Το συνέδριο με τίτλο «Χαρτογραφία: Η συνεχής διεπαφή Επιστήμης, Τεχνολογίας και Κοινωνίας» διοργανώνεται από τη Χαρτογραφική Επιστημονική Εταιρεία Ελλάδας (ΧΕΕΕ), έναν θεσμικό φορέα που από το 1993 λειτουργεί ως βασικός επιστημονικός κόμβος για όσους ασχολούνται με τη χαρτογραφία στην Ελλάδα, και που από το 1997 είναι τακτικό μέλος της Διεθνούς Χαρτογραφικής Ένωσης (ICA).
Στις εργασίες, που θα διαρκέσουν έως την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2025, συμμετέχει μεγάλος αριθμός ερευνητών, ακαδημαϊκών και επαγγελματιών από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Εκτός από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, σημαντικοί φορείς, όπως η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, το Εθνικό Κτηματολόγιο, η Βουλή των Ελλήνων, μεγάλες βιβλιοθήκες και αρχεία, καθώς και εταιρείες τεχνολογίας του ιδιωτικού τομέα, θα παρουσιάσουν μελέτες και εφαρμογές. Στόχος είναι η ανάδειξη του ρόλου των γεωχωρικών πληροφοριών στην κατανόηση του πλανήτη και την αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη ανάπτυξη, η ισότιμη κοινωνική ένταξη και η διαχείριση φυσικών πόρων.
Κεντρική θεματική του συνεδρίου είναι η χαρτογραφία ως μέσο επικοινωνίας επιστήμης και κοινωνίας. Η ιστορική διάσταση εξετάζει πώς οι χάρτες από τον 18ο έως τα μέσα του 20ου αιώνα απεικόνισαν τις μεταβολές των πόλεων, των συνόρων και της καθημερινής ζωής. Μέσα από αρχειακά τεκμήρια και ταξιδιωτικές χαρτογραφήσεις, οι χάρτες παρουσιάζονται όχι μόνο ως τεκμήρια του παρελθόντος, αλλά και ως εργαλεία επιστημονικής έρευνας. Το συνέδριο αναδεικνύει πώς η γεωγραφική απεικόνιση μπορεί να καταγράψει την πολιτισμική και κοινωνική ταυτότητα μιας περιοχής, προσφέροντας ταυτόχρονα δεδομένα για τη σύγχρονη μελέτη του χώρου.
Η θεματική της καινοτομίας παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο η χαρτογραφία εξελίσσεται χάρη στις σύγχρονες τεχνολογίες από στατική απεικόνιση σε διαδραστικά, ψηφιακά εργαλεία. Σχετικές εισηγήσεις θα αναδείξουν τη χρήση ανοικτών δεδομένων, ελεύθερου λογισμικού, WebGIS και τεχνητής νοημοσύνης. Αυτά τα εργαλεία επιτρέπουν την ανασύνθεση πραγματικοτήτων, την οπτικοποίηση αλλαγών και τη δημιουργία σεναρίων, μετατρέποντας τον χάρτη σε ενεργό εργαλείο ανάλυσης και σχεδιασμού. Η τεχνολογία καθιστά δυνατή τη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων, τη σύνδεση ιστορικών και σύγχρονων στοιχείων και τη μετατροπή της χαρτογραφικής απεικόνισης σε εργαλείο λήψης αποφάσεων.
Στο πρακτικό πεδίο, οι εφαρμογές που θα παρουσιαστούν περιλαμβάνουν χαρτογραφικές απεικονίσεις για τη διαχείριση φυσικών κινδύνων, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ανάλυση κοινωνικών δικτύων και τη χωρική καταγραφή υποδομών. Μελέτες που αξιοποιούν γεωχωρικά δεδομένα για την παρακολούθηση χρήσεων γης, την πρόβλεψη κινδύνων πυρκαγιάς ή την αποτύπωση μετακινήσεων και εμπορικών δραστηριοτήτων δείχνουν ότι η χαρτογραφία μπορεί να έχει άμεση πρακτική αξία και να υποστηρίζει στρατηγικές αποφάσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη Θεσσαλονίκη, όπου παρουσιάζονται εισηγήσεις που συνδέουν την ιστορία της πόλης, τις αλλαγές στην αστική μορφή και τις κοινωνικές χρήσεις του χώρου με τις αναλύσεις σύγχρονων δεδομένων για τις χρήσεις γης, τις μετακινήσεις και τη βραχυχρόνια μίσθωση.
Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να δουν στην πράξη τη λειτουργία της χαρτογραφικής ψηφιακής έκθεσης του CartoGeoLab ΑΠΘ, που περιλαμβάνει ιστορικούς χάρτες στους χώρους ψηφιοποίησης και ψηφιακής προβολής της χαρτογραφικής κληρονομιάς στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ (Έργο ΕΛΙΔΕΚ).
Η οργανωτική επιτροπή αποτελείται από: την Καθηγήτρια του ΑΠΘ Χρ. Μπούτουρα, πρόεδρο της Χαρτογραφικής Επιστημονικής Εταιρείας Ελλάδας και διευθύντρια του CartoGeoLab, τον Επίκουρο Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Α. Σκοπελίτη, τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου Ν. Σουλακέλλη και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Α. Τσάτσαρη και την επίκουρη καθηγήτρια ΑΠΘ Α. Τσορλίνη.
Το Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕΔΕΑ) του ΑΠΘ
Η ΧΕΕΕ, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, αποτελεί τον κύριο πυρήνα της χαρτογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα. Συνδυάζει την ακαδημαϊκή γνώση με την εμπειρία φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προωθώντας την ανάπτυξη, διάδοση και εφαρμογή της χαρτογραφίας. Στο πλαίσιο του συνεδρίου, η ΧΕΕΕ προσφέρει ένα φόρουμ όπου η επιστημονική έρευνα συνδέεται άμεσα με τεχνολογικές και κοινωνικές προκλήσεις.
