Σε μια περίοδο όπου η ιδιωτική υπερχρέωση αποτελεί καθημερινότητα για πολλούς πολίτες και επιχειρήσεις, η ανάγκη για ουσιαστικές λύσεις είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Δύο βασικά εργαλεία έχουν στη διάθεση τους οι οφειλέτες: ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών και η διμερής διαπραγμάτευση με τις τράπεζες. Και τα δύο υπόσχονται «ανάσα» – όμως δεν είναι πανάκεια.
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός, μέσω της ειδικής -ανανεωμένης πλέον- ηλεκτρονικής πλατφόρμας, επιτρέπει ρύθμιση οφειλών προς τράπεζες, Δημόσιο και Ταμεία, με δυνατότητα κουρέματος και πολλών δόσεων. Πρόκειται για μια οργανωμένη διαδικασία που προστατεύει τον οφειλέτη από κατασχέσεις και δίνει διαφάνεια στις διαπραγματεύσεις. Όμως, απαιτεί σημαντική προετοιμασία, ενώ δεν διασφαλίζει πάντα συμμετοχή των πιστωτών. Βέβαια μετά τις τελευταίες νομοθετικές τροποποιήσεις και την αύξηση των οικονομικών κριτηρίων για τους ευάλωτους οφειλέτες, ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας εντάσσονται στις ευνοϊκής ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού. Σε κάθε περίπτωση, ο αυτοματοποιημένος τρόπος υπολογισμού των ρυθμίσεων συχνά δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης, όπως σοβαρά θέματα υγείας και σημαντικές επιβαρύνσεις ιδιωτικών οφειλών όπως οφειλές σε εταιρείες κοινής ωφελείας (ΔΕΗ, ΟΤΕ κτλ.)
Από την άλλη, η άμεση διαπραγμάτευση με την τράπεζα είναι μερικές φορές πιο ευέλικτη. Όταν υπάρχει διάθεση συνεννόησης και ρεαλιστική πρόταση, πολλές τράπεζες προχωρούν σε ρυθμίσεις με χαμηλές δόσεις ή ακόμα και διαγραφές μέρους της οφειλής. Ωστόσο, η διαδικασία δεν έχει κανόνες, δεν προσφέρει προστασία στον οφειλέτη και εξαρτάται από τη «διάθεση» του πιστωτή. Η αλήθεια είναι ότι τις περισσότερες φορές η διάθεσή αυτή είναι μάλλον «κακή».
Το συμπέρασμα; Δεν υπάρχει μία σωστή απάντηση για όλους. Ο ανανεωμένος εξωδικαστικός μηχανισμός προσφέρει θεσμική ασφάλεια, ενώ η διμερής διαπραγμάτευση προσφέρει ίσως μια μεγαλύτερη ευελιξία με τις παραπάνω βέβαια επισημάνσεις. Το συμπέρασμα βέβαια αυτό δε θα έλεγα ότι ισχύει για περιπτώσεις μεγάλων οφειλών προς το Δημόσιο όπου σε αυτή περίπτωση η λύση του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι προφανώς καλύτερη.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, ο εκάστοτε οφειλέτης πρέπει να ζυγίζει -με τη βοήθεια ιδανικά του νομικού του συμβούλου- τις πραγματικές του ανάγκες, τις σχέσεις με τους πιστωτές και την πολυπλοκότητα της οφειλής του, προτού επιλέξει τον δρόμο που θα τον οδηγήσει σε μια καλύτερη ημέρα.
*Η Αφροδίτη Νέστορα είναι Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Πολιτευτής Α’ Θεσσαλονίκης ΝΔ, Συντονίστρια ΟΠΕΜΕΔ-Τομέας Διαμεσολάβησης
