Χρειάστηκαν τρεις μαρτυρικές ώρες, από τις 7 μέχρι τις 10 το πρωί, προκειμένου οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής να εκτελέσουν εν ψυχρώ έναν έναν, με μια σφαίρα στο κεφάλι, συνολικά 115 άνδρες κάθε ηλικίας. Τις προηγούμενες ώρες οι στρατιώτες είχαν σκοτώσει άλλους τρεις άνδρες που προσπάθησαν να διαφύγουν από το χωριό.
Ήταν Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 1943, όταν συντελέστηκε μια από τις πιο σκληρότερες θηριωδίες των SS, στη Δράκεια Πηλίου. Συνολικά 118 άνδρες, πατεράδες και γιοι, σύζυγοι και αδελφοί, εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες ως αντίποινα για τον θάνατο δύο γερμανών στρατιωτών, την προηγούμενη ημέρα σε ενέδρα στη θέση Αλυκόπετρα.
Τα ιστορικά γεγονότα δεν μπορούν παρά να αποδώσουν τον θάνατο των εκτελεσθέντων, όχι σε παθητική στάση, αλλά σε μια υπέρτατη ηρωική αυτοθυσία, καθώς οι γερμανοί είχαν πάει στο χωριό τους για να χύσουν αίμα και αν αυτό δεν ήταν των ανδρών, τότε θα ήταν των γυναικόπαιδων που τελικά σώθηκαν.
Η Δράκεια προπολεμικά
Η γερμανική θηριωδία 82 χρόνια μετά, έχει αφήσει ακόμα το στίγμα της στο χωριό. Από τους επιζώντες πολλοί έφυγαν για άλλες περιοχές. Όσοι έμειναν, προσπάθησαν να τιμήσουν με τον μόχθο τους τη μνήμη των ανθρώπων τους που χάθηκαν, όμως το χωριό είχε ήδη «ακρωτηριαστεί» σε μεγάλο βαθμό και ο βουβός πόνος της τραγωδίας έπαιξε τον ρόλο της στην περαιτέρω αποδυνάμωσή του.
«Από τους περίπου 2.000 κατοίκους κάποτε, σήμερα η Δράκεια έχει περίπου 350, οι οποίοι προσπαθούν να ζήσουν δουλεύοντας στις καλλιέργειες, αλλά πλέον τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα» δηλώνει στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αθανάσιος Ρεντινιώτης. Ο ίδιος μεταφέρει τη χρόνια αγωνία των απογόνων των θυμάτων, για την απονομή μιας δικαιοσύνης που δεν είδαν ποτέ. Για μια δικαίωση και μια ουσιαστική ικανοποίηση που άκουσαν μόνο, χωρίς ποτέ μέχρι σήμερα να δουν μια πράξη.
Σήμερα το χωριό πενθεί και τιμάει την ηρωική μνήμη των 118 ψυχών αλλά ταυτόχρονα σήμερα το χωριό όχι απλά θυμάται, αλλά είναι σαν να ξαναζεί τις στιγμές εκείνες που δεν θα ξεχαστούν ποτέ.
Το μνημείο για τους εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς στη Δράκεια Βόλου
Από την Αλυκόπετρα στην εκδίκηση
Ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Δράκειας, που είχε χάσει στα γεγονότα εκείνα τον αδελφό του παππού του, μεταφέρει τις μαρτυρίες των διασωθέντων για το τι συνέβη.
Όπως εξιστορεί, την 17η Δεκεμβρίου, μετά από μια αψιμαχία-ενέδρα τμήματος του ΕΛΑΣ στη θέση Αλυκόπετρα (ένα ύψωμα πάνω από το χωριό), σκοτώθηκαν δύο γερμανοί στρατιώτες και τραυματίστηκε ένας. Οι κατακτητές αντέδρασαν αμέσως και στο χωριό στάλθηκαν τμήματα των SS που το περικύκλωσαν.
Το βράδυ της ίδιας μέρας άρχισαν να μαζεύουν τους άντρες πόρτα πόρτα. Όσοι προσπάθησαν να διαφύγουν, πυροβολήθηκαν επί τόπου. Τρεις άνδρες εκτελέστηκαν με αυτόν τον τρόπο.
Συγκέντρωσαν 120 άτομα στο κεντρικό καφενείο. Σε δύο Δρακειώτες που μιλούσαν Γερμανικά ειπώθηκε ότι θα έκαναν ανακρίσεις για το συμβάν της Αλυκόπετρας για να τους καθησυχάσουν. Οι αφηγήσεις για τις ώρες αγωνίας μέχρι το πρωί είναι συνταρακτικές και δραματικές, καθώς είχαν όλοι υποψιαστεί τι τους περίμενε.
Οι παραπάνω αφηγήσεις προέκυψαν από δύο κρατούμενους οι οποίοι κατάφεραν και απέδρασαν πριν ξημερώσει και από δύο παιδιά 14 και 15 χρονών που απελευθέρωσαν οι ναζί μετά από ολονύκτιες διαπραγματεύσεις και παρακλήσεις.
Οι κρατούμενοι, μιας και είχε γίνει γνωστό το μακελειό των Καλαβρύτων λίγες ημέρες πριν, ήξεραν πως αν αντιδρούσαν, τα SS θα ξεσπούσαν στα γυναικόπαιδα και για αυτόν τον λόγο αποδέχτηκαν τη θυσία τους.
