξεκίνησε από τον καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ Γιώργο Τσακίρη με στόχο να προβάλει νέους καλλιτέχνες, οργανώνοντας αποκλειστικά την πρώτη τους ατομική έκθεση. Το πρώτο βήμα έγινε τον Μάιο του 2025 με την ομαδική έκθεση Ιστορίες δασκάλων, που παρουσίασε έργα γνωστών καλλιτεχνών οι οποίοι δίδαξαν στις Σχολές Καλών Τεχνών και Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ. Η έκθεση αυτή αποτέλεσε το προοίμιο για την παρουσίαση νέων καλλιτεχνών, ενώ τον Οκτώβριο φιλοξενήθηκε η πρώτη ατομική έκθεση της Borislava Georgitseli με τίτλο Αναπνοές. Αυτήν την περίοδο παρουσιάζεται έκθεση της Ελένης Πασιάτα, ενώ στις 11 Δεκεμβρίου θα φιλοξενηθεί η δουλειά του Ζήση Παπαζαχαρία.

Πού οφείλεται η επιλογή να στηρίζονται αποκλειστικά πρώτες ατομικές εκθέσεις; Ο ιδρυτής του studio, σχεδιαστής χώρων Πέτρος Φραγκόπουλος εξηγεί: «Η ενθάρρυνση και η απόδοση βήματος σε νέους (κάθε ηλικιών) καλλιτέχνες που μέσα από την εργασία τους έχουν να προτείνουν κάτι, διατεθειμένοι να ανοίξουν έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ του εικαστικού τους έργου και του κοινού που τους παρακολουθεί αποτελεί τον κύριο λόγω της δράσης. Γνωρίζοντας τις δυσκολίες πρόσβασης που μπορεί να έχει ένας καλλιτέχνης σε ένα μεγάλο εκθεσιακό χώρο (είτε αυτός είναι μια γκαλερί ή ένα μουσείο) ζητώντας χώρο για να παρουσιάσουν το έργο τους. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ''ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ'' φιλοδοξεί να αποτελέσει το ''πρώτο σκαλί'' ανάμεσα σε εικαστικούς και κοινό».

Η εικόνα της εικαστικής τέχνης στη Θεσσαλονίκη είναι θετικά φορτισμένη, με ένα έντονο παρελθόν, με πτώσεις αλλά και με σαφή ανοδική δυναμική σήμερα

Πέτρος Φραγγόπουλος

Η επιλογή της Ελένης Πασιάτα έγινε από τον Γιώργο Τσακίρη, ο οποίος την παρακολουθούσε από την περίοδο των σπουδών της στη Ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Από την πλευρά του ο Πέτρος Φραγκόπουλος σημειώνει για τη δημιουργό: «Η πίστη μου τώρα προς το έργο της προκύπτει από δύο πράγματα, το ένα είναι η εκτίμηση που τρέφει για αυτό ο καθηγητής της που την πρότεινε και φυσικά το έργο της από μόνο του που φανερώνει, ταλέντο, τεχνική, σκληρή δουλειά και περιεχόμενο».

Όσον αφορά την κατάσταση των εικαστικών τεχνών στη Θεσσαλονίκη, ο Πέτρος Φραγκόπουλος επισημαίνει: «Η εικόνα της εικαστικής τέχνης στη Θεσσαλονίκη είναι θετικά φορτισμένη, με ένα έντονο παρελθόν, με πτώσεις αλλά και με σαφή ανοδική δυναμική σήμερα. Δεν είναι ωστόσο ακόμη πλήρως ''ώριμη'' ώστε να θεωρηθεί σε στάδιο όπου όλα τα εμπόδια έχουν ξεπεραστεί. Η πόλη διαθέτει ένα έμψυχο καλλιτεχνικό δυναμικό που πολλές φορές δεν έχει την ικανότητα μέσα από επίσημους φορείς να το αξιοποιήσει. Χρειάζεται υποστήριξη τόσο από δημόσιους φορείς όσο και από ιδιωτικές πρωτοβουλίες, χρειάζεται να αλλάξει η κουλτούρα του κοινού μέσα από δράσεις που θα φέρουν τις εικαστικές τέχνες δίπλα τους. Κατά τη γνώμη μου ο μέσος κάτοικος δεν έρχεται σε επαφή με το εικαστικό γίγνεσθαι της πόλης. Μπορεί ένα βήμα βελτίωσης να είναι η συνάντηση των εικαστικών με το κοινό σε χώρους που κυκλοφορεί το δεύτερο. Ίσως με κάποιο τρόπο και στο μέτρο του δυνατού η τέχνη να κυκλοφορεί στην καθημερινότητα μας, να πρέπει να έρθει να μας συναντήσει, δίπλα μας, εκεί που εκπαιδευόμαστε, εκεί που κυκλοφορούμε, εκεί που δουλεύουμε, εκεί που διασκεδάζουμε. Αυτό συμβαίνει σε ένα επίπεδο σήμερα (βιτρίνες τέχνης ΟΤΕ, διάφορα μπαράκια, καφέ ή και κάποιοι εργασιακοί χώροι τελευταία, που φιλοξενούν εκθέσεις εικαστικών) αλλά σίγουρα δεν αρκεί. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που αποφασίσαμε να ανοίξουμε το χώρο μας σε ανάλογες δράσεις και πρωτοβουλίες».

