Με την έκθεση, που θα εγκαινιαστεί στις 9 Δεκεμβρίου 2025, η Ελλάδα επιλέγει να απλώσει γέφυρες προς την Αίγυπτο μέσα από τον πιο διαχρονικό της πρεσβευτή: τον πολιτισμό.
«Ο Μέγας Αλέξανδρος ταξιδεύει στην Αλεξάνδρεια ξεκινώντας από τις ρίζες του, τη Μακεδονία», τόνισε σε συνέντευξη Τύπου ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, συνοψίζοντας με μια φράση τον συμβολισμό μιας πρωτοβουλίας που συνδέει παρελθόν και παρόν.
Σε έναν κόσμο όπου οι διπλωματικές σχέσεις συχνά δοκιμάζονται από γεωπολιτικές εντάσεις, η πολιτιστική διπλωματία αναδεικνύεται ως ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους επικοινωνίας μεταξύ των λαών.
Ο κ. Γκιουλέκας ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της πολιτιστικής διπλωματίας στις σχέσεις Ελλάδας – Αιγύπτου επισημαίνοντας: «Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι προσέγγισης λαών, κρατών και ένας από τους ασφαλέστερους είναι ο πολιτισμός. Ελλάδα και Αίγυπτος συνδέονται από το παρελθόν με δεσμούς φιλίας και συνεργασίας. Βρεχόμαστε και οι δύο χώρες από τα νερά της Μεσογείου και τα λιμάνια μας, οι πόλεις μας είναι απέναντι. Ήδη σε πολιτικό επίπεδο σημαντικές συμφωνίες οι οποίες υπεγράφησαν με την Αίγυπτο για την ρύθμιση των θαλασσίων ζωνών αυτή τη στιγμή αποδίδουν καρπούς. Παράλληλα έχουμε αδελφοποιημένες πόλεις τη Θεσσαλονίκη με την Αλεξάνδρεια. Βεβαίως όλα αυτά έχουν ένα κοινό παρονομαστή το ότι συνδεόμαστε από τα αρχαία χρόνια γιατί ο σπουδαιότερος Έλληνας όλων των εποχών, ο Μεγαλέξανδρος, ήταν αυτός ο οποίος πήρε τον ελληνικό πολιτισμό και έκανε την τότε γνωστή εκστρατεία στην οποία δεν μετέφερε βία και ατσάλι, αλλά γνώσεις, φιλοσοφία, πολιτισμό εκεί όπου ήταν τότε τα γνωστά πέρατα της οικουμένης στα τότε γνωστά πέρατα της οικουμένης», τόνισε ο κ. Γκιουλέκας.
«Σήμερα συναντιόμαστε ξανά με τον Αιγυπτιακό λαό και με το Αιγυπτιακό Κράτος μέσα από τον Μεγαλέξανδρο, μόνο που αυτή τη φορά έχουμε τον Μεγαλέξανδρο του Βαρλάμη. Είναι ο Μεγαλέξανδρος ενός Μακεδόνα όπως εκείνος τον εμπνεύστηκε και τον απέδωσε», εξήγησε.
Ο κ. Γκιουλέκας αναφέρθηκε επίσης στο εγχείρημα της ίδρυσης έδρας αφιερωμένης στη μελέτη της ιστορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της εποχής του στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία έχει την υποστήριξη της κυβέρνησης και φορέων της πόλης.
Από την πλευρά της η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Κατερίνα Τσαπικίδου, ανέφερε ότι «η πολιτιστική διπλωματία μπορεί να προσφέρει πολλά στη χώρα μας. Το μήνυμα του Μέγα Αλέξανδρου είναι η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και η ανεκτικότητα».
Η έκθεση
Η έκθεση στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας περιλαμβάνει 41 ζωγραφικά έργα, 11 γλυπτά και μία ξύλινη κατασκευή από τη συλλογή «Αλέξανδρος 2000» του Μάκη Βαρλάμη.
Η παρουσία του Βαρλάμη στην Αίγυπτο, έστω και μετά θάνατον, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ο κ. Γκιουλέκας χαρακτήρισε τον εκλιπόντα καλλιτέχνη «πρεσβευτή της Ελλάδας», σημειώνοντας πως «το έργο του ζει και μετά τον θάνατό του».
Η ένθερμη υποδοχή από την αιγυπτιακή πλευρά, όπως ανέφερε ο Υφυπουργός Μακεδονίας - Θράκης, προμηνύει την επιτυχία της διοργάνωσης.
«Η έκθεση στέλνει το μήνυμα πως αυτά που μας ένωσαν παραμένουν επίκαιρα και συνεχίζουν να μας ενώνουν. Σε μια εποχή που κυριαρχεί η βία και η αβεβαιότητα, στέλνουμε το μήνυμα πως η κατανόηση μεταξύ των λαών μπορεί να κάμψει τις διαφορές», τόνισε ο κ. Γκιουλέκας.
Ο Παύλος Τροχόπουλος, εκπρόσωπος του «Πειραματικού Εργαστηρίου Βεργίνας», ευχαρίστησε το κράτος για την υποστήριξη της προσπάθειας.
«Ευτυχώς οι πολιτικοί μας αντιλαμβάνονται τον ρόλο της τέχνης στην εξωτερική πολιτική», σημείωσε, προσθέτοντας ότι σε προηγούμενες παρουσιάσεις σε χώρες όπως το Κουβέιτ και η Ιορδανία διαπίστωσαν «πόσο ζωντανός παραμένει ο θρύλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου».
Στα εγκαίνια θα εμφανιστεί το συγκρότημα του Πολιτιστικού Συλλόγου Βεργίνας με μακεδονικούς χορούς, ενώ, όπως είπε ο κ. Τροχόπουλος, το 90% των εξόδων της έκθεσης καλύπτεται από ιδιώτες χορηγούς σε Ελλάδα και Αίγυπτο.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 20 Ιανουαρίου 2026, ενώ εξετάζεται και το ενδεχόμενο να μεταφερθεί στη συνέχεια στο Κάιρο.
Το έργο «Αλέξανδρος 2.000» του Μάκη Βαρλάμη περιλαμβάνει συνολικά 1.700 πίνακες και αναδεικνύει τη διαχρονική και οικουμενική διάσταση του ελληνικού πολιτισμού μέσα από την προσωπικότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η συλλογή παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1997, στη Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, και από τότε ταξιδεύει σε μουσεία και πινακοθήκες διεθνώς.
Η έκθεση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πρεσβείας στην Αίγυπτο, των Υπουργείων Άμυνας, Εξωτερικών, Εσωτερικών (Μακεδονίας–Θράκης), του ΑΠΘ και της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας. Συνδιοργανώνεται από το Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας Αλεξανδρινού Πολιτισμού, την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, το Μουσείο Τέχνης Waldviertel (Αυστρία), το Πειραματικό Εργαστήριο Βεργίνας και τη Bibliotheca Alexandrina.
