Η υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος από τη γειτονική χώρα, η οποία θα καταστεί το 21ο μέλος της Ευρωζώνης, δεν συνιστά απλώς μια νομισματική μετάβαση, αλλά μια στρατηγική εξέλιξη με άμεσες και πολυεπίπεδες επιπτώσεις στο εμπόριο, στις επενδύσεις, στον τουρισμό και στην αγορά ακινήτων της ελληνικής περιφέρειας.
Η πορεία της Βουλγαρίας προς το ευρώ χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και συνέπεια, παρά τις πολιτικές ανακατατάξεις στο εσωτερικό της χώρας. Η λειτουργία του currency board, με σταθερή ισοτιμία 1 ευρώ προς 1,95583 λέβα, καθώς και η συμμετοχή της χώρας στον μηχανισμό ERM II από το 2020, αποτελούν βασικούς πυλώνες νομισματικής αξιοπιστίας. Η μακροοικονομική σταθερότητα και η δημοσιονομική πειθαρχία λειτουργούν ως εγγυήσεις για την ομαλή μετάβαση στο νέο καθεστώς, περιορίζοντας τον συναλλαγματικό κίνδυνο και μειώνοντας το κόστος των διασυνοριακών συναλλαγών.
Σε αυτό το περιβάλλον, ενισχύεται περαιτέρω ο στρατηγικός χαρακτήρας των διμερών οικονομικών σχέσεων Ελλάδας–Βουλγαρίας, οι οποίες βρίσκονται πλέον σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με το Βουλγαρο-Ελληνικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (BHCCI).
Διμερές εμπόριο και επενδύσεις: Ένας άξονας στρατηγικής σημασίας
Το διμερές εμπόριο Ελλάδας–Βουλγαρίας ανήλθε το 2024 στα 5,4 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας τη θέση της Βουλγαρίας ως του σημαντικότερου εμπορικού εταίρου της Ελλάδας στα Βαλκάνια. Παρά τη μείωση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Βουλγαρία κατά 18,1%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2,83 δισ. ευρώ, και τη μείωση των εισαγωγών κατά 10% στα 2,52 δισ. ευρώ, η γειτονική χώρα παρέμεινε ο 4ος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός της Ελλάδας, με μερίδιο 5,9% επί του συνόλου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Ο.Ε.Υ. Σόφιας.
Η σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών προς τη Βουλγαρία παρουσιάζει ευρύ φάσμα, χωρίς έντονα φαινόμενα συγκέντρωσης, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων ηλεκτρική ενέργεια, αέρια πετρελαίου, προϊόντα χαλκού και αργιλίου, πολυμερή, καπνά, παιχνίδια και τρόφιμα. Αντίστοιχα, οι εισαγωγές από τη Βουλγαρία επικεντρώνονται σε αγροτικά προϊόντα, ορυκτά καύσιμα, ηλεκτρική ενέργεια, πλαστικά και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Σε επίπεδο άμεσων ξένων επενδύσεων, η Ελλάδα κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Το 2024, οι καθαρές θετικές ροές ελληνικών ΑΞΕ προς τη Βουλγαρία ανήλθαν σε 295,1 εκατ. ευρώ, καθιστώντας τη χώρα μας δεύτερο μεγαλύτερο επενδυτή μετά την Αυστρία. Το συνολικό απόθεμα ελληνικών επενδύσεων στη Βουλγαρία ξεπερνά τα 3,5 δισ. ευρώ, με παρουσία σε στρατηγικούς τομείς όπως η ενέργεια, οι ΑΠΕ, τα δίκτυα, η βιομηχανία, η μεταποίηση, τα logistics και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Η Βόρεια Ελλάδα στο επίκεντρο της νέας εποχής
Για τη Βόρεια Ελλάδα, η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ το 2026, σε συνδυασμό με την πλήρη ένταξή της στη ζώνη Σένγκεν από την 1η Ιανουαρίου 2025, συνθέτουν ένα νέο περιβάλλον αυξημένης κινητικότητας, ρευστότητας και επενδυτικής ασφάλειας. Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων έχει ήδη βελτιώσει θεαματικά την ταχύτητα και το κόστος διακίνησης αγαθών, ενώ διευκολύνει τις επαγγελματικές μετακινήσεις και τον τουρισμό.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, οι οδικές αφίξεις από τη Βουλγαρία αυξήθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας το 2024 τα 5.258.981 άτομα, από 4.450.937 το 2023 και 2.956.302 το 2022. Μετά την ένταξη της Βουλγαρίας στη Σένγκεν, οι συνοριακοί έλεγχοι καταργήθηκαν και δεν καταγράφονται πλέον επίσημα στοιχεία, ωστόσο παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι οι οδικές αφίξεις από τη Βουλγαρία εξακολουθούν να αντιστοιχούν στο 40%–45% του συνόλου, με τη Χαλκιδική, την Καβάλα, τη Θεσσαλονίκη και την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη να συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Ενδεικτική του κλίματος είναι και η τοποθέτηση Βούλγαρου επιχειρηματία που δραστηριοποιείται στη Χαλκιδική και προχώρησε στην αγορά πεντάστερου ξενοδοχείου στην περιοχή, το οποίο θα λειτουργήσει το 2026. Όπως ανέφερε στα Μακεδονικά Νέα, η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ αναμένεται να διευκολύνει περαιτέρω τις τουριστικές ροές, να μειώσει τα λειτουργικά και συναλλακτικά κόστη και να ενισχύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον, εκτιμώντας ότι η περιοχή θα προσελκύσει περισσότερους Βούλγαρους επενδυτές τα επόμενα χρόνια.
