Αφού συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου της Ομάδας των G20 στη Νότια Αφρική, Ευρωπαίοι και άλλοι ηγέτες έσπευσαν να καταλήξουν σε μια συντονισμένη απάντηση στην απαίτηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ προς την Ουκρανία να αποδεχθεί το σχέδιό του των 28 σημείων έως την Πέμπτη.
Με τη σειρά του, ο Τραμπ δήλωσε σε σύντομες δηλώσεις το Σάββατο ότι η πρότασή του δεν ήταν η τελική του προσφορά, σηματοδοτώντας πιθανό περιθώριο για προσαρμογές, καθώς η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της υπογράμμιζαν ότι το σχέδιο μπορεί να λειτουργήσει ως βάση για διαπραγματεύσεις αλλά απαιτεί αλλαγές.
Μέτρια κριτική δέχεται το προσχέδιο
Όπως σχολιάζει το πρακτορείο Reuters, οι Ευρωπαίοι και άλλοι ηγέτες συμφώνησαν ότι οι σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας των E3 — Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία — θα συναντηθούν με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας την Κυριακή στη Γενεύη για περαιτέρω συζητήσεις.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο βρισκόταν καθ’ οδόν προς τη Γενεύη αργά το Σάββατο για τις συνομιλίες, δήλωσε αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η Ιταλία θα στείλει επίσης έναν αξιωματούχο, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.
Το αμερικανικό σχέδιο, το οποίο υιοθετεί βασικά ρωσικά αιτήματα, αντιμετωπίστηκε με μετρημένη κριτική από πολλούς συμμάχους των ΗΠΑ. Οι ηγέτες επιχείρησαν να ισορροπήσουν τον έπαινο για την προσπάθεια του Τραμπ να τερματίσει τις μάχες με την αναγνώριση ότι κάποιοι όροι της πρότασής του είναι μη αποδεκτοί για το Κίεβο.
«Το αρχικό προσχέδιο του σχεδίου των 28 σημείων περιλαμβάνει σημαντικά στοιχεία που θα είναι ουσιώδη για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», δήλωσαν οι ηγέτες της ΕΕ, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, του Καναδά, των Κάτω Χωρών, της Ισπανίας, της Φινλανδίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας και της Νορβηγίας.
«Πιστεύουμε συνεπώς ότι το προσχέδιο είναι μια βάση που θα απαιτήσει περαιτέρω εργασία», ανέφεραν σε δήλωσή τους.
Τρεις Αμερικανοί γερουσιαστές υπαινίχθηκαν ότι το σχέδιο παραδόθηκε από τη Ρωσία σε Αμερικανούς αξιωματούχους.
Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάικ Ράουντς είπε σε δημοσιογράφους σε ένα συνέδριο στο Χάλιφαξ της Νέα Σκωτίας ότι ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνήσει σε εκείνον και άλλους γερουσιαστές. «Μας ξεκαθάρισε ότι είμαστε οι αποδέκτες μιας πρότασης που παραδόθηκε σε έναν από τους εκπροσώπους μας», είπε ο Ράουντς. «Δεν είναι η δική μας σύσταση, δεν είναι το δικό μας σχέδιο».
Αλλά ο Ρούμπιο έγραψε αργότερα στο X ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι συνέταξαν την πρόταση. «Βασίζεται σε εισροές από τη ρωσική πλευρά», είπε ο Ρούμπιο. «Αλλά βασίζεται επίσης σε προηγούμενες και συνεχιζόμενες εισροές από την Ουκρανία».
Οι ηγέτες υιοθετούν το «πνεύμα του λιονταριού» για τις συνομιλίες
«Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορούν απλώς να αποτελούν μια αμερικανική πρόταση, τα οποία απαιτούν ευρύτερη διαβούλευση», είπε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, προσθέτοντας ότι μια συμφωνία πρέπει να επιτρέπει ειρήνη για τους Ουκρανούς και «ασφάλεια για όλους τους Ευρωπαίους».
Την Παρασκευή, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι το Κίεβο αντιμετώπιζε μια επιλογή μεταξύ της απώλειας της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας του ή της απώλειας της υποστήριξης της Ουάσινγκτον. Απηύθυνε έκκληση στους Ουκρανούς για ενότητα.
Το μήνυμα αυτό ώθησε τους Ευρωπαίους ηγέτες να κινητοποιηθούν.
Πηγή της γερμανικής κυβέρνησης είπε ότι συναντήθηκαν σε μια αίθουσα στο Γιοχάνεσμπουργκ που αποκαλείται «λιοντάρι» και ότι οι ηγέτες υιοθέτησαν «το πνεύμα του λιονταριού» στις συνομιλίες τους για την εξασφάλιση μιας καλύτερης συμφωνίας για την Ουκρανία.
Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς υπογράμμισε τη σημασία της στήριξης της Ουκρανίας για την Ευρώπη.
