Όπως, δήλωσε σχετικά ο υπουργός «η εξέλιξη της υλοποίησης του Προγράμματος της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, συνολικού προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ, του πρώτου ανάλογου Προγράμματος στην ΕΕ, το οποίο ξεκίνησε να υλοποιείται στο τέλος του 2022, βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προσωπικά. Μεγάλο μέρος του Προγράμματος ΔΑΜ αφορά στη στήριξη των επενδύσεων και της επιχειρηματικότητας, στο πλαίσιο της ευρύτερης προσπάθειας αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου». Παράλληλα ο κ. Παπαθανάσης προανήγγειλε και νέο κύκλο επιδοτήσεων ύψους 200 εκατ. ευρώ, τόσο για υφιστάμενες όσο και για νέες επιχειρήσεις.
Οι περιοχές ΔΑΜ και ο διαμοιρασμός του συνολικού προϋπολογισμού
Το υφιστάμενο πρόγραμμα ΔΑΜ περιλαμβάνει πανελλαδικά τις περιοχές, της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Μεγαλόπολης και τα Νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, όπως και την Κρήτη.
Αναλυτικότερα, από το συνολικό προϋπολογισμό του 1 δισεκατομμυρίου 629 εκατομμυρίων ευρώ, το 63% του προϋπολογισμού, 1 δισ. 27 εκατομμύρια ευρώ αφορά κονδύλια για τη Δυτική Μακεδονία, το 24%, την περιοχή του Δήμου Μεγαλόπολης, με κονδύλια ύψους 391 εκατ. ευρώ και το υπόλοιπο 13%, 211,6 εκατ. ευρώ, τα Νησιά Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και την Κρήτη.
Ο διαμοιρασμός του συνολικού προϋπολογισμού πραγματοποιήθηκε βάσει των αναγκών και τα ειδικών χαρακτηριστικών κάθε μιας από τις επηρεαζόμενες περιοχές, σύμφωνα με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και τις επιλεξιμότητές του.
Οι ενταγμένες πράξεις ανά προτεραιότητα
Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, συνολικού προϋπολογισμού 1.027 δισ. ευρώ, οι ενταγμένες πράξεις ανά προτεραιότηταείναι:
- Κέντρα ανάπτυξης δεξιοτήτων και απασχόλησης στις περιοχές ΔΑΜ 20 εκατ. ευρώ με δικαιούχο την Ελληνική Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Μονοπρόσωπη Α.Ε. (Ε.Λ.Ε.Δ.Α.Μ).
- Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις συμβουλευτικής, επαγγελματικής κατάρτισης και πιστοποίησης δεξιοτήτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους σε επισφαλείς θέσεις στις Περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου, προϋπολογισμού 7,5 εκατ. ευρώ, με δικαιούχο την Ε.Υ.Δ. & Εφαρμογής τομέων βιομηχανίας, εμπορίου και προστασίας καταναλωτή
- Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις ενδυνάμωσης του εργατικού δυναμικού για τη δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο. Ο προϋπολογισμός τους είναι περίπου 15,9 εκατ. ευρώ και έχει φορέα υλοποίησης το Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας
- Ειδικό πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων, πρώην εργαζομένων στις επιχειρήσεις που επλήγησαν λόγω της απολιγνιτοποίησης στα ΕΣΔΙΜ Δυτικής Μακεδονίας και Μεγαλόπολης. Πράξη προϋπολογισμού 7,5 εκατ. Ευρώ. Έχει φορέα υλοποίησης της Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).
- Ολοκληρωμένα Προγράμματα Προώθησης στην Απασχόληση για ανέργους (δράσεις συμβουλευτικής, κατάρτισης, πρακτικής άσκησης και πιστοποίησης) στις περιοχές ΔΑΜ, με 6,4 εκατ. προϋπολογισμένη δαπάνη και φορέα υλοποίησης του το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας
- Ολοκληρωμένο πρόγραμμα προώθησης στην απασχόληση ανέργων Φλώρινας 3.668.750 € (Επιμελητήριο Φλώρινας)
- Πλοηγός Δεξιοτήτων στην Κοζάνη Δυτικής Μακεδονίας 3.227.750 € (Επιμελητήριο Κοζάνης)
- Ολοκληρωμένα Προγράμματα Προώθησης στην Απασχόληση για ανέργους (δράσεις συμβουλευτικής, κατάρτισης, πρακτικής άσκησης και πιστοποίησης), προϋπολογισμού 5,75 εκατ. ευρώ και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, φορέας υλοποίησης.
- Πράξη «Ενισχύοντας την Απασχόληση στην Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών». Η χρηματοδότηση ανέρχεται στα 2,5 εκατ. ευρώ. Ο φορέας που θα την υλοποιήσει είναι το Επιμελητήριο Γρεβενών.
