Τα μέτρα που προβλέπονται στο σχέδιο «Εύρυτος» είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως το ερώτημα «για πόσα χρόνια θα εξασφαλιστεί νερό για την Αττική;», δεν είναι εύκολο να απαντηθεί, επισημαίνει ο Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός σε συνέντευξή του στα Μακεδονικά Νέα.
Κληθείς να σχολιάσει το σχέδιο «Εύρυτος» που στοχεύει να θωρακίσει την Αττική για τα επόμενα 30 χρόνια., ο κ. Ζερεφός τονίζει μεταξύ άλλων πως το πρόβλημα της λειψυδρίας δεν αφορά μόνο στη συγκεκριμένη Περιφέρεια, αλλά όλη την περιοχή της ανατολικής Ελλάδας, ενώ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις γεωργικές περιοχές οι οποίες, σύμφωνα με ον ίδιο, πλήττονται περισσότερο από την ξηρασία.
Ο κ.Ζερεφός τέλος, κάνει λόγο για ανάγκη «προληπτικής δράσης προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή», χαρακτηρίζει ως μονόδρομο την αφαλάτωση για τις νησιωτικές περιοχές που αντιμετωπίζουν και το πρόβλημα του υπερτουρισμού και ζητά την εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων για την ασυδοσία και την κατασπατάληση νερού από παράνομες γεωτρήσεις.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Καθηγητή Χρήστου Ζερεφού, στον Αλέξανδρο Αλεξιάδη:
Σε πρώτη φάση πώς βλέπετε το σχέδιο Εύρυτος το οποίο σύμφωνα με τα όσα εξαγγέλθηκαν θα εξασφαλίσει νερό για την Αττική για τα επόμενα 30 χρόνια;
Το «για πόσα χρόνια θα εξασφαλιστεί νερό για την Αττική», είναι ένα ερώτημα το οποίο δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Αλλά το ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση το ξεκίνημα μιας τέτοιας δράσης για να υπάρχει νερό στην Αττική ναι είναι. Το πρόβλημα όμως είναι, ότι δεν αντιμετωπίζει μόνο η Αττική ζήτημα λειψυδρίας. Το πρόβλημα είναι και σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Ελλάδας, κυρίως νότια της Θεσσαλονίκης και μέχρι τη Λακωνία.
Οι δείκτες ξηρασίας σε αυτές τις περιοχές της Ανατολικής χώρας, είναι ήδη στο κόκκινο και θα πρέπει και εκεί να γίνουν αντίστοιχα έργα.
Ενδεικτικά ποια θα μπορούσαν να είναι αυτά;
Νομίζω ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη, το θέμα της γνώσης και της πρόβλεψης, αυτό στο οποίο αναφέρθηκε και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο κ. Παπασταύρου. Δηλαδή καλό είναι να αρχίσουμε να εξοικονομούμε νερό, κάτι που δεν το έχουμε κάνει με την ανθρωπογενή κλιματική κρίση.
Αυτές οι περιοχές που είναι περισσότερο προβληματικές, δεν είναι τόσο οι αστικές, όσο οι γεωργικές. Το πρόβλημά μας είναι, κυρίως, στη γεωργία. Και βεβαίως είναι και αστικό το ζήτημα, αλλά της γεωργίας είναι μεγαλύτερης αξίας και σημασίας για μένα.
Επομένως για να συνοψίσουμε, χρειάζεται προληπτική δράση προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Η άμεση προτεραιότητα ποια θα πρέπει να είναι;
Πρώτα χρειάζεται η εξοικονόμηση των υδάτινων πόρων γενικότερα. Δεύτερον τα έργα αυτά, βεβαίως πρέπει να αρχίσουν να υλοποιούνται, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το κατά πόσο θα ανασάνουν περιοχές όπως η Αττική μέσα σε ορίζοντα τριακονταετίας, δεν νομίζω ότι είναι εύκολο να το πούμε.
Το μόνο που ξέρουμε σήμερα σε χρονικό ορίζοντα τριακονταετίας, είναι ότι η Ανατολική Ελλάδα, όπως σας είπα, οι δείκτες ξηρασίας είναι στο κόκκινο ήδη και αυτήν τη δεκαετία που διανύουμε.
Σε όλο και περισσότερες περιοχές χρησιμοποιούνται γεωτρήσεις για να ενισχύσουν τα δίκτυα ή για άλλους λόγους. Τι γίνεται όμως με τον υδροφόρο ορίζοντα;
Ο υδροφόρος ορίζοντας έχει κατέβει παντού τραγικά και η μη εφαρμογή των υφισταμένων νόμων έχει οδηγήσει σε αυτήν την σημαντική λειψυδρία στον υδροφόρο ορίζοντα.
Επομένως, θα πρέπει τα μέτρα να παρθούν συνολικά και να είναι αυστηρά όπως και τα πρόστιμα σε όποιον σπαταλά νερό ασκόπως.
Συμφωνείτε πως οι αγροτικές περιοχές θα μπορούσαν να «ανασάνουν» από έργα όπως ταμιευτήρες νερού; Είναι απαραίτητοι;
Ναι, τα μικρά φράγματα που τα είχαμε ξεχάσει, πολύ σωστά επανέρχονται στο προσκήνιο. Τα φράγματα τα οποία χρειάζονται και συντήρηση και επέκταση θα πρέπει να υλοποιηθούν. Είναι πολύ σωστή απόφαση αυτή, την άκουσα να την εξαγγέλλει ο Υπουργός.
Στο θέμα του υπερτουρισμού, τόσο η Ελλάδα όσο και άλλες χώρες της ανατολικής Μεσογείου δέχονται σε πολλές περιοχές μεγάλες πιέσεις όσον αφορά στον νερό. Εκεί ποια λύση είναι εφικτή;
Να γίνει αφαλάτωση. Είναι μονόδρομος. Γι' αυτές τις περιοχές που έχουν λειψυδρία και φυσικά οι νησιωτικές, νομίζω ότι η αφαλάτωση είναι σχεδόν μονόδρομος.
Μπορεί επίσης να βοηθήσει και η επανάχρηση; Ειδικά για τις αγροτικές περιοχές οι οποίες αντιμετωπίζουν και το σοβαρότερο πρόβλημα;
Ναι, αυτό ισχύει, κατεξοχήν για αγροτικές καλλιέργειες. Όχι για να καλυφθούν ανάγκες για πόσιμο νερό, αλλά για άλλες χρήσεις. Εγώ θα προτιμούσα για θέματα υγειονομικής ασφάλειας, να έχουμε «κανονικό» νερό για πόσιμο και δευτερευόντως και μόνο σε αγροτικές περιοχές ή άλλες χρήσεις, βιομηχανικές ή κατασκευαστικές, να χρησιμοποιείται ανακυκλωμένο νερό. Το οποίο βέβαια, μερικές φορές είναι πολύ καθαρό. Αλλά αυτό εξαρτάται και από το πόσο ρυπασμένο ήταν αυτό που καθαρίστηκε.
Αλλά επειδή είναι ένα θέμα δύσκολο, γι' αυτό θα προτιμούσα να αρκεστούν στον αγροτικό τομέα, που είναι και αυτός που έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη.
