Από σήμερα κλείνουν περισσότερους δρόμους και παρακαμπτήριες οδούς σε κάποια μπλόκα, ενώ το Σαββατοκύριακο θα σηκώσουν τις μπάρες των διοδίων για την ελεύθερη διέλευση των οχημάτων. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, όπως λένε, ήταν η παρακράτηση των ασφαλιστικών εισφορών τους από τον ΕΛΓΑ πριν πληρωθεί η εξόφληση της βασικής ενίσχυσης, παρότι το τεχνικό πρόβλημα λύθηκε εντός ολίγων ωρών.
Εδώ βρίσκεται μια λεπτή γραμμή που χωρίζει τον ρεαλισμό από τον μαξιμαλισμό. Διότι ενώ η κυβέρνηση ικανοποιεί τα βασικά αιτήματά τους και μέχρι το τέλος του χρόνου θα τους έχει καταβάλλει περισσότερα χρήματα συγκριτικά με πέρυσι, παρόλα αυτά οι κινητοποιήσεις παρατείνονται. Κάπως έτσι αρχίζει να διαμορφώνεται σιγά-σιγά η αίσθηση ότι ο αγροτικός κόσμος χάνει το μέτρο και μαζί το δίκιο του. Ίσως οι αγρότες να αυτοεγκλωβίστηκαν ανεβάζοντας ψηλά τον πήχη των διεκδικήσεων, σε ύψη που εξαρχής ήταν δύσκολο να υποστηριχθούν στην πράξη, με αποτέλεσμα σήμερα να μην έχουν περιθώριο υποχώρησης δίχως να εκληφθεί ως «ήττα».
Παραφράζοντας το παλιό σύνθημα «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά», τώρα αξιώνουν «όλα τα αιτήματα, όλα τα λεφτά», ως προϋπόθεση για το άνοιγμα των μπλόκων. Μόνο που μια τέτοια προσέγγιση αγνοεί τη βασική αρχή κάθε διαπραγμάτευσης ότι καμία συμφωνία δεν επιτυγχάνεται στο απόλυτο. Πάντα, όταν δυο πλευρές κάθονται στο τραπέζι του διαλόγου, στο τέλος αμφότερες κάνουν ένα ή δυο βήματα πίσω. Κάτι αφήνουν, κάτι κερδίζουν.
Τι τους δίνει η κυβέρνηση
Στην προκειμένη περίπτωση, οι αγρότες είδαν να ολοκληρώνονται οι πληρωμές 487,9 εκατομμυρίων ευρώ από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ, την ίδια στιγμή που ακολουθούν πληρωμές 600 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2025. Μετά την ολοκλήρωση και αυτών των πληρωμών, πλέον έχουν καταβληθεί στους αγρότες 3,2 δισ. ευρώ, από την 1 Ιανουαρίου 2025 μέχρι σήμερα. Επίσης καταβλήθηκε η τέταρτη δόση επιστροφής ΕΦΚ αγροτικού πετρελαίου, με το συνολικό ποσό από την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης να ανέρχεται σε 78,8 εκατ. ευρώ σε 119.664 πολίτες.
Παράλληλα, με βάση τις αντοχές της οικονομίας και το πλαίσιο της ΚΑΠ, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, προανήγγειλε την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου στην αντλία, μετά από συνεννοήσεις με την ΑΑΔΕ, χωρίς όμως παράθυρα για αθέμιτες πρακτικές, την περαιτέρω μείωση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας για τους αγρότες και την εφαρμογή ενός νέου συστήματος για ακόμα μεγαλύτερη κάλυψη από τον ΕΛΓΑ.
Επιπρόσθετα θα δοθούν και άλλα 160 εκατομμύρια ευρώ από αδιάθετους πόρους, δείχνοντας στην πράξη ότι το νέο σύστημα λειτουργεί υπέρ των πραγματικών παραγωγών. Αυτές οι παρεμβάσεις προστίθενται σε εκείνες που προηγήθηκαν, όπως η μείωση του ΦΠΑ σε ζωοτροφές, λιπάσματα και αγροτικά εφόδια, η μείωση της φορολογίας για τους αγρότες, η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο, οι αποζημιώσεις για τον Daniel και η καταβολή για πρώτη φορά του Αποζημιωτικού Μέτρου 23.