- Ενδυνάμωση Δεξιοτήτων Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, χρηματοδότησης ύψους 3,3 εκατ. και φορέα υλοποίησης το Επιμελητήριο Καστοριάς
- Αναβάθμιση και Διεύρυνση των Κοινωνικών και Προνοιακών Υπηρεσιών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Στα 8 εκατ. ευρώ έχει προϋπολογιστεί η δαπάνη, με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας να έχει την ευθύνη υλοποίησής του.
- Προγράμματα εξατομικευμένης παρέμβασης για άνεργους νέους με υλοποίηση δράσεων διάγνωσης αναγκών, επαγγελματικής συμβουλευτικής και κοινωνικής ενδυνάμωσης. Με προϋπολογισμός 5,9 εκατ., το Ινστιτούτο Εργασίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας, είναι ο φορέας που έχει αναλάβει την υλοποίηση της πράξης.
Ενίσχυση επιχειρήσεων και επενδυτικών σχεδίων
Η ενίσχυση, νέων και υφιστάμενων μικρών, πολύ μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, όπως και επενδυτικών σχεδίων για όλες τις προαναφερόμενες κατηγορίες επιχειρήσεων, αποτελούν στρατηγικό στόχο του προγράμματος ΔΑΜ. Ο συνολικός προϋπολογισμός επιχορήγησης επενδυτικών σχεδίων από το Πρόγραμμα ΔΑΜ για την ΠΔΜ, είναι 269,7 εκατ. ευρώ. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη η υλοποίηση δράσεων με τις σημαντικότερες να είναι οι εξής:
- Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων νέων και υπό σύσταση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΙΔΙΜ), προϋπολογισμού 45,5 εκατ. ευρώ. Η δράση είναι σε εξέλιξη και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί τέλη του 2029.
Στόχος της είναι η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων, που θα υλοποιηθούν στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (Ε.Σ.ΔΙ.Μ.) Δυτικής Μακεδονίας, ώστε να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές, εργασιακές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης και να υποστηριχθεί η μετάβασή τους σε μια ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη.
- Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων παραγωγικών επενδύσεων σε υπό σύσταση και νεοσύστατες μεγάλες επιχειρήσεις που υλοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές ΕΣΔΙΜ, με προϋπολογισμό 24,4 εκατ. ευρώ, καθώς και υφιστάμενων μεγάλων επιχειρήσεων με δραστηριότητα στις ίδιες περιοχές, με προϋπολογισμό 36,1 εκατ. Και οι δυο δράσεις έχουν ορίζοντα υλοποίησης μέσα του 2027.
- Ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων υπό σύσταση και νεοσύστατων Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, όπως και υφιστάμενων, που υλοποιούνται και δραστηριοποιούνται στις ηπειρωτικές περιοχές ΕΣΔΙΜ. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται στα 91 εκατ. ευρώ. Τέλη του 2027 εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί.
- Την ενίσχυση υφιστάμενων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, περιλαμβάνει δράση με ύψος χρηματοδότησης 21 εκατ. ευρώ που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά επίσης, περιοχές ΕΣΙΔΙΜ της Δυτικής Μακεδονίας. Η Δράση έχει ως στόχο την αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό, τη διαφοροποίηση και τον παραγωγικό μετασχηματισμό των υφιστάμενων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
- Την ίδρυση και την ενίσχυση νέων, υφιστάμενων, πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων σε περιοχές Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης, αφορά δράση προϋπολογισμένης δαπάνης 16 εκατ. ευρώ. Τέλη του 2027 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί, με στόχο την αντιμετώπιση κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων σε περιοχές της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Η πορεία υλοποίησης του προγράμματος ΔΑΜ
Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με την πρόοδο υλοποίησης του προγράμματος, όπως γνωστοποίησε ο κ. Παπαθανάσης «οι προσκλήσεις στο πλαίσιο του ΔΑΜ, φτάνουν στο 72%, οι εντάξεις στο 51% και οι νομικές δεσμεύσεις στο 35%», ενώ και οι εξειδικεύσεις έχουν ξεπεράσει το 65%. Ο στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης βάση της υλοποίησης του προγράμματος ΔΑΜ στην ΠΔΜ, είναι ο ενεργειακός της μετασχηματισμός και η μετατροπή της σε εναλλακτικό κόμβο καθαρών μορφών ενέργειας, όπως και η προσέλκυση επενδύσεων σε νέους και δυναμικούς τομείς εθνικής σημασίας.
Στόχος μέσω του συγκριμένου προγράμματος είναι η ενίσχυση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας, με τη δημιουργίας 2.550 νέων θέσεων εργασίας, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
