Η εντυπωσιακή έκθεση διαθέτει δύο θεματικές ενότητες και εστιάζει στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-41 και στα γεγονότα της Κατοχής.
Η πρώτη θεματική ενότητα φέρει τον τίτλο «Τιμή στον Μακεδονικό Αγώνα» και είναι αφιερωμένη στον Μακεδονικό Αγώνα. Η δεύτερη θεματική ενότητα, «Ο Πόλεμος 1940-41 – Η Κατοχή 1941-1944», είναι αφιερωμένη στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, τον αγώνα κατά των ναζιστικών δυνάμεων και την περίοδο της Κατοχής.
Το περίστροφο και η δερμάτινη παλάσκα του Παύλου Μελά
Ανάμεσα στα ιστορικά εκθέματα, αρκετά από τα οποία το κοινό θα έχει το προνόμιο να δει για πρώτη φορά, βρίσκονται το περίστροφο και η δερμάτινη παλάσκα του Παύλου Μελά καθώς και η ματωμένη σημαία του Παπαδράκου -ψευδώνυμο του Χρυσόστομου Χρυσομαλλίδη, ιερέα Μακεδονομάχου, ο οποίος έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις σε Καστοριά και Φλώρινα- με την οποία έδινε τον όρκο στους αγωνιστές.
Πρόκειται για κειμήλια ανεκτίμητης ιστορικής αξίας, τα οποία κεντρίζουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών και δεσπόζουν στον ενδιάμεσο χώρο, μεταξύ του ισογείου και του πρώτου ορόφου του Διοικητηρίου.
Στην ίδια θεματική ενότητα, παρουσιάζονται ντουλαμάδες, όπλα και προσωπικά αντικείμενα Μακεδονομάχων, μέσα από τα οποία αναδεικνύονται το πάθος και η αυτοθυσία τους.
Η πολεμική σημαία από το Οχυρό Ρούπελ και τα θραύσματα από την τορπίλη στο «Έλλη»
Το ζωντανό ραντεβού με την ιστορία συνεχίζεται και οι επισκέπτες, μέσα από τη δεύτερη θεματική ενότητα της έκθεσης, αντικρίζουν την Πολεμική Σημαία από το Οχυρό Ρούπελ, την Πολεμική Σημαία του Υποβρυχίου «Παπανικολής» αλλά και θραύσματα από την τορπίλη που εκτόξευσε το ιταλικό υποβρύχιο εναντίον του καταδρομικού «Έλλη» στις 15 Αυγούστου 1940.
Μέσα από χρωμολιθογραφίες της εποχής, τα πολεμικά γεγονότα και οι τρεις φάσεις του πολέμου ζωντανεύουν, αναδεικνύοντας την απόφαση αντίστασης του ελληνικού λαού ενάντια στη βία και τον φασισμό.
Ανάμεσα στις χρωμολιθογραφίες, κυριαρχούν εμβληματικά προσωπικά κειμήλια επώνυμων και ανώνυμων στρατιωτών, που συνέβαλαν καθοριστικά στη νίκη του αγώνα.
Αρχειακά τεκμήρια, φωτογραφίες, αποσπάσματα πηγών και δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής, συμπληρώνουν το παζλ της ιστορίας, παρουσιάζοντάς την με περίτεχνο τρόπο στο σήμερα.
Οι μεγάλοι ζωγράφοι, Περικλής Βυζάντιος και Θάλεια Φλωρά – Καραβία, ζωντανεύουν με τον χρωστήρα του το κλίμα της εποχής.
Την έκθεση συνδιοργανώνει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο με το υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας – Θράκης), με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.
INFO
Διάρκεια έκθεσης: Έως 28 Φεβρουαρίου 2026
Λειτουργία: Επτά ημέρες την εβδομάδα
Είσοδος ελεύθερη για το κοινό
Μουσειολογική μελέτη – επιμέλεια έκθεσης: Δήμητρα Κουκίου, αναπληρώτρια Διευθύντρια Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Σχεδιασμός έκθεσης – ανάρτηση εκθεμάτων: Κωνσταντίνος Τσούρμας, Προϊστάμενος Εργαστηρίου Συντήρησης Εθνικού Ιστορικού Μουσείου
Γραφιστική επιμέλεια: Ρία Στάβερη.
