Για την ανέγερσή της δεν υπάρχει ακριβής ημερομηνία, καθώς αυτή χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ιστορικές παραδόσεις αναφέρουν ως πρώτο κτήτορα τον Άγιο Γερμανό, ο οποίος ήρθε το 518 μ.Χ. στο Παγγαίο από την Παλαιστίνη, έπειτα από όραμα αγγέλου.
Η συμβολή της Μονής στη διατήρηση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού υπήρξε ανεκτίμητη. Στην ιστορία, καταστράφηκε αρκετές φορές από Οθωμανούς και Βούλγαρους επιδρομείς. Μάλιστα, κατά την εποχή της Επανάστασης του 1821 είχε γίνει πνευματικό και εθνικό κέντρο της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Φωτογραφία: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Τον 19ο αιώνα, λειτουργούσε εκεί η ονομαζόμενη «Των Κοινών Γραμμάτων ή Ελληνική Σχολή», ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα και για λίγες δεκαετίες λειτούργησε και Γεωργική Σχολή με τρεις γεωπόνους.
Η Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας επαναλειτούργησε το 1965, από γυναικείο τάγμα. Γεωγραφικά ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Σερρών, ενώ διοικητικά στην Ιερά Μητρόπολη Δράμας.
Ο επιβλητικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου, τα ψηλά τείχη και το αγίασμα
Στο κέντρο της Μονής Παναγίας Εικοσιφοίνισσας είναι χτισμένος ένας τετράγωνος επιβλητικός ναός, αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου. Στο ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο του 11ου αιώνα, φυλάσσεται η αχειροποίητος και θαυματουργή Ιερά Εικόνα της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας.
Φωτογραφία: monastiria.gr
Στη Μονή υπάρχει το Ηγουμενείο, τα κελιά των μοναζουσών, το Αρχονταρίκι, το παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας με το Αγίασμα, το Μουσείο, η Τράπεζα, τα εργαστήρια και συναφείς εγκαταστάσεις. Περιμετρικά του συγκροτήματος έχει κτιστεί ψηλό τείχος.
Στον εξωτερικό τοίχο υπάρχει καλλιμάρμαρο προσκυνητάρι και εκεί κοντά άλλο προσκυνητάρι με θόλο, κάτω απ’ το οποίο υπάρχει αγίασμα.
Σε κοντινή απόσταση εντοπίζεται το Κοιμητήριο με τον μικρό ναό των Αγίων Αναργύρων. Στην νοτιανατολική γωνία του ναού υψώνεται μεγαλοπρεπές κωδωνοστάσιο.
Έξω και πάνω από τα τείχη της Μονής, στην ανατολική πλευρά, βρίσκονται ο παλαιός ανεμόμυλος και το «στασίδιον της Παναγίας», με μικρό προσκυνητάρι.
Πού οφείλεται η ονομασία της
Για την ονομασία της Μονής, υπάρχουν τρεις εκδοχές. Η μία εξ αυτών αναφέρει ότι οφείλεται στο θαύμα της εικόνας της Παναγίας, η οποία έλαμπε και σκορπούσε φως «φοινικούν», δηλαδή κόκκινο, όπως η πορφύραα των Φοινίκων.
Έτσι, προκύπτει η ονομασία της: Εικών φοινίσσουσα - Εικών - φοίνισσα - Εικοσιφοίνισσα.
Πότε πανηγυρίζει η Μονή
Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, στη μνήμη της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου, στις 14 Σεπτεμβρίου, στη μνήμη του Τιμίου Σταυρού και στις 21 Νοεμβρίου, στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Το μοναστήρι είναι ανοιχτό καθημερινά και στους επισκέπτες παρέχεται ξενάγηση και παραδοσιακό κέρασμα.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας απέχει 135 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, 58 από τις Σέρρες, 30 από τη Δράμα και 36 χιλιόμετρα από την Καβάλα.
Φωτογραφία: visitkavala.gr
