Μετά από έναν παραγωγικό πρώτο χρόνο πειραματικών εφαρμογών στον αγρό, το έργο προσκαλεί παραγωγούς και γεωργικούς συμβούλους να έρθουν σε επαφή με τα πρώτα ευρήματα σχετικά με το πώς τα ψυχανθή μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας του εδάφους, της βιοποικιλότητας και της συνολικής απόδοσης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Ένας πρώτος χρόνος με επίκεντρο την πράξη
Κατά τον πρώτο χρόνο υλοποίησής του, το VALERECO δημιούργησε εννέα Ζωντανά Εργαστήρια στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Σερβία, θέτοντας τις βάσεις για μακροπρόθεσμη, προσανατολισμένη στον παραγωγό έρευνα. Στο πλαίσιο των σχετικών δράσεων, παραγωγοί, γεωργικοί σύμβουλοι και ερευνητές συνδιαμορφώνουν προτεραιότητες και δοκιμάζουν λύσεις σε πραγματικές συνθήκες αγρού. Η πρώτη καλλιεργητική περίοδος οδήγησε σε απτά αποτελέσματα, μεταξύ των οποίων:
- Δοκιμές ποικίλων καλλιεργειών: Πραγματοποιήθηκαν πειραματικές καλλιέργειες σε ένα ευρύ φάσμα ψυχανθών, όπως ρεβίθια, φάβα, φακές, σούλα, τριφύλλι, βίκος, λούπινο, μηδική και σόγια.
- Πρακτικές αξιολογήσεις: Τα Ζωντανά Εργαστήρια εστίασαν στην αξιολόγηση των καλλιεργειών αυτών υπό τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες, στη δοκιμή πρακτικών διαχείρισης ζιζανίων και στην εκτίμηση της μείωσης εισροών, όπως τα λιπάσματα.
- Συμμετοχή ενδιαφερόμενων φορέων: Κάθε Ζωντανό Εργαστήριο πραγματοποίησε την πρώτη ετήσια συνάντηση του συμβουλίου του, εντάσσοντας παραγωγούς και συμβούλους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τον σχεδιασμό των πειραμάτων.
Γιατί έχει σημασία για τους Ευρωπαίους αγρότες
Στον πυρήνα του VALERECO βρίσκεται η φιλοδοξία να ποσοτικοποιήσει τις Οικοσυστημικές Υπηρεσίες (Ecosystem Services – ES) που παρέχουν τα ψυχανθή και να μετατρέψει τα επιστημονικά δεδομένα σε πρακτικά εργαλεία για τους αγρότες. Για τη γεωργική κοινότητα, τα πρώτα αποτελέσματα και οι συνεχιζόμενες δοκιμές προσφέρουν κρίσιμες γνώσεις σχετικά με:
- Μείωση κόστους: Διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο τα ψυχανθή μπορούν να μειώσουν την εξάρτηση από συνθετικά αζωτούχα λιπάσματα και ζιζανιοκτόνα.
- Ενίσχυση ανθεκτικότητας: Δοκιμή ανθεκτικών στην ξηρασία ποικιλιών και πρακτικών διαχείρισης που βοηθούν τις εκμεταλλεύσεις να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.
- Οικονομικές ευκαιρίες: Μελέτη της εμπορικής αξιοποίησης των ψυχανθών και της διαφοροποίησης των πηγών εισοδήματος.
Επόμενα βήματα: Ψηφιακά εργαλεία και μεταφορά γνώσης
Με τα Ζωντανά Εργαστήρια πλέον πλήρως λειτουργικά, το VALERECO περνά στη νέα φάση του, δίνοντας έμφαση στη μεταφορά γνώσης και στην υποστήριξη της λήψης αποφάσεων. Στα επόμενα βήματα περιλαμβάνονται η ανάπτυξη ενός Ψηφιακού Κόμβου Πληροφόρησης για τα Ψυχανθή (DigitalLegume Information Hub – DLIH) και ενός Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων (DecisionSupportSystem – DSS), τα οποία θα παρέχουν τεκμηριωμένη και στοχευμένη καθοδήγηση σε παραγωγούς και συμβούλους.
Καθώς το έργο εισέρχεται στο δεύτερο έτος υλοποίησής του, οι επιδείξεις στο χωράφι, οι τεχνικές συναντήσεις και οι δράσεις διάχυσης θα ενταθούν, προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες άμεσης επαφής με τα αποτελέσματα στο πεδίο.
Σχετικά με το VALERECO
Το VALERECO (Αξιοποίηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος που σχετίζονται με τα ψυχανθή) είναι ένα τετραετές έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στόχος του είναι η ενίσχυση της κατανόησης και της υιοθέτησης των ψυχανθών σε διαφοροποιημένα γεωργικά συστήματα. Η κοινοπραξία αποτελείται από 15 εταίρους από 11 χώρες, οι οποίοι συνεργάζονται για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής και οικονομικής αξίας των υπηρεσιών οικοσυστήματος που προσφέρουν τα ψυχανθή. Το έργο είναι τετραετούς διάρκειας, χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συντονίζεται από τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ηλία Τραυλό.
