Η Λίνα Νικολακοπούλου καταθέτει μία ενδιαφέρουσα πρόταση για το πώς το ελληνικό τραγούδι μπορεί να ξανασυνδεθεί με τις ρίζες του, τη θεατρική του λειτουργία, την ποιητική του προέλευση και τον συλλογικό του ρόλο, υπενθυμίζοντας ότι η τέχνη είναι διασκέδαση αλλά είναι και πράξη μνήμης, επικοινωνίας και ελπίδας. Η παράσταση φέρει καθαρά το προσωπικό αποτύπωμά της: η ίδια έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία, την επιλογή των κειμένων και των χορικών τους καθώς και τη συγγραφή συνδετικών κειμένων ενώ τη μουσική διεύθυνση και ενορχήστρωση υπογράφει ο Σωκράτης Λεπτός.
«Ούτε εγώ ξέρω πώς γεννήθηκε η ιδέα για την παράσταση. Ήρθε κάπως μόνη της», λέει η σημαντική Ελληνίδα ποιήτρια και στιχουργός, μια από τις πιο επιδραστικές παρουσίες στη σύγχρονη ελληνική τραγουδοποιία. «Προσπαθούσα να φέρω τον χρόνο πίσω. Και έβλεπα ότι, τελικά, το θέατρο, τα θεατρικά έργα, πάντα έχουν στο κέντρο τους τον άνθρωπο σε κάθε εποχή κι αυτά που περνάει. Η εξουσία, η φτώχεια, η ανθρώπινη μοίρα, είναι θέματα που γεννήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα, αλλά αφορούν ολόκληρο τον κόσμο ακόμη και σήμερα».
Από το αρχαίο δράμα στο σήμερα: μια ποιητική διαδρομή
Από τη «Λυσιστράτη» του 1986 με τον Ανδρέα Βουτσινά, έως τις «Τρωάδες», τον «Οιδίποδα», το «Έκτο Πάτωμα», το «Σκλαβί» αλλά και πιο πρόσφατες παραστάσεις, η Λίνα Νικολακοπούλου έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στο ελληνικό θέατρο. Πολλά από τα τραγούδια της που αγαπήθηκαν από το κοινό γεννήθηκαν πάνω στη σκηνή — και η πηγή τους ξεχάστηκε.
«Στην παράσταση ξετυλίγεται μία διαδρομή από τον Δούρειο Ίππο ως τον Πύργο του Άιφελ. Με πολλή μουσική, με τραγούδια, με έναν θίασο που και τραγουδάει, και χορεύει, και υποδύεται. Είναι ένα φορτισμένο συγκινησιακά περιβάλλον», εξηγεί η Λίνα Νικολακοπούλου. Όπως γράφει στο σκηνοθετικό σημείωμα της παράστασης: «Θυμήθηκα με συγκίνηση το καρδιοχτύπι μου για το αν θα τα καταφέρω… Σήμερα το δέος μου είναι πολύ μεγαλύτερο. Η ανάγνωση των αρχαίων κειμένων και του λόγου των ποιητών με ξεναγεί σε άλλες διαστάσεις, της ομορφιάς και της πληρότητας αυτής της τέχνης».
Επί σκηνής, οκτώ ηθοποιοί – τέσσερις άντρες και τέσσερις γυναίκες – τραγουδούν, χορεύουν, αφηγούνται. Ανάμεσά τους η Αννίτα Σαντοριναίου, η Στέλα Φυρογένη, ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης, ο Χάρης Πισίας και η Νιόβη Χαραλάμπους, μαζί με τους νεότερους Χρήστο Γκρόζο, Λουκά Προκοπίου και Μαρία Τσιάκκα. Οι έξι μουσικοί, παρόντες κι αυτοί διαρκώς στη σκηνή, δημιουργούν ένα ηχητικό τοπίο που πάλλεται ανάμεσα στη μνήμη και την παρόρμηση.
Στην καρδιά του μουσικοθεατρικού εγχειρήματος βρίσκεται η πίστη της δημιουργού στη δύναμη της γλώσσας. Όχι ως μουσειακού κατασκευάσματος, αλλά ως ζωντανού σώματος. «Θα ήθελα να γνωρίζω την αρχαία ελληνική όχι σαν νεκρή γλώσσα, αλλά σαν τη ζωντανή μου κληρονομιά», λέει. «Μετά από 45 χρόνια που γράφω για τραγούδια, η δίψα μου για τη γλώσσα δεν έχει στερέψει. Όσο πιο αβέβαιο μοιάζει το αύριο, τόσο περισσότερο νιώθω την ανάγκη να το εξισορροπώ με το χτες. Και τι χτες… Αιώνιο».
