Όπως ανέδειξε ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Μάριος Παπαδόπουλος, σε συνάντηση με δημοσιογράφους για τον ετήσιο απολογισμό, η χρονιά χαρακτηρίστηκε από σταθερότητα στον τζίρο, αυξημένες εγγραφές επιχειρήσεων, αλλά και δομικές προκλήσεις που απειλούν τη βιωσιμότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, με κυριότερη την αύξηση του ενεργειακού κόστους που στην πενταετία ξεπέρασε το 70%.
Την ίδια στιγμή, η μεταφορά της Agrotica, οι επιπτώσεις των κινητοποιήσεων στον πρωτογενή τομέα, η αβεβαιότητα στο μεταφορικό κόστος και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών συνθέτουν ένα περιβάλλον πίεσης για το επιχειρείν, ενώ για το 2026 το ΒΕΘ θέτει ως κεντρικό στόχο την εξωστρέφεια και τη σύνδεση των μελών του με αγορές των όμορων χωρών.
Σταθερός τζίρος, με διαφοροποιήσεις ανά επιχείρηση
Σύμφωνα με τα στοιχεία του βαρόμετρου του ΒΕΘ, ο τζίρος των επιχειρήσεων – μελών του Επιμελητηρίου το 2025 παρέμεινε συνολικά σταθερός. Τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις δήλωσαν σταθερότητα, δύο στις δέκα κατέγραψαν αύξηση, ενώ τέσσερις στις δέκα ανέφεραν μείωση του κύκλου εργασιών τους. Όπως σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος, το συνολικό κλίμα του 2025 ήταν καλύτερο σε σχέση με το 2024, ωστόσο οι απώλειες εντοπίζονται κυρίως σε επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στα σύγχρονα οικονομικά δεδομένα και στις αυξημένες απαιτήσεις της αγοράς.
Αγροτικές κινητοποιήσεις και μεταφορικό κόστος
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις αγροτικές κινητοποιήσεις, με τον πρόεδρο του ΒΕΘ να υπογραμμίζει ότι η στήριξη του πρωτογενούς παραγωγικού τομέα είναι αυτονόητη και αναγκαία, καθώς πολλές βιοτεχνικές επιχειρήσεις εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από την αγροτική παραγωγή και την άμεση μεταποίησή της.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΒΕΘ βρίσκεται σε διαβούλευση για τη δημιουργία ειδικού αγροτικού τμήματος στο Επιμελητήριο, που θα καλύπτει τόσο την παραγωγή όσο και την άμεση μεταποίηση του πρωτογενούς προϊόντος. Ωστόσο, το Επιμελητήριο έχει ζητήσει εγγράφως να αποφεύγονται πρακτικές που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην επιχειρηματικότητα. Όπως ανέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, ήδη έχουν καταγραφεί παράπονα από επιχειρήσεις – μέλη, με κυριότερο ζήτημα την αύξηση κατά περίπου 15% του εσωτερικού μεταφορικού κόστους στη χώρα, εξαιτίας καθυστερήσεων, αυξημένης κατανάλωσης καυσίμων και απώλειας χρόνου.
Αν και προς το παρόν δεν παρατηρούνται προβλήματα στην προμήθεια πρώτων υλών, ο φόβος για την επόμενη ημέρα παραμένει υπαρκτός, ειδικά σε περίπτωση παρατεταμένων αποκλεισμών που θα μπορούσαν να «κόψουν τη χώρα στη μέση».
Οι κλάδοι που επηρεάζονται περισσότερο είναι εκείνοι που συνδυάζουν λιανική δραστηριότητα και logistics, σε μια περίοδο αυξημένης τουριστικής και εμπορικής κίνησης. Παράλληλα, όπως επισημάνθηκε, η εικόνα αστάθειας μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά και για επισκέπτες από όμορες χώρες, ιδιαίτερα ενόψει της εορταστικής περιόδου.
Agrotica και δύσκολος Φεβρουάριος για την αγορά
Η μεταφορά δε της Agrotica έναν μήνα αργότερα αποτελεί, σύμφωνα με το ΒΕΘ, ακόμη έναν παράγοντα πίεσης για το 2026.
Ο Φεβρουάριος, παραδοσιακά ένας πιο ήπιος μήνας για την αγορά μετά τις γιορτές, στερείται πλέον της δυναμικής που έδινε η μεγάλη αγροτική έκθεση, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης να καλούνται να διαχειριστούν έναν πιο δύσκολο οικονομικά μήνα, χωρίς να μειώνονται οι υποχρεώσεις τους.