Real estate και ανταγωνιστικότητα: Tι αλλάζει ουσιαστικά
Μάλιστα, η Βόρεια Ελλάδα συγκεντρώνει τα τελευταία χρόνια έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον από Βούλγαρους ιδιώτες και επιχειρηματίες, κυρίως στον τομέα του real estate και του τουρισμού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών και στοιχεία τοπικών μεσιτικών συλλόγων, πάνω από 3.500 Βούλγαροι έχουν αποκτήσει ακίνητα στη Βόρεια Ελλάδα την τελευταία πενταετία, με συνολικές επενδύσεις που υπερβαίνουν τα 127 εκατ. ευρώ. Σημαντικό μέρος των ακινήτων αυτών αξιοποιείται ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, απευθυνόμενα κυρίως σε Βούλγαρους επισκέπτες.
Όπως επισημαίνει στα Μακεδονικά Νέα ο Αθανάσιος Κριτσίνης, επιχειρηματίας στον τουρισμό και μέλος του Αναπτυξιακού Οργανισμού Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, με πολυετή εμπειρία στη βουλγαρική αγορά, η αλλαγή νομίσματος καθαυτή δεν αναμένεται να επιφέρει δραστικές ανατροπές. Η Βουλγαρία, όπως εξήγησε, διαθέτει ήδη ένα «σκληρό» νόμισμα, με σταθερή ισοτιμία έναντι του ευρώ εδώ και χρόνια, γεγονός που περιορίζει τις πρακτικές επιπτώσεις της μετάβασης.
Ωστόσο, αυτό που αλλάζει αισθητά είναι το κόστος ζωής. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Βουλγαρία έχει καταστεί πλέον ακριβότερη από την Ελλάδα σε βασικές κατηγορίες προϊόντων, ιδίως στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα ακόμη και Βούλγαροι καταναλωτές να επιλέγουν αγορές από την ελληνική αγορά ενώ τον τελευταίο χρόνο και οι Έλληνες που ζουν σε περιοχές κοντά στα σύνορα δεν επιλέγουν πλέον τη χώρα για αγορές. Αντιθέτως, η Βουλγαρία παραμένει προσιτή όσον αφορά τα καύσιμα, τα ποτά και τα καπνικά προϊόντα. Η εξέλιξη αυτή, όπως υπογράμμισε, δημιουργεί ευκαιρίες που η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει, τόσο στο εμπόριο όσο και στις επενδύσεις.
Ο κ. Κριτσίνης ανέφερε ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Βουλγαρίας παραμένει κυρίως στη χαμηλή φορολογία, γεγονός που ενισχύει την ελκυστικότητά της ως επενδυτικού προορισμού. Κατά την άποψή του, η Ελλάδα θα μπορούσε να καταστεί σημαντικά πιο ανταγωνιστική εάν προχωρούσε σε μια πιο ευέλικτη φορολογική πολιτική, με χαμηλότερους και ενιαίους συντελεστές, σε συνδυασμό με ταχύτερες και αποτελεσματικότερες διοικητικές διαδικασίες. Όπως σημειώνει, μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη εισπραξιμότητα μέσω αυξημένων επενδύσεων, δημιουργίας θέσεων εργασίας και προστιθέμενης αξίας.