«Αν η Ουκρανία χάσει αυτόν τον πόλεμο και ενδεχομένως καταρρεύσει, θα υπάρξει αντίκτυπος στη συνολική ευρωπαϊκή πολιτική, σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Και γι’ αυτό είμαστε τόσο αφοσιωμένοι σε αυτό το ζήτημα», είπε ο Μερτς στο περιθώριο της συνόδου της G20.
«Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια ευκαιρία να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος, αλλά είμαστε ακόμη αρκετά μακριά από ένα καλό αποτέλεσμα για όλους».
Στο πλευρό του Ζελένσκι σκανδιναβικές και βαλτικές χώρες
Το Σάββατο, οι ηγέτες οκτώ σκανδιναβικών και βαλτικών χωρών είπαν ότι μίλησαν με τον Ζελένσκι και δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν την προμήθεια όπλων.
Σε κοινή δήλωση, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Ισλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Νορβηγία και η Σουηδία ανέφεραν: «Λύσεις που σέβονται την κυριαρχία της Ουκρανίας και που θα φέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια και σταθερότητα στην Ουκρανία και την Ευρώπη έχουν την πλήρη υποστήριξή μας».
«Τώρα, η Ουκρανία μπορεί να αντιμετωπίσει μια πολύ δύσκολη επιλογή — είτε να χάσει την αξιοπρέπειά της είτε να ρισκάρει να χάσει έναν σημαντικό εταίρο», είπε ο Ζελένσκι σε ομιλία προς τον ουκρανικό λαό την Παρασκευή. «Θα παλέψω 24/7 για να διασφαλίσω ότι τουλάχιστον δύο σημεία στο σχέδιο δεν θα παραβλεφθούν — η αξιοπρέπεια και η ελευθερία των Ουκρανών».
Το Σάββατο, τόνισε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας είναι απαραίτητες ώστε «να διασφαλιστεί ότι πουθενά στην Ευρώπη ή στον κόσμο δεν θα επικρατήσει η αρχή ότι εγκλήματα κατά ανθρώπων και της ανθρωπότητας, κατά κρατών και εθνών, μπορούν να ανταμείβονται και να συγχωρούνται».
Στην πρώτη γραμμή, ένας Ουκρανός στρατιώτης, ο 33χρονος Βιτάλιι Τράικαλο, αναρωτήθηκε γιατί η Ουκρανία θα πρέπει να εξαναγκαστεί να παραχωρήσει εδάφη μετά από τρία χρόνια εξαντλητικών μαχών για να αποκρούσει τις ρωσικές επιθέσεις.
«Υπερασπιζόμαστε τα σύνορά μας εδώ μόνο και μόνο για να τα παραδώσουμε; Ποιο το νόημα όλων αυτών, όλων αυτών των θυσιών;» είπε ενώ βρισκόταν σε μια θέση πυροβολικού κοντά στην πόλη Ποκρόφσκ της ανατολικής Ουκρανίας.
Σφίγγει ο κλοιός του Τραμπ γύρω από την Ουκρανία
Υπενθυμίζεται ότι, την Παρασκευή, ο Τραμπ έθεσε τελεσίγραφο στην Ουκρανία, λέγοντας ότι ο Ζελένσκι είχε προθεσμία έως την Πέμπτη να εγκρίνει το σχέδιό του των 28 σημείων, το οποίο καλεί την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη, να αποδεχθεί περιορισμούς στο στρατό της και να αποκηρύξει τις φιλοδοξίες ένταξης στο ΝΑΤΟ.
«Θα πρέπει να του αρέσει, και αν δεν του αρέσει, τότε ξέρετε, ας συνεχίσουν απλώς να πολεμούν, υποθέτω», είπε. «Κάποια στιγμή θα πρέπει να αποδεχθεί κάτι που δεν έχει αποδεχθεί».
Ανακαλώντας την έντονη συνάντηση του Φεβρουαρίου με τον Ζελένσκι, ο Τραμπ πρόσθεσε: «Θυμάστε, στο Οβάλ Γραφείο, όχι πριν από πολύ καιρό, του είπα, ‘Δεν κρατάς τα χαρτιά’».
Στη δήλωσή τους, οι δυτικοί ηγέτες ανέφεραν ότι «ανησυχούν για τους προτεινόμενους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, οι οποίοι θα άφηναν την Ουκρανία ευάλωτη σε μελλοντική επίθεση».
«Επαναλαμβάνουμε ότι η υλοποίηση στοιχείων που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ θα απαιτούσε τη συγκατάθεση των μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αντίστοιχα».
Στη συνάντηση της Κυριακής στη Γενεύη, οι ευρωπαϊκές χώρες επιθυμούν να προτείνουν αλλαγές στο σχέδιο του Τραμπ, το οποίο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν περιέγραψε ως τη βάση για μια επίλυση της σύγκρουσης.
Πηγή: Reuters