Να ανοίξουμε διάλογο μεταξύ των τεχνών και των ανθρώπων

Για τον ίδιο τον χώρο και τη φιλοσοφία του, ο Πέτρος Φραγκόπουλος εξηγεί: «Μέσα από την εκπαίδευση μου τόσο στη Σχολή Καλών Τεχνών όσο και στην Αρχιτεκτονική του Α.Π.Θ., αλλά και με την ενασχόληση μου με το θέατρο στο παρελθόν, αντιλήφθηκα με τρόπο βιωματικό, πόσο διευρυμένα είναι τα όρια μεταξύ των τεχνών. Με τους συνεργάτες μου αποφασίσαμε το νέο μας studio στην οδό Κλεισούρας 10, πέρα από τη στέγαση της επαγγελματικής μας δραστηριότητας ως μελετητικό γραφείο, να αποτελέσει έναν ανοιχτό - ευέλικτο χώρο, όπου εμείς αλλά κυρίως νέοι καλλιτέχνες θα έχουν χώρο να παρουσιάσουν δουλειές τους, ενώ παράλληλα θα διοργανώνονται ανάλογα events. Σκοπός μας είναι να ανοίξουμε ένα διάλογο μεταξύ των τεχνών και των ανθρώπων που τις προσεγγίζουν ή επιθυμούν να εξερευνήσουν αυτόν τον ''μαγικό κόσμο''. Η σύζευξη της αρχιτεκτονικής, της διακόσμησης, των εικαστικών και των εφαρμοσμένων τεχνών φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα δυναμικό και εμπνευσμένο περιβάλλον, που θα ενώνει καλλιτέχνες, σχεδιαστές και κοινό, προσφέροντας νέες οπτικές και προσεγγίσεις για την κατανόηση τόσο του χώρου, της τέχνης και της ζωής μέσα σε αυτά. Η αρχή είναι τώρα μέσα από τη δράση ''ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ'' και η ανταπόκριση του κοινού μας δίνει μεγάλες ελπίδες για το μέλλον».

Στο πλαίσιο της έκθεσης «Darknest: Βλέπω μέσα από το σκοτάδι», η Ελένη Πασιάτα παρουσιάζει 22 έργα μικρών διαστάσεων, φτιαγμένα με μολύβι. Η Ιστορικός Τέχνης Μαρία Παπαδάκη στο κείμενο του καταλόγου της έκθεσης επισημαίνει: «Η Ελένη Πασιάτα μας παρουσιάζει σχέδιά της φτιαγμένα από φως και σκιά. Χωρίς την πληθωρικότητα του χρώματος, με μόνο οδηγό της το μολύβι, η Πασιάτα μπαίνει στο σκοτεινό δωμάτιο για να φέρει στην επιφάνεια το νόημα των πραγμάτων, τη μυστική τους διάσταση. Μαύρο, λευκό και ο ενδιάμεσος χώρος τους: το γκρι. Με τις πολλαπλές διαβαθμίσεις της τονικότητας του γκρι, η Πασιάτα συλλαμβάνει την έννοια του ενδιάμεσου, αυτού που τρεμοσβήνει, όπως τρεμοσβήνουν οι φλόγες των κεριών της. Μαντόνες, άγγελοι, gargoyles κατοικούν στο εικονογραφικό της σύμπαν μέσα σε μια ατμόσφαιρα θρησκευτική, εξωκοσμική. Οι μορφές μοιάζουν να αναδύονται, όπως όταν βυθίζουμε το φωτογραφικό χαρτί στο υγρό στον σκοτεινό θάλαμο. Είναι σαν τα έργα να ήταν ήδη ζωγραφισμένα, να ήταν ήδη εκεί και τώρα να αφαιρείται η σκόνη που είχε επικαθίσει στην επιφάνειά τους. Η Πασιάτα μας παροτρύνει να καταδυθούμε στον δικό μας προσωπικό βυθό και να φέρουμε πίσω μαζί μας τα δικά μας υλικά, το δικό μας σκοτάδι για να ανακαλύψουμε έτσι κάποτε το δικό μας φως».