Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η Περιφέρεια κατέγραψε εντυπωσιακή άνοδο 19,5% στις ημέρες διαμονής μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb και το Booking το 2024, φτάνοντας τις 1.173.464 διανυκτερεύσεις και κατακτώντας τη δεύτερη θέση πανελλαδικά, μετά την Αττική.
Η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική και η Πιερία βρίσκονται στην καρδιά αυτής της άνθησης, με την Περιφέρεια να διαθέτει 26.280 ενεργά καταλύματα καταχωρημένα στο Μητρώο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) – αριθμός που την κατατάσσει στην τρίτη θέση στη χώρα, πίσω από την Αττική και το Νότιο Αιγαίο. Η ζήτηση ενισχύεται από τη διεθνή τουριστική ροή, την εποχική επέκταση της σεζόν, την άνοδο του οδικού τουρισμού από τα Βαλκάνια και τις βελτιωμένες υποδομές φιλοξενίας.
Ωστόσο, οι εξελίξεις δεν είναι μονοσήμαντες. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη βραχυχρόνια μίσθωση, οι πιέσεις στον κλάδο και η αύξηση των τιμών δημιουργούν ένα πιο σύνθετο τοπίο για τους διαχειριστές και τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι καλούνται πλέον να προσαρμοστούν.
Θεαματική άνοδος μέσα σε μία τετραετία
Η ανοδική πορεία της Κεντρικής Μακεδονίας ξεκίνησε δυναμικά μετά την πανδημία. Από τις μόλις 210.650 ημέρες μίσθωσης το 2020, η Περιφέρεια υπερπενταπλασίασε τις επιδόσεις της μέσα σε τέσσερα χρόνια. Συγκεκριμένα, η χρονική κατανομή δείχνει:
2019: 489.479 ημέρες
2020: 210.650 ημέρες (-57%)
2021: 395.004 ημέρες (+87,5%)
2022: 696.845 ημέρες (+76,4%)
2023: 981.834 ημέρες (+40,9%)
2024: 1.173.464 ημέρες (+19,5%)
Η συμβολή της Περιφέρειας στο πανελλαδικό σύνολο διαμορφώθηκε στο 14,3%, ενώ στην κορυφή παραμένει η Αττική με 36%. Η συνολική δυναμική οφείλεται στην τουριστική ελκυστικότητα της περιοχής, που προσφέρει ισχυρό αστικό brand (Θεσσαλονίκη), δημοφιλείς παραλιακούς προορισμούς (Χαλκιδική, Πιερία) αλλά και ορεινές διαδρομές (Άγιος Αθανάσιος), όπως ανέφερε ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ) Ανδρέας Χίου σχολιάζοντας στα Μακεδονικά Νέα τις επιδόσεις της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Κεντρική Μακεδονία.
Τρίτη Περιφέρεια σε αριθμό καταλυμάτων
Με 26.280 καταλύματα ενεργά στο Μητρώο ΑΑΔΕ, η Κεντρική Μακεδονία βρίσκεται πίσω από την Αττική (59.793) και το Νότιο Αιγαίο (29.568). Η χωρική κατανομή δείχνει ότι η πλειονότητα συγκεντρώνεται κυρίως σε τρεις νομούς: Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική και Πιερία ενώ το απόθεμα της χώρας εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα ακίνητα στην αγορά και με την αύξηση να εκτιμάται στο 10%-12%, σύμφωνα με τον κ. Χίου.
«Ο κλάδος της βραχυχρόνιας μίσθωσης πήγε πολύ καλά το 2024 στην Κεντρική Μακεδονία και ειδικά οι νομοί Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής και Πιερίας έχουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία τρία χρόνια», σημείωσε ο κ. Χίου στα Μακεδονικά Νέα.
Διεθνείς επισκέπτες οδηγούν την αγορά
Σε πανελλαδικό επίπεδο, το 84,2% των ημερών μίσθωσης το 2024 προήλθε από αλλοδαπούς επισκέπτες. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία ανά Περιφέρεια, η εικόνα στην Κεντρική Μακεδονία επιβεβαιώνει την κυριαρχία της διεθνούς ζήτησης, κυρίως μέσω οδικού τουρισμού από τα Βαλκάνια, με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να ενισχύουν σημαντικά τις ροές.
«Η ζώνη Σένγκεν με την πλήρη ένταξη Ρουμανίας και Βουλγαρίας βοήθησε τον κλάδο. Έχουμε περισσότερες κρατήσεις στην Κεντρικής Μακεδονία από κάθε άλλη χρονιά στην Κεντρικής Μακεδονία από τη Βουλγαρία», τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΔΑ. Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούν επίσης βασικές αγορές, ενώ για τους χειμερινούς μήνες σημαντικό μερίδιο καλύπτουν οι Έλληνες επισκέπτες, ιδιαίτερα σε ορεινούς προορισμούς.
Η επέκταση της τουριστικής περιόδου
Το 60,8% των ημερών μίσθωσης πανελλαδικά το 2024 συγκεντρώθηκε την περίοδο Ιουνίου - Οκτωβρίου, με τον Αύγουστο να κατέχει το 18,8%. Η Κεντρική Μακεδονία ακολουθεί την ίδια εποχική τάση, με σημαντική διαφοροποίηση από το 2024.
«Από το 2024 φάνηκε για πρώτη φορά η επέκταση της τουριστικής σεζόν σε Χαλκιδική, με αρκετά μισθώματα να γίνονται μέχρι τον Οκτώβριο. Αυτό συνεχίζεται και φέτος – η σεζόν ξεκίνησε από τον Μάιο αρκετά καλά», υποστήριξε ο κ. Χίου προσθέτοντας ότι η θερινή περίοδος παραμένει η πιο επικερδής, με τον Ιούλιο και τον Αύγουστο να ξεχωρίζουν και για το 2025, όπως όλα δείχνουν.
