Όμως, για να συμβεί αυτό, απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας, συνεργασία μεταξύ φορέων και θεσμικές παρεμβάσεις, ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια που φρενάρουν την τοπική επιχειρηματικότητα.
Αυτά ανέδειξε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ροδόπης, κ. Νίκος Αγγελίδης, μιλώντας πρόσφατα στο 2ο Συνέδριο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Με λόγο άμεσο, αλλά ταυτόχρονα στρατηγικό, ανέλυσε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της περιοχής, τη σημασία της μεταποίησης και τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Θράκη ως «ενεργειακός, βιομηχανικός και αμυντικός κόμβος» στο νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον.
Από τον τουρισμό στη μεταποίηση: η ουσία της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου
«Η συζήτηση που ανοίγει πανελλαδικά για την αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου δεν είναι θεωρητική. Είναι ανάγκη. Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο στον τουρισμό και τις υπηρεσίες, όσο κι αν διαπρέπουμε σε αυτούς τους τομείς», τόνισε ο κ. Αγγελίδης.
Με χαρακτηριστική σαφήνεια ανέφερε ότι «δεν μπορούμε να υποδεχόμαστε 32 εκατομμύρια τουρίστες και να τους ταΐζουμε ντοματάκια Ολλανδίας και λεμόνια Αργεντινής. Ούτε να τους μοιράζουμε σουβενίρ φτιαγμένα αλλού. Πρέπει να παράγουμε, να μεταποιούμε, να εξάγουμε. Μόνο έτσι θα αλλάξουμε το εμπορικό μας ισοζύγιο».
Ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ροδόπης υπογράμμισε ότι η Βόρεια Ελλάδα —και ιδιαίτερα η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη— διαθέτει εμπειρία δεκαετιών στη μεταποίηση. Αυτή η παράδοση μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη μετάβαση σε μια οικονομία παραγωγής υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Η ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής: υποδομή με τεράστιες δυνατότητες
Η Βιομηχανική Περιοχή Κομοτηνής αποτελεί, σύμφωνα με τον πρόεδρο, «το πετράδι του στέμματος» στην επιχειρηματικότητα της Περιφέρειας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο σύγχρονη βιομηχανική περιοχή της χώρας μετά τα μεγάλα κέντρα, με συνολική έκταση 3.500 στρεμμάτων, τη στιγμή που άλλες ΒΙ.ΠΕ. δεν ξεπερνούν τα 1.500. Ωστόσο, η πληρότητά της δεν υπερβαίνει το 15%, γεγονός που δείχνει το μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης.
«Η ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής έχει κουλτούρα μεταποίησης, υποδομές, και μια γεωγραφική θέση που της επιτρέπει να λειτουργήσει ως βιομηχανικός κόμβος. Αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να γίνει πρότυπο βιομηχανικής ανάπτυξης για όλη τη χώρα», επισήμανε ο κ. Αγγελίδης.
Παράλληλα, έθεσε επί τάπητος τα σοβαρά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι υφιστάμενες βιομηχανίες λόγω της αλλαγής ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ΒΙ.ΠΕ. της χώρας, προκαλώντας αύξηση κόστους και περιορισμούς στη διαχείριση.
«Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν υπέρογκες χρεώσεις και δυσκολίες να προσελκύσουν νέες επενδύσεις. Τα έξοδα από 170.000 ευρώ μέσα σε δύο χρόνια εκτοξεύτηκαν στις 700.000, χωρίς να έχει γίνει καμία επένδυση», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Αυτοδιαχείριση της ΒΙ.ΠΕ. από τους τοπικούς φορείς
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, ο κ. Αγγελίδης παρουσίασε μία σαφή πρόταση: τη δυνατότητα αυτοδιαχείρισης της Βιομηχανικής Περιοχής Κομοτηνής από τους ίδιους τους παραγωγικούς φορείς και τις επιχειρήσεις της περιοχής.
«Είμαστε έτοιμοι, εφόσον δοθεί η δυνατότητα, να αναλάβουμε τη διαχείριση της ΒΙ.ΠΕ. με ένα μοντέλο συνεργασίας όλων των τοπικών φορέων. Αυτό μπορεί να διασφαλίσει διαφάνεια, σταθερότητα και επενδυτική ελκυστικότητα», τόνισε.
Η πρόταση αυτή, όπως υπογράμμισε, θα επιτρέψει να επανέλθει η βιομηχανική περιοχή στην πραγματική οικονομία της Ροδόπης, δημιουργώντας προϋποθέσεις για ανάπτυξη, απασχόληση και τοπική αναγέννηση.
Η αμυντική βιομηχανία ως νέα ευρωπαϊκή προτεραιότητα
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της παρέμβασής του ήταν η αναφορά στη μετάβαση της Ευρώπης από την πράσινη ανάπτυξη στην ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας.
«Η Ευρώπη αλλάζει προτεραιότητες. Οι επενδύσεις στην άμυνα θα αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα χρόνια και η Κομοτηνή πρέπει να είναι παρούσα σε αυτή την αλλαγή. Η ΒΙ.ΠΕ. μας μπορεί να φιλοξενήσει τέτοιες μονάδες, να γίνει κόμβος αμυντικής βιομηχανίας», υπογράμμισε ο πρόεδρος.
