Στην περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα, η απόπειρα επιστροφής του ως «ώριμου κεντρώου ηγέτη» δεν πείθει ούτε ως αφήγημα ούτε ως εναλλακτική πρόταση, διότι ο ίδιος άνθρωπος που πριν λίγα χρόνια ενσάρκωσε την πιο ακραία εκδοχή του λαϊκισμού στα χρόνια της μεταπολίτευσης και συγκρούστηκε μετωπικά με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, καλλιεργώντας αυταπάτες για εύκολες λύσεις και ρήξεις χωρίς κόστος, σήμερα επιχειρεί να επανεμφανιστεί ως εκφραστής της ελπίδας, εκπρόσωπος της θεσμικότητας και της παράγοντας σταθερότητας, διατηρώντας όμως αναλλοίωτο το πολιτικό dna του. Μόνο που στην περίπτωσή του βρίσκει εφαρμογή η γνωστή φράση του Αβραάμ Λίνκολν ότι «μπορείς να κοροϊδέψεις λίγους για πολύ ή πολλούς για λίγο, αλλά όχι τους πάντες για πάντα», ιδίως από τη στιγμή που αφενός το πολιτικό του αποτύπωμα είναι ακόμα νωπό και αφετέρου τα αποτελέσματα των πολιτικών του τραυμάτισαν μια χώρα και μια κοινωνία.
Για πολλούς ο πρώην πρωθυπουργός πέρασε το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου το 2015 γιατί κεφαλαιοποίησε την οργή και τον θυμό των μνημονιακών χρόνων. Έγινε το «πρόσωπο» του αντισυστημικού κύματος της δεκαετίας του 2010 και παρά το γεγονός ότι υποσχέθηκε πως θα καταργούσε τα μνημόνια «με ένα νόμο και με ένα άρθρο», εν τούτοις υπέγραψε το τρίτο, σκληρότερο μνημόνιο που χρέωσε τη χώρα με επιπλέον 100 δισεκατομμύρια ευρώ, έκλεισε τις τράπεζες και οδήγησε νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην απόγνωση των capital controls.
Από τις «αυταπάτες» του 2015 στην… εμπειρία του 2025
Είναι ο ίδιος που έπαιξε τη χώρα στα ζάρια του δημοψηφίσματος, οδηγώντας την σε μια πρωτοφανή θεσμική και οικονομική αστάθεια. Που δίχασε την κοινωνία με ψεύτικα διλήμματα, που δήλωνε ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα, που πίστευε ότι αυτός θα χτυπούσε τα νταούλια και η Ευρώπη θα χορεύει, που πορευόταν χωρίς εναλλακτική, χωρίς συμμάχους, χωρίς εθνική αξιοπιστία και κυρίως χωρίς εθνικό σχέδιο.
Σήμερα, ο ίδιος άνθρωπος επιχειρεί να λανσάρει τον εαυτό του ως έναν πολιτικό «με εμπειρία». Που έμαθε από τα λάθη του, που ωρίμασε και που είναι έτοιμος να επιστρέψει ως δήθεν εκφραστής της σοβαρής Κεντροαριστεράς. Ωστόσο, η εμπειρία από μόνη της δεν είναι πολιτικό διαβατήριο για καμία επιστροφή εφόσον δεν συνοδεύεται από αυτοκριτική και σοβαρό πολιτικό αναστοχασμό. Γι’ αυτό και η τελευταία απόπειρά του να επιχειρήσει πολιτικό come back δεν πείθει, καθώς η προσωπική και πολιτική διαδρομή του είναι μια «συρραφή» ελιγμών και αντιφάσεων, δίχως ιδεολογικό προσανατολισμό. Πώς μπορεί να πείσει ως μετριοπαθής πολιτικός εκείνος που ουδέποτε επέδειξε πολιτικό ρεαλισμό; Πώς μπορεί ένας πολιτικός που έκανε καριέρα ως ριζοσπάστης αριστερός με έντονη λαϊκιστική ρητορική και αντισυστηματική τάση να μετατραπεί σε κεντρώο ηγέτη;
Η χαμένη αξιοπιστία του Τσίπρα
Η πολιτική δεν είναι θέατρο, ούτε παιχνίδι εντυπώσεων. Όπως, επίσης, η πολιτική αξιοπιστία δεν «φτιάχνεται». Κερδίζεται με κόπο, μόχθο και πάνω από όλα με συνέπεια. Και αυτή την αξιοπιστία ο Αλέξης Τσίπρας την έχει χάσει ανεπιστρεπτί, μέσα από τις επιλογές και τα λάθη του, που κόστισαν στην κοινωνία και την οικονομία της χώρας. Σε τελική ανάλυση, η πολιτική μεταστροφή προϋποθέτει την αποδοχή της ευθύνης για όσα συνέβησαν. Χωρίς αυτήν, το μόνο που μένει είναι η προσπάθεια να ξεγελάσεις ξανά τους πολίτες με μια νέα «προβιά», που όμως δεν κρύβει τον… λύκο. Ίσως, τελικά, ο πιο έντιμος δρόμος για έναν πρώην ηγέτη είναι η σιωπή και η αποδοχή του τέλους. Όχι η… μεταμφίεση σε κάτι που δεν είναι.