Λύθηκε και το θέμα με τις προβληματικές δηλώσεις ΚΑΕΚ στην Κ. Μακεδονία
Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι εγκύκλιος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων λύνει τα χέρια των αγροτών της Κεντρικής Μακεδονίας, αφού τους παρέχει τη δυνατότητα πληρωμής αγροτεμαχίων έκτασης μικρότερης ή ίσης των 20 στρεμμάτων, ακόμη και σε περιπτώσεις ελλιπών ή προβληματικών δηλώσεων ΚΑΕΚ. Η ρύθμιση που αφορά περίπου 5.700 αγρότες και ήρθε ως απάντηση στα ζητήματα πληρότητας και εγκυρότητας που έχουν διαπιστωθεί σε μικρά αγροτεμάχια, τα οποία αντιστοιχούν σε ποσοστό λίγο μεγαλύτερο του 1% των δηλούμενων αγροτεμαχίων της χώρας, και σε πολλές περιπτώσεις, κινδύνευαν να τεθούν εκτός ενισχύσεων για καθαρά τεχνικούς ή διοικητικούς λόγους.
Προφανώς τα χρήματα που καταβλήθηκαν στους αγρότες και εκείνα που θα πιστωθούν στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους δεν λύνουν όλα τα διαρθρωτικά προβλήματα της πρωτογενούς παραγωγής. Ούτε, φυσικά,σημαίνει ότι οι αγρότες δεν δικαιούνται να διεκδικούν. Όμως, η ουσία του προβλήματος βρίσκεται αλλού. Ακόμα και αν ικανοποιηθούν κάποια από τα αιτήματα, ακόμα και αν το ρεύμα φθηνύνει ή αν το πετρέλαιο δεν φορολογηθεί, ακόμα και αν εκταμιευθούν αποζημιώσεις, το βασικότερο θέμα είναι ο πρωτογενής τομέας να αποτελέσει εθνική υπόθεση. Ειδικότερα σε έναν κόσμο που δοκιμάζεται από γεωπολιτικές αναταράξεις, ενεργειακές κρίσεις και κλιματική αστάθεια, η βιωσιμότητα της ελληνικής παραγωγής δεν είναι πολυτέλεια, αλλά στρατηγική αναγκαιότητα.
Ο Κ. Μητσοτάκης καθιστά την πρωτογενή παραγωγή εθνική υπόθεση
Αυτήν την αρχή υπηρετεί η πρόταση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, να συσταθεί μια διακομματική επιτροπή που θα αναλάβει να μελετήσει και να προτείνει την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος για την επανεκκίνηση του πρωτογενούς τομέα σε νέες βάσεις και με το βλέμμα στο μέλλον. Πέραν της κυβέρνησης η ευθύνη βαραίνει και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, πρώτον για να συμμετέχουν και κατά δεύτερον για να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις. Με λίγα λόγια, όλοι θα κριθούν επί του πεδίου. Γιατί είναι άλλο πράγμα, με την άνεση της αντιπολίτευσης, να λες «ναι» σε όλα τα αιτήματα των αγροτών προσδοκώντας πολιτικά οφέλη και άλλο να φέρνεις στο τραπέζι του διαλόγου προτάσεις που θα πρέπει να είναι κοστολογημένες και ρεαλιστικές.
Η ευθύνη της αντιπολίτευσης
Σε αυτό το κρίσιμο σταυροδρόμι, το ζητούμενο δεν είναι ποιος θα αντέξει περισσότερο σε μια αναμέτρηση πολιτικής φθοράς, αλλά ποιος θα συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας βιώσιμης επόμενης μέρας. Αν πράγματι η ελληνική γεωργία αναγνωρίζεται ως εθνική υπόθεση, τότε απαιτείται υπευθυνότητα από όλες τις πλευρές. Από την κυβέρνηση να συνεχίσει με συνέπεια τις παρεμβάσεις και τις μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησε, από την αντιπολίτευση να αρθρώσει σοβαρό και εφαρμόσιμο λόγο και από τον αγροτικό κόσμο να επαναφέρει τη διεκδίκηση στη σφαίρα του ρεαλισμού και του διαλόγου. Γιατί το δίκιο, όταν δεν συνοδεύεται από μέτρο, κινδυνεύει να χαθεί. Σε τελική ανάλυση εφόσον η αγροτική παραγωγή αποτελεί εθνική υπόθεση δεν μπορεί να υπηρετηθεί με λογικές «όλα ή τίποτα», αλλά μόνο με σχέδιο, συνεννόηση και κοινή ευθύνη για το μέλλον της χώρας.
