Δίχως ίχνος υπερβολής η πόλη λειτουργούσε ως «πολιτικό θερμόμετρο», αφού τα κόμματα κατέγραφαν στις γειτονιές της την απήχηση και την επιρροή τους. Κάθε ομιλία, κάθε δημόσια παρέμβαση στη Θεσσαλονίκη αποκτούσε ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς η πόλη αναδείκνυε τις στρατηγικές των κομμάτων και όριζε σε μεγάλο βαθμό την πολιτική ατζέντα των επόμενων εβδομάδων και μηνών.
Στα χρόνια των μνημονίων αυτή η εικόνα άλλαξε. Όπως ακριβώς συνέβη και με το γενικότερο κλίμα που επικράτησε στην πλειοψηφία της κοινωνίας, που είχε ως αποτέλεσμα οι ανοιχτές συγκεντρώσεις στην πλατεία Αριστοτέλους να γίνουν «κλειστές» σε ελεγχόμενους χώρους. Τον φετινό Ιανουάριο, ωστόσο, αυτό φαίνεται πως αλλάζει αφού στη Θεσσαλονίκη αναμένεται να πραγματοποιηθεί το πρώτο «ντιμπέιτ» του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αλέξη Τσίπρα μετά τις εθνικές εκλογές του 2023 και τη μεγάλη νίκη του πρώτου που οδήγησε στην παραίτηση τον δεύτερο.
Στις 17 Ιανουαρίου του 2026 αμφότεροι θα βρεθούν στην πόλη, σε απόσταση αναπνοής ο ένας από τον άλλον. Ο μεν Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, για να μιλήσει στο πρώτο προσυνέδριο της Νέας Δημοκρατίας που θα πραγματοποιηθεί ενόψει του συνεδρίου του κόμματος που θα διεξαχθεί στην Αθήνα το τριήμερο 15-16-17 Μαΐου. Ο δε Αλέξης Τσίπρας για να παρουσιάσει στους Θεσσαλονικείς την «Ιθάκη». Ο πρώτος στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, ο δεύτερος -κατά πάσα πιθανότητα- στο «Ολύμπιον». Η ταυτόχρονη παρουσία τους στη Θεσσαλονίκη καθιστά την πόλη «κέντρο» του δημόσιου πολιτικού διαλόγου, καθώς όλοι θα περιμένουν να «διαβάσουν» τα μηνύματα που θα εκπέμψουν με τις ομιλίες τους και οι δυο στην κοινωνία. Άλλωστε ζούμε μια περίοδο αυξημένης πολιτικής κινητικότητας μιας και απομένουν λιγότερες από 500 ημέρες για το άνοιγμα της εθνικής κάλπης την άνοιξη του 2027.
Εξωτερική πολιτική και ενέργεια το θέμα του «γαλάζιου» προσυνεδρίου
Το προσυνέδριο της Νέας Δημοκρατίας αναμένεται να έχει ως θεματική την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και την ενέργεια. Η συγκεκριμένη συνδέεται άμεσα με τις πρόσφατες ενεργειακές συμφωνίες που υπέγραψε η κυβέρνηση στο Ζάππειο Μέγαρο με Αμερικανούς αξιωματούχους, ενώ αναδεικνύει τον αναβαθμισμένο ενεργειακό ρόλο που διαδραματίζει η Βόρεια Ελλάδα στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας και αυτονομίας της χώρας.
Ιδιαίτερα, μάλιστα, από τη στιγμή που τα σημαντικά deals καθιστούν τη Μακεδονία και τη Θράκη κόμβο, αλλά και πάροχο ενεργειακής ασφάλειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Επιπρόσθετα, η επιλογή της Θεσσαλονίκης σχετίζεται και με τα υψηλά ποσοστά που καταγράφουν στην περιοχή κόμματα που βρίσκονται στα «δεξιά» της Νέας Δημοκρατίας. Υπό αυτό το πρίσμα το προσυνέδριο θα λειτουργήσει ως πολιτικό restart σε μια περιοχή με αυξημένο εκλογικό ενδιαφέρον και αυξημένη εκλογική σημασία.
Αναμένοντας την αυτοκριτική για το «Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης»
Στον αντίποδα, μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο μακριά, ο Αλέξης Τσίπρας θα παρουσιάζει την «Ιθάκη». Στη δική του περίπτωση το ενδιαφέρον θα περιστραφεί γύρω από τα πολιτικά πρόσωπα από το χώρο της κεντροαριστεράς που θα παρευρεθούν στην εκδήλωση, ενώ σημασία θα έχει και το πώς θα υποδεχθεί η πόλη τον πρώην πρωθυπουργό. Η σχέση Τσίπρα-Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερη και πέρασε από «σαράντα κύματα», αφού εδώ παρουσίασε το περίφημο «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» που του άνοιξε τον δρόμο για τη νίκη στις βουλευτικές εκλογές του 2015.
Γι’ αυτό θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον αν θα προχωρήσει σε αυτοκριτική για εκείνη την περίοδο ή αν θα αρκεστεί να επαναλάβει τις ήδη γνωστές θέσεις του σε μια προσπάθεια να διαφυλάξει την πολιτική υστεροφημία του. Όπως παραδέχεται ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας στην «Ιθάκη», «το Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε τον καταλύτη για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ λίγους μήνες αργότερα. Ταυτόχρονα όμως και τον πήχη που ποτέ δεν κατάφερε να υπερβεί. Η κυβερνητική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκε απολύτως στο πνεύμα του Προγράμματος, δεν κατάφερε όμως να ανταποκριθεί στο γράμμα του». Με λίγα λόγια το «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» ήταν το «μεγάλο όπλο» του ΣΥΡΙΖΑ εκείνα τα χρόνια, που τον οδήγησε στην εξουσία. Ταυτόχρονα, όμως, ήταν και ο καθρέφτης της ασυνέπειας που τον διέκρινε, της αδυναμίας του να παράξει συγκροτημένη πολιτική αλλά και του καιροσκοπισμού που τον χαρακτήριζε προκειμένου να κατακτήσει το «έπαθλο» της εξουσίας.
