Η αναπτυξιακή προοπτική της Θεσσαλονίκης ως Περιφερειακής Ενότητας κυριαρχεί εδώ και δεκαετίες στον δημόσιο διάλογο όχι μόνο της πόλης και της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και στην Πρωτεύουσα, που αποτελεί το κέντρο λήψης αποφάσεων που καθορίζουν το μέλλον όλων των περιοχών της χώρας.
Η γεωγραφική της θέση και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα είναι υπαρκτά, είναι γνωστά και αποτελούν την αναπτυξιακή «αιχμή του δόρατος». Ωστόσο, η Θεσσαλονίκη έχει μείνει πίσω και χωρίς τοπικιστικές παρωπίδες, έχει αποκτήσει ανταγωνιστικό μειονέκτημα όχι εντός της χώρας και της Αττικής, που εξάλλου δεν είναι αυτός ο στόχος (δηλαδή, να υπερκεράσει την ανάπτυξη των Αθηνών), αλλά έναντι πόλεων γειτονικών χωρών, οι οποίες αφαιρούν από το ΑΕΠ της δεύτερης μεγαλύτερης Περιφερειακής Ενότητας της χώρας μας και προσθέτουν στο δικό τους.
Την τελευταία περίοδο μέσα από έργα που ολοκληρώθηκαν, υλοποιούνται και έχουν δρομολογηθεί για να υλοποιηθούν, η Θεσσαλονίκη έχει κάνει σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη δρόμος και χρειάζεται πολλή και παραγωγική δουλειά για να καταστεί αυτό που όλοι οραματίζονται, δηλαδή πρωτεύουσα των Βαλκανίων.
Ξεκινώντας από τις υποδομές, που είναι κατά πολύ μεγάλο ποσοστό το σημαντικότερο «εργαλείο» ενίσχυσης της αναπτυξιακής τροχιάς του Νομού, η Θεσσαλονίκη έχει πλέον Μετρό όπως όλες οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Ωστόσο τα 9,6 χιλιόμετρα της βασικής γραμμής αποτελούν ένα πολύ μικρό κομμάτι διασύνδεσης, ενώ οι τεράστιες καθυστερήσεις που προηγήθηκαν για την ολοκλήρωσή της προϋποθέτουν, πρώτα να συνέλθει το οικονομικό περιβάλλον από τις συνέπειες των καθυστερήσεων αυτών και μετά, αφού ολοκληρωθεί και η επέκταση προς Καλαμαριά, να αρχίσουμε να μετράμε οφέλη. Και βέβαια πρέπει να ξεκινήσει η μεγάλη επέκταση προς τα δυτικά.
Παράλληλα, το επενδυτικό ενδιαφέρον πολύ μεγάλων εταιριών του τομέα της τεχνολογίας πραγματικά δημιούργησε το όραμα και τις προϋποθέσεις ώστε η πόλη να καταστεί κέντρο ψηφιακότητας και τεχνολογικό hub της Νοτιανατολικής Ευρώπης.
Το ψηφιακό κέντρο της Phizer, η παρουσία της μεγάλης εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών και τεχνολογίας της Deloitte, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και το υπό ανάπτυξη Thess INTEC (Κέντρο Καινοτομίας και Τεχνολογίας Θεσσαλονίκης), έβαλαν τις βάσεις. Ο βηματισμός όμως έχει ατονήσει. Το Thess INTEC το ακούμε εδώ και χρόνια, αλλά οι διαδικασίες προχωρούν πάρα πολύ αργά. Η επένδυση της Cisco με το Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων, δεν προχώρησε. Ενώ υπάρχει τεράστια ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό που θα στελεχώσει αυτές τις μεγάλες εταιρείες και η πόλη έχει 4 ακαδημαϊκά ιδρύματα, δεν υπάρχει η σωστή κατεύθυνση και προγραμματισμός. Το μομέντουμ δεν έχει ακόμη χαθεί, αλλά αν δεν βελτιώσουμε τις στρεβλώσεις που υπάρχουν, ίσως η ευνοϊκή συγκυρία μάς ξεπεράσει και όλοι θα μιλάνε πλέον για τη μεγάλη χαμένη ευκαιρία.
Παράλληλα, η γεωπολιτική θέση της Θεσσαλονίκης τής επιτρέπει να οραματίζεται τον ρόλο του διαμετακομιστικού κέντρου όλων των Βαλκανίων. Στο πλαίσιο αυτό είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός ότι έχουν εξασφαλιστεί τεράστια κονδύλια και υλοποιούνται ή είναι στην φάση του σχεδιασμού πολύ σημαντικά έργα διασύνδεσης. Ο χρόνος πιέζει. Η διασύνδεση του λιμανιού με το σιδηροδρομικό δίκτυο πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα, όπως και το έργο της επέκτασης του 6ου προβλήτα. Στο οδικό δίκτυο επίσης υπάρχουν έργα σε εξέλιξη που η αναβάθμισή του και ο εκσυγχρονισμός του θα φέρουν σε άλλο επίπεδο τις εμπορευματικές μεταφορές και τις μετακινήσεις επιβατικών ροών.
Η πόλη αλλάζει, μετασχηματίζεται και βελτιώνεται σε πάρα πολλά επίπεδα. Χρειάζεται όμως αυστηρή τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί για την υλοποίηση των μεγάλων έργων, αντίληψη της εποχής που διανύουμε, αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και του παραγόμενου έργου από τους φορείς έρευνας και καινοτομίας και φυσικά καλός μεσοπρόθεσμος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Οι τουρίστες αν δούνε μια πόλη με σύγχρονες υποδομές, σε συνδυασμό με όσα προσφέρει η Θεσσαλονίκη, εμπειρίες γαστρονομικές, πολιτιστικές, αρχαιολογικού πλούτου και μεγάλης ιστορίας, όπως και μια πόλη με θαλάσσιο μέτωπο στη μια πλευρά και ορεινό όγκο στην άλλη, που καλύπτει όλες τις προτιμήσεις, με νεολαία που προσφέρει άλλη ζωντάνια, είναι σίγουρο ότι θα ξαναέρθουν, θα τη διαφημίσουν και θα την έχουν ως προτεραιότητα ως προορισμό.
Η εποχή του μεγάλου διχασμού μεταξύ φορέων για την εξυπηρέτησει των δικών τους συμφερόντων έχει περάσει. Η κουλτούρα συνεργασιών για το γενικό καλό της πόλης έχει εμπεδωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και αυτή πρέπει να κυριαρχήσει και στο θέμα της μεγάλης ανάπλασης της ΔΕΘ. Όλοι θα ήθελαν εξάλλου τη Διεθνή Έκθεση στην περιοχή τους, γιατί το αποτύπωμά της είναι μεγάλο και πραγματικά θετικό. Η πολιτική απόφαση έχει ληφθεί. Αντί λοιπόν να βγαίνει δυσαρέσκεια γιατί η ΔΕΘ δεν μετεγκαταστάθηκε, ας συμφωνήσουμε ότι είναι πολύ σημαντικό που την έχουμε στην πόλη μας και ας εργαστούμε ώστε το θετικό της αποτύπωμα να μεγιστοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό που τα οφέλη να είναι ακόμη μεγαλύτερα και για περισσότερες περιοχές.
Οι αρμόδιοι πρέπει να τρέξουν τις διαδικασίες, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, ώστε η πόλη να τρέξει στον ρυθμό ανάπτυξης που μπορεί και της αξίζει. Να γίνει πόλη πρωταγωνίστρια.
*Ο Απόστολος Σπαθάς είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων / Οικονομολόγος