Στη διάρκεια της παράστασης ακούγονται τραγούδια που έγραψαν πάνω σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου μεγάλοι συνθέτες: από τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Νίκο Κυπουργό και τον Γιώργο Κουρουπό, μέχρι τον Goran Bregovic, τον Oscar Strock και τον Γιώργο Χριστιανάκη. Τραγούδια χιλιοτραγουδισμένα αλλά και άλλα, λιγότερο γνωστά, που χτίζουν ένα σκηνικό ανοιχτό στη φαντασία και στη μνήμη των θεατών.
«Όλα αυτά τα χορικά γεννήθηκαν μέσα από θεατρικά ανεβάσματα. Και νιώθω ότι η επιστροφή τους στη σκηνή είναι κάτι σαν επανασύνδεση με τη ρίζα τους», παρατηρεί η Λίνα Νικολακοπούλου. «Σίγουρα, όταν τραγουδιούνται μέσα στο περιβάλλον που τα γέννησε, αποκτούν ξανά την ενέργεια της γέννησής τους. Η ζωή αλλάζει κάθε χρόνο, κάθε μέρα. Άρα και η πρόσληψη των τραγουδιών αλλάζει. Δεν είναι τίποτα σταθερό — όλα ρέουν».
Όσο για το μυστικό των δημιουργιών της που αγαπήθηκαν τόσο πολύ από το κοινό; «Νομίζω το μυστικό είναι η μελωδία», λέει η Λίνα Νικολακοπούλου. «Ο συνθέτης μπορεί να απογειώσει έναν στίχο ή να του δώσει μια καινούργια ζωή. Κι εγώ είχα την τύχη να συνεργαστώ με τους καλύτερους. Και τα τραγούδια αυτά αγαπήθηκαν, πέρασαν σε όλα τα σπίτια, σε όλες τις ηλικίες. Δεν θέλω να τα αλλάξω. Μόνο να προσπαθώ κάθε καινούργιο μου βήμα να είναι ισάξιο ή αντάξιο των προηγούμενων».
Η ίδια αναγνωρίζει πως λειτουργεί σαν μια γέφυρα ανάμεσα στη στιχουργική και την ποίηση. «Μου λένε συχνά: “Αρχίσαμε να διαβάζουμε ποίηση από τα τραγούδια σας”. Σαν να είπα στους ανθρώπους ότι η ποίηση δεν είναι κάτι ξένο. Είναι εδώ, δική μας και μας αφορά όλους».
Η προσωπική της σχέση με την ποίηση, όπως εξηγεί, διαμορφώθηκε από την παρατήρηση του κόσμου: «Τα αυτιά μου, τα μάτια μου, ήταν πάντα στον κόσμο. Από παιδί. Τι λένε οι άνθρωποι; Πώς τα βγάζουν πέρα; Τι ελπίζουν; Τι υπομένουν; Νομίζω αυτός είναι ο λόγος που επικοινώνησα με τον κόσμο. Γιατί τα λόγια μου είχαν μέσα κάτι από εκείνον».
Ταυτότητα παράστασης
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Λίνα Νικολακοπούλου
Σκηνικά: Άγγελος Μέντης
Κοστούμια: Άγγελος Αγγελή
Ενορχηστρώσεις-Μουσική διεύθυνση: Σωκράτης Λεπτός
Χορογραφίες: Φώτης Νικολάου
Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς
Καλλιτεχνική Συνεργάτις: Γεωργία Μεσιήτη
Ειδικές κατασκευές: Στέφανος Νεάρχου
Βοηθοί Σκηνογράφου-Ενδυματολόγου: Παναγιώτης Ανδρέου, Ευανθία Δημητρίου
Φωτογραφίες: Παύλος Βρυωνίδης
Παίζουν: Αννίτα Σαντοριναίου, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Στέλα Φυρογένη, Χάρης Πισίας, Νιόβη Χαραλάμπους, Χρήστος Γκρόζος, Μαρία Τσιάκκα, Λουκάς Προκοπίου.
Μουσικοί επί σκηνής: Αντρέας Θεοχάρους, Ιωάννης Καρσεράς, Αντρέας Κραμπιάς, Σωκράτης Λεπτός, Ανδρέας Μιχαλόπουλος, Μάριος Σολωμού
ΧΟΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ
Πέμπτη 17 Ιουλίου, 21:00
Ανοιχτό θέατρο Συκεών, M. Κατράκης
Προπώληση εισιτηρίων
https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/xorika-ydata/