Ενέργεια: αύξηση άνω του 70% στην πενταετία
Κεντρικό ζήτημα στον απολογισμό του ΒΕΘ αποτελεί το ενεργειακό κόστος. Όπως τόνισε ο κ. Παπαδόπουλος, σε επιχειρήσεις εντάσεως ενέργειας και εργασίας, η αύξηση της ενέργειας από το 2020 έως το 2025 ξεπέρασε το 70%, την ώρα που οι τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών, ιδιαίτερα στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, δεν αυξήθηκαν αναλογικά. Το αποτέλεσμα είναι η συρρίκνωση των περιθωρίων κερδοφορίας, με τον πρόεδρο του ΒΕΘ να σημειώνει ότι δεν μπορεί να νοείται βιώσιμη επιχειρηματικότητα όταν ο επιχειρηματίας απλώς εξασφαλίζει ένα «καλό μεροκάματο», χωρίς πραγματική κερδοφορία.
Χρηματοδότηση, ΦΠΑ και αγοραστική δύναμη
Στον ίδιο άξονα, ο κ. Παπαδόπουλος επεσήμανε ότι το 2025 δεν ανακοινώθηκαν ουσιαστικά μέτρα στήριξης για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, που αποτελούν το 99,99% του ελληνικού επιχειρηματικού ιστού. Η συζήτηση για τον ΦΠΑ παρέμεινε χωρίς απάντηση, ενώ το υψηλό τραπεζικό κόστος και η δυσκολία πρόσβασης σε δανεισμό συνεχίζουν να περιορίζουν τις δυνατότητες ανάπτυξης.
Το ΒΕΘ, σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, εξετάζει τη δημιουργία ενός μοντέλου ενίσχυσης της πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία, βασισμένου σε επιχειρηματικά σχέδια και κατάλληλες επιδοτήσεις.
Την ίδια στιγμή, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των οικογενειών μεταφέρεται άμεσα στις επιχειρήσεις, εντείνοντας τον φαύλο κύκλο αυξημένου κόστους και περιορισμένης κατανάλωσης.
Εγγραφές – διαγραφές: θετικό ισοζύγιο με ανησυχητικά σημάδια
Παρά τις πιέσεις, το 2025 καταγράφηκε αυξημένη κινητικότητα στο μητρώο του ΒΕΘ. Μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου, 746 βιοτεχνικές επιχειρήσεις έκαναν έναρξη στη Θεσσαλονίκη, ενώ 476 διέκοψαν τη δραστηριότητά τους. Οι εγγραφές αυξήθηκαν κατά 22,5% σε σχέση με το 2024, ενώ οι διαγραφές κατά 18,7%.
Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι 177 διαγραφές αφορούσαν ασύμφορες επιχειρήσεις, κυρίως ατομικές, ενώ σημαντικός λόγος εξόδου παραμένει η συνταξιοδότηση χωρίς διάδοχη κατάσταση. Οι ατομικές επιχειρήσεις διατηρούν την «πρωτοκαθεδρία» τόσο στις εγγραφές όσο και στις διαγραφές, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία στοχευμένων πολιτικών στήριξης για τον μικρό επιχειρηματία.
Εξωστρέφεια και τεχνικά επαγγέλματα στο επίκεντρο του 2026
Για το 2026, το ΒΕΘ θέτει ως βασικό στόχο την εξωστρέφεια, τόσο του ίδιου του Επιμελητηρίου όσο και των μελών του, με έμφαση στις όμορες χώρες και σε αγορές όπου η φυσική και επιχειρηματική εγγύτητα μπορεί να αποδώσει άμεσα αποτελέσματα. Παράλληλα, κρίσιμο ζήτημα παραμένει η έλλειψη προσωπικού, εξειδικευμένου και μη, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ενίσχυση των τεχνικών επαγγελμάτων και τη σύνδεσή τους με τις οικογένειες και τη νέα γενιά, μέσα από σύγχρονες δράσεις ενημέρωσης και επαγγελματικού προσανατολισμού.
Το 2025 αφήνει πίσω του μια εικόνα αντοχής για τη βιοτεχνία της Θεσσαλονίκης, αλλά όχι εφησυχασμού. Η σταθερότητα στον τζίρο, το θετικό ισοζύγιο εγγραφών και η προσέλκυση νέων επιχειρήσεων δείχνουν ότι ο παραγωγικός ιστός παραμένει ενεργός. Την ίδια στιγμή, το αυξημένο ενεργειακό και λειτουργικό κόστος, η περιορισμένη πρόσβαση στη χρηματοδότηση και η αβεβαιότητα που προκαλούν εξωγενείς παράγοντες συνεχίζουν να πιέζουν τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Για το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το ζητούμενο της επόμενης ημέρας δεν είναι μόνο η διατήρηση της δραστηριότητας, αλλά η δημιουργία συνθηκών βιώσιμης κερδοφορίας, εξωστρέφειας και ανανέωσης του παραγωγικού δυναμικού, ώστε η σταθερότητα να μετατραπεί σταδιακά σε αναπτυξιακή προοπτική.