Με αυτόν τον τρόπο, η περιοχή θα μπορούσε να συνδυάσει τη γεωστρατηγική της θέση, την πρόσβαση στις αγορές των Βαλκανίων και της Μαύρης Θάλασσας και την υπάρχουσα βιομηχανική υποδομή για να προσελκύσει επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και κεφαλαίου.
Η φτωχότερη περιφέρεια με τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα
Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, παρά τη γεωστρατηγική της θέση και τα πλεονεκτήματά της, παραμένει στις επτά φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. «Το 63% των κατοίκων της Θράκης θεωρούν ότι η φτώχεια είναι αυτό που τους χαρακτηρίζει. Αυτό σημαίνει ότι κάτι κάνουμε λάθος και πρέπει να το διορθώσουμε», σημείωσε ο κ. Αγγελίδης.
Οι υποδομές και η διασύνδεση με τη Βουλγαρία
Κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη της περιοχής κατέχει ο κάθετος άξονας Κομοτηνής – Νυμφαίας, ο οποίος συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία. «Ανοίξαμε έναν δρόμο για 200.000 αυτοκίνητα και σήμερα περνούν 1,8 εκατομμύρια. Αυτός ο πλούτος πρέπει να αξιοποιηθεί», ανέφερε ο πρόεδρος.
Ωστόσο, όπως σημείωσε, η έλλειψη συνεννόησης με τη Βουλγαρία για τη διέλευση φορτηγών και λεωφορείων παραμένει σοβαρό εμπόδιο. «Ακυρώνεται έτσι η βιομηχανική περιοχή, ακυρώνεται το τουριστικό προϊόν που όλοι παλεύουμε να αναπτύξουμε. Αυτά τα ζητήματα είναι αναπτυξιακά και πρέπει να λυθούν άμεσα», επεσήμανε.
Ανταγωνισμός από Τουρκία και Βουλγαρία – Η Ροδόπη ως «καλό οικόπεδο»
Ο κ. Αγγελίδης προειδοποίησε ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει έδαφος από τις γειτονικές χώρες. «Η Τουρκία αναπτύσσεται και μας στραγγαλίζει, η Βουλγαρία από πάνω μας έχει σφίξει επιχειρηματικά. Όμως εμείς είμαστε το καλό οικόπεδο. Το θέμα είναι να το αξιοποιήσουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο παράδειγμα της Αλεξανδρούπολης, όπου οι Τούρκοι πολίτες πήραν βίζα και «πλημμύρισε» ο τόπος από τουρίστες, τόνισε πως η περιοχή πρέπει να είναι έτοιμη για την επόμενη μέρα: «Δεν θα είμαστε πάντα έτσι. Πρέπει να ετοιμαστούμε, γιατί όταν ανοίξουν τα σύνορα, η Ροδόπη θα είναι στο επίκεντρο».
Ο ρόλος των επιμελητηρίων και το σχέδιο 39 δράσεων
Ο πρόεδρος του ΕΒΕ Ροδόπης ανέδειξε τέλος τη σημασία των επιμελητηρίων ως θεσμικών φορέων σχεδιασμού και συντονισμού της ανάπτυξης.
«Τα επιμελητήρια δεν είναι απλοί θεατές. Είναι οι φορείς που μπορούν να δώσουν το αναπτυξιακό σχέδιο. Εμείς μαζέψαμε 19 φορείς και καταθέσαμε 39 σημεία ανάπτυξης – από τις αλλαγές στις χρήσεις γης έως την αξιοποίηση του κάθετου άξονα. Αυτά είναι τα βήματα που θα κάνουν τη Ροδόπη ξανά ανταγωνιστική».
Η Κομοτηνή, όπως αποτυπώνεται μέσα από την τοποθέτηση του κ. Αγγελίδη, διαθέτει όλα τα στοιχεία για να αποτελέσει πυρήνα βιομηχανικής και ενεργειακής αναγέννησης της Θράκης. Η γεωγραφική της θέση, οι υποδομές, η παράδοση στη μεταποίηση και η ύπαρξη ανθρώπινου δυναμικού συνιστούν σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Όμως, χωρίς ένα σαφές σχέδιο, χωρίς ενδυνάμωση και συνεργασία μεταξύ των τοπικών φορέων, αυτά τα πλεονεκτήματα θα μείνουν ανεκμετάλλευτα. Η πρόταση για αυτοδιαχείριση της ΒΙ.ΠΕ., η στόχευση στην αμυντική βιομηχανία και η αξιοποίηση των διασυνοριακών υποδομών αποτελούν ρεαλιστικές και ώριμες ιδέες για την επόμενη μέρα.
Όπως κατέληξε ο κ. Αγγελίδης, «Η Ροδόπη δεν είναι καταδικασμένη να παραμένει φτωχή. Είναι το καλό οικόπεδο της χώρας. Αρκεί να το χτίσουμε σωστά».