Παράλληλα, οι ημέρες μίσθωσης φαίνεται ήδη να ξεπερνούν το 20% τη φετινή χρονιά σύμφωνα με τον κ. Χίου, καταγράφοντας νέο ρεκόρ στον κλάδο, γεγονός που αποδίδεται και στη μεγαλύτερη διάρκεια της τουριστικής σεζόν.
Θεσσαλονίκη: Αστική σταθερότητα, αλλά μετριοπαθής επίδραση από το μετρό
Η Θεσσαλονίκη διατήρησε σταθερή δυναμική καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, ακόμη και κατά τους χειμερινούς μήνες. Ωστόσο, η λειτουργία του μετρό, που ξεκίνησε το 2024, δεν φαίνεται να είχε άμεσο αντίκτυπο στις αφίξεις. «Η λειτουργία του μετρό δεν βοήθησε ιδιαίτερα στις κρατήσεις στο κέντρο της πόλης. Ίσως φέτος δούμε κάποια διαφορά», εκτίμησε ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΔΑ.
Το καλοκαίρι του 2025, η Θεσσαλονίκη κινείται σε πληρότητες κάτω του 60%, έναντι 80% στη Χαλκιδική -η οποία όμως υποχωρεί από τα περσινά επίπεδα του 90%, εξαιτίας της αύξησης των τιμών του κλάδου κατά περίπου 15%.
Οι ορεινοί προορισμοί: μια ανεκμετάλλευτη ευκαιρία της Κεντρικής Μακεδονίας
Ενώ οι παραθαλάσσιοι προορισμοί συγκεντρώνουν τη μερίδα του λέοντος στην Κεντρική Μακεδονία, οι ορεινοί προορισμοί της Περιφέρειας διαθέτουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, ιδιαίτερα τον χειμώνα. «Η Κεντρική Μακεδονία τώρα φτιάχνει το τουριστικό της προϊόν στον χειμερινό τουρισμό. Υπάρχουν περιοχές όπως η ορεινή Πιερία και ο Άγιος Αθανάσιος που είναι αναγνωρισμένοι ως χειμερινοί προορισμοί αλλά υπάρχουν πολλοί ακόμη που χρειάζονται προβολή στο εξωτερικό», δηλώνει ο κ. Χίου.
Η οδική πρόσβαση από τα Βαλκάνια προσφέρει σημαντικό πλεονέκτημα, αλλά η αναγνώριση του brand των ορεινών περιοχών παραμένει περιορισμένη σε σύγκριση με άλλες Περιφέρειες της χώρας όπως η Πελοπόννησος και η κεντρική Ελλάδα.
Φορολογικές προσαρμογές και προκλήσεις πληρότητας
Το 2024 τέθηκε σε εφαρμογή νέο ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο που επηρεάζει τη βραχυχρόνια μίσθωση. Οι αυξημένοι φόροι μετακυλίστηκαν στους επισκέπτες μέσω υψηλότερων τιμών, με τον κλάδο να εμφανίζει μια καμπή φέτος, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Χίου, αλλά από το 2026 θα είναι εξοικειωμένος με τις τιμές και οι επισκέπτες θα προσαρμοστούν.
«Το γεγονός ότι μπαίνουν νέα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης στην αγορά δε σημαίνει ότι όλα δουλεύουν με μεγάλες πληρότητες. Οι πληρότητες έχουν μειωθεί, με το έσοδο του ιδιοκτήτη να είναι περίπου ίσο με τη μακροχρόνια μίσθωση. Παρόλα αυτά, πολλοί την επιλέγουν λόγω της ασφάλειας που προσφέρει – δεν υπάρχουν προβλήματα όπως απλήρωτα ενοίκια ή κοινόχρηστα», εξήγησε. Η μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών περιορίζεται στα δύο ακίνητα, ώστε να μην απαιτείται έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας, ενώ όσοι διαθέτουν περισσότερα συχνά τα μοιράζουν εντός της οικογένειας για να παρακάμψουν τη νομοθεσία.
Σημειώνεται ότι η βραχυχρόνια μίσθωση λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής οικονομικής δραστηριότητας καθώς αυξάνει το εισόδημα των ιδιοκτητών και διαχειριστών, τροφοδοτεί τον κύκλο εργασιών σε εστίαση, λιανεμπόριο και υπηρεσίες, προσφέρει θέσεις εργασίας και συμβάλλει στη διασπορά της τουριστικής ανάπτυξης σε νέες περιοχές
«Ο αριθμός των κλινών στη βραχυχρόνια έχει ξεπεράσει αυτόν των ξενοδοχείων. Το μερίδιό τους φτάνει στο 60%, με τις ξενοδοχειακές κλίνες να αντιστοιχούν στο 40%», υπογράμμισε ο κ. Χίου.
Το 2024 σφραγίστηκε συνεπώς ως μια χρονιά-ορόσημο για τη βραχυχρόνια μίσθωση στην Κεντρική Μακεδονία με το 2025 να αναμένεται μια εξίσου θετική χρονιά για τον κλάδο. Η ισχυρή αύξηση των ημερών διαμονής, η γεωγραφική κατανομή των καταλυμάτων και η ενίσχυση της τουριστικής ροής από το εξωτερικό επιβεβαιώνουν την εδραίωση της Περιφέρειας ως στρατηγικού κόμβου φιλοξενίας.
