Ο πολιτισμός δεν είναι και δεν οφείλει να είναι ουδέτερος. Δεν μπορεί να στέκεται παρατηρητής απέναντι στις κοινωνικές ανισότητες, ούτε να λειτουργεί αποκομμένος από τις πραγματικές συνθήκες ζωής. Ιδιαιτέρως στην παρούσα ιστορική συγκυρία που οδηγεί αναπόφευκτα σε μια περίοδο διαρκών μεταβολών και αβεβαιότητας, ο ρόλος των δημόσιων πολιτιστικών θεσμών οφείλει να επαναπροσδιοριστεί με όρους κοινωνικής ευθύνης, προσβασιμότητας και ουσιαστικής παρουσίας στον δημόσιο χώρο.
Η παρούσα καλλιτεχνική διεύθυνση του ΚΘΒΕ θεωρεί καταλυτικής σημασίας τη δραστηριοποίηση για την ενίσχυση του κοινωνικού προσώπου του θεάτρου. Όχι μόνο ως παράπλευρη δράση ή επικοινωνιακή επιλογή, αλλά ως κομβικό πυλώνα πολιτιστικής πολιτικής. Δωρεάν δράσεις για το κοινό, πρόσβαση σε άπορους μαθητές, ειδικές κατηγορίες κοινού και ΑΜΕΑ καθώς και άνοιγμα του θεσμού σε κοινωνικές ομάδες που παραμένουν διαχρονικά στο περιθώριο της πολιτιστικής ζωής. Το θέατρο, ως δημόσιο αγαθό, οφείλει να είναι παρόν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κοινωνικού ιστού.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πολιτισμός δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται αποκλειστικά ως προϊόν κατανάλωσης, αλλά και ως πεδίο συνάντησης, εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης. Η επαφή των παιδιών και των νέων με τη θεατρική εμπειρία, ιδιαίτερα όσων δεν έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης, αποτελεί επένδυση μακράς πνοής. Είναι μια πράξη που αφορά όχι μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον της τοπικής κοινότητας και ευρύτερα της κοινωνίας.
Η έννοια της Εντροπίας η οποία αποτελεί τη βάση του θεματικού άξονα της νέας μου τριετίας στο τιμόνι του ΚΘΒΕ με τη θεατρική τέχνη να επιφορτίζεται με την αποστολή να φωτίσει την κατάσταση της εντροπίας γιατί η τέχνη μπορεί να δώσει μορφή στο άμορφο, να μετατρέψει τη σύγχυση σε κοινή εμπειρία και να δημιουργήσει νόημα εκεί όπου αυτό διαλύεται συμβάλλοντας στο «ξύπνημα» του κοινωνικού συνόλου και την αντιμετώπισή της.Όχι με το αρνητικόφορτίο της ίδιας της έννοιας αλλά ως περιγραφή της εποχής μας. Ζούμε σε έναν κόσμο διάχυσης, ταχύτητας, απορρύθμισης και συνεχούς μετατόπισης. Οι βεβαιότητες υποχωρούν, οι δομές δοκιμάζονται και η κοινωνική συνοχή τίθεται υπό πίεση.
Σε αντίθεση με τον Νόστο της προηγούμενης περιόδου —την ανάγκη επιστροφής, αναστοχασμού και μνήμης— η Εντροπία μάς καλεί να σταθούμε μέσα στην αβεβαιότητα και να την κατανοήσουμε.
Το θέατρο έχει τη δύναμη να μετασχηματίζει αυτή την εντροπία σε κοινή εμπειρία. Να δημιουργεί χώρους όπου η σύγχυση δεν αποκρύπτεται, αλλά φωτίζεται. Χώρους όπου τα ερωτήματα δεν αντιμετωπίζονται επιπόλαια, ούτε απλουστεύονται, αλλά τίθενται συλλογικά. Και τέλος, χώρους όπου η κοινωνία μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό της, όχι μέσα από εύκολες απαντήσεις, αλλά μέσα από την ίδια τη διαδικασία της βαθιάς και ουσιαστικής σκέψης.
Ο πολιτισμός που έχει ανάγκη η εποχή μας δεν είναι αυτάρεσκος ούτε αυτάρκης. Είναι ανοιχτός, κοινωνικά ευαίσθητος και παρών. Ένας πολιτισμός που δεν φοβάται να αναλάβει ευθύνη. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να λειτουργήσει ως πραγματικός συνεκτικός ιστός σε έναν κόσμο που τείνει προς τη διάχυση.
*Ο Αστέρης Πελτέκης είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΚΘΒΕ (Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος)