Παράγοντες της κτηματαγοράς εκτιμούν επίσης ότι η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη θα οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε περαιτέρω αυξήσεις των τιμών των ακινήτων στο εσωτερικό της χώρας. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να ενισχύσει την αναζήτηση επενδυτικών ευκαιριών εκτός συνόρων, με τη Βόρεια Ελλάδα να βρίσκεται ενδεχομένως στο επίκεντρο, τόσο λόγω γεωγραφικής εγγύτητας όσο και λόγω της σχέσης κόστους–απόδοσης που εξακολουθεί να προσφέρει.
Η Χαλκιδική και η Καβάλα παραμένουν από τα βασικά πεδία δραστηριότητάς τους. Όπως αναφέρουν στα Μακεδονικά Νέα τοπικοί επαγγελματίες της αγοράς της Καβάλας, περίπου το 50% των πελατών τους προέρχεται από τη Βουλγαρία, με αγορές κατοικιών και οικοπέδων να καταγράφονται σε ολόκληρη την ακτογραμμή, από τη Νέα Πέραμο και την Ηρακλείτσα έως το Οφρύνιο, αλλά και σε περιοχές της ενδοχώρας.
Μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης, Θάνος Τσουλκανάκης ανέφερε ότι η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ δεν αναμένεται να αλλάξει δραστικά την εικόνα της κτηματαγοράς στη Θεσσαλονίκη, καθώς οι Βούλγαροι ιδιώτες συνεχίζουν να αγοράζουν ακίνητα με σταθερό ρυθμό, χωρίς η πόλη να αποτελεί την κορυφαία επενδυτική τους επιλογή.
Αντίστοιχα, ο ταμίας του Συλλόγου Μεσιτών Χαλκιδικής και διευθύνων σύμβουλος της RE/MAX Metron Halkidiki, Κωνσταντίνος Καρούλης, σημείωσε μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα ότι οι συναλλαγές γίνονται ήδη σε ευρώ, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε μεγάλο βαθμό στη Βουλγαρία, υπογραμμίζοντας ότι η μετάβαση αφορά κυρίως τη σταθεροποίηση της ισοτιμίας. Όπως ανέφερε, το 2025 καταγράφηκε μια ελαφρώς αυξημένη επενδυτική κινητικότητα λόγω της επικείμενης αλλαγής, με ορισμένους επενδυτές να κινούνται νωρίτερα, ωστόσο εκτιμά ότι η ένταξη στο ευρώ δεν θα επηρεάσει αρνητικά την επενδυτική διάθεση των Βουλγάρων.
Προοπτικές και περιφερειακός ρόλος
Τη στρατηγική σημασία της ένταξης της Βουλγαρίας στο ευρώ για τη Βόρεια Ελλάδα έχει υπογραμμίσει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, σημειώνοντας ότι η εξέλιξη αυτή περιορίζει τον συναλλαγματικό κίνδυνο και καθιστά πιο προβλέψιμο το επενδυτικό περιβάλλον. Όπως έχει επισημάνει, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να οργανώσουν αποτελεσματικότερα τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες, ενώ τομείς όπως η μεταποίηση, οι υπηρεσίες, ο τουρισμός και η αγροδιατροφή αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά.
Παρά τις προκλήσεις που συνοδεύουν τη μετάβαση, όπως οι πληθωριστικές πιέσεις και οι πολιτικές συζητήσεις στο εσωτερικό της Βουλγαρίας, οι περισσότεροι συγκλίνουν στο ότι τα μακροπρόθεσμα οφέλη υπερτερούν. Η ένταξη της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη από την 1η Ιανουαρίου 2026 λειτουργεί ως καταλύτης για βαθύτερη οικονομική σύγκλιση και ενίσχυση της περιφερειακής ενοποίησης.
Για τη Βόρεια Ελλάδα, σε συνδυασμό με τη ζώνη Σένγκεν και τη γεωγραφική εγγύτητα, η νέα εποχή του ευρώ διαμορφώνει ένα σταθερότερο, πιο προβλέψιμο και ελκυστικό περιβάλλον για εμπόριο, επενδύσεις και τουρισμό, ενισχύοντας τον ρόλο της περιοχής ως βασικού οικονομικού πυλώνα στα Βαλκάνια και ανοίγοντας ένα παράθυρο ευκαιριών που αναμένεται να αξιοποιηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.