Στις 7 το πρωί ξεκίνησε η εκτέλεση. Οδηγούσαν τους άνδρες 80 μέτρα πιο πέρα πέντε-πέντε στο χείλος μιας ρεματιάς και τα πολυβόλα άρχιζαν να τους γαζώνουν. Ανάμεσα στους πρώτους πενήντα που εκτελέστηκαν, τρεις χωριανοί έπεσαν πίσω στη ρεματιά πριν τους φτάσουν οι σφαίρες και οι δύο γλίτωσαν.
Οι Ναζί το κατάλαβαν και τους υπόλοιπους άρχισαν να τους εκτελούν πυροβολώντας τους έναν έναν με μια σφαίρα στο κεφάλι. Το έγκλημα είχε τελειώσει μέχρι τις 10 το πρωί, οπότε οι Γερμανοί έφυγαν.
Το νερό της ρεματιάς κοκκίνισε σε διαδρομή 7 χιλιομέτρων μέχρι τα Λεχώνια και τη θάλασσα. Το δράμα που συνέβη μετά στο χωριό δεν περιγράφεται με λόγια. Δυο ή τρεις άντρες από κάθε σπίτι, πατέρες και παιδιά, το χωριό ορφάνεψε. Αυτό που έμεινε όμως για πολλά χρόνια μετά, ο βουβός πόνος, σημάδεψε το χωριό.
Η ζωή μετά το ολοκαύτωμα: Οι ανοιχτές πληγές και η άρνηση της λήθης
Σύμφωνα με την αφήγηση τού κ.Ρεντινιώτη, η θυσία των 115 ανδρών, δεν πήγε χαμένη, γιατί το υπόλοιπο χωριό σώθηκε, όμως ακολούθησαν εξίσου δύσκολες στιγμές.
Τα χρόνια του εμφυλίου οι πιθανές ευθύνες για την εκτέλεση ένθεν κακείθεν δημιούργησαν μεγάλες κόντρες ανάμεσα στους κατοίκους. Την ίδια στιγμή, οι οικογένειες που έμειναν ορφανές πάλευαν να σταθούν στα πόδια τους. Πολλοί αναγκάστηκαν να φύγουν και να πάνε σε συγγενείς σε άλλες περιοχές, ενώ όσοι επέλεξαν να μείνουν, «έσφιξαν τα δόντια» και κράτησαν τη Δράκεια όρθια, με την απόφαση να μην πάει χαμένη η θυσία των δικών τους.
Ωστόσο ο πληθυσμός του χωριού ποτέ δεν ανέκαμψε και αντίθετα ήταν συνεχώς μειούμενος φτάνοντας σήμερα τους περίπου 350 κατοίκους.
Ο κ.Ρεντινιώτης περιγράφει έναν τόπο που κρατιέται ακόμη όρθιος επειδή είναι «σχετικά κοντά στον Βόλο», αλλά βλέπει τη φυγή να μην ανακόπτεται. Οι απόγονοι, λέει σκορπίστηκαν και οι περισσότεροι ζουν στην ευρύτερη περιοχή – Βόλο και Αγριά – ενώ από τις οικογένειες των δολοφονημένων εκτιμά ότι στο χωριό έχουν απομείνει «τουλάχιστον 25».
Μνημείο με τα πρόσωπα των εκτελεσθέντων στη Δράκεια
Το ζήτημα της δικαίωσης και των επανορθώσεων και η απόπειρα «διευθέτησης»
Όπως αναφέρει στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Δράκειας, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία επίσημη εξέλιξη για τη δικαίωση των θυμάτων της θηριωδίας, ούτε φυσικά για το ζήτημα των επανορθώσεων το οποίο προσπαθούν να κινήσουν μόνο κάποιοι φορείς όπως το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών.
Για τη Δράκεια όπως λέει, έγιναν κάποιες ανεπίσημες προσεγγίσεις, με άτομα που πρότειναν αδελφοποίηση «και μετά να δώσουν κάποια χρήματα» γύρω στις 100.000 με 200.000 ευρώ, για να γίνει κάτι στο χωριό».
Η απάντησή του ήταν κατηγορηματική. Αρνήθηκε δύο φορές, χαρακτηρίζοντας ως κοροϊδία την κίνηση.
«Έρχονται τώρα με αισθήματα λύπης όπως λένε οι απεσταλμένοι τους και προτείνουν να ξεχάσουμε τα παλιά. Θέλουν να δώσουν ψίχουλα, ανεπίσημα βέβαια, μιας και όπως λένε δεν υπάρχει περίπτωση πολεμικών αποζημιώσεων. Ίσως σε κάποιους μαρτυρικούς τόπους να το έχουν επιτύχει. Για μας κάτι τέτοιο είναι σαν να σκοτώνουμε τους δικούς μας για δεύτερη φορά» είχε πει ο κ. Ρεντινιώτης, εκπροσωπώντας το χωριό του σε συνέδριο του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών, το 2024 στο Ρέθυμνο.
Κάθε χρόνο η Δράκεια τιμά τους νεκρούς της στις 17 και 18 Δεκεμβρίου, με αγώνες, λαμπαδηδρομίες και μνημόσυνο ανήμερα της επετείου. Το χωριό δεν θέλει να ξεχάσει το Ολοκαύτωμα, δεν θέλει να σβήσει από την ιστορία η γεμάτη αίμα ρεματιά που στέρησε γενιές ολόκληρες. Για τους απογόνους των εκτελεσθέντων, το αίτημα της δικαίωσης παραμένει ζωντανό.
Τα ονόματα των εκτελεσθέντων από τους ναζί
Υλικό από το μουσείο του χωριού
