Το «Τρέμω» του Ζοέλ Πομμερά- ενός από τους πιο επιδραστικούς δημιουργούς της σύγχρονης ευρωπαϊκής θεατρικής σκηνής που ξεχωρίζει για τη βαθιά ανθρωποκεντρική του γραφή και την κινηματογραφική αίσθηση που διαπερνά τα έργα του- παρουσιάζεται από το ΚΘΒΕ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τον Δεκέμβριο, σε σκηνοθεσία Άρη Κακλέα, στο Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών. Πρεμιέρα: Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2025
Ένα αινιγματικό θεατρικό έργο το οποίο ξετυλίγει ατμοσφαιρικά «μια ιστορία αγάπης που τρεμοπαίζει υπό το φως του φεγγαριού», με φόντο την αέναη σύγκρουση ανάμεσα στο καλό και το κακό, μέσα σε ένα σύμπαν μοναδικό, όπου το θέατρο γίνεται βαθιά προσωπική αλλά ταυτόχρονα και συλλογική εμπειρία. Η σκηνή μεταμορφώνεται σε έναν ιδιόμορφο, σαγηνευτικό χώρο με αύρα καμπαρέ, έναν τόπο όπου το κοινό γίνεται μάρτυρας ενός σκοτεινού σόου που ακροβατεί ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, τον ρεαλισμό και το μεταφυσικό, τη βία και την τρυφερότητα.
Σκληρές εικόνες που αιφνιδιάζουν, τραγούδια που αναδύονται σαν προσωπικές εξομολογήσεις, μουσικές που διαπερνούν το σκοτάδι, φωτισμοί που υποβάλλουν και πυκνώνουν την ατμόσφαιρα: όλα συνθέτουν ένα παράδοξο και ιδιαίτερο «νυχτερινό σύμπαν» φτιαγμένο από δίπολα αντιθέσεων, ψευδαισθήσεων, θραύσματα ονείρων και ποιητικές αναλαμπές, ένα θεατρικό σύμπαν όπου η καθημερινότητα αποκτά μυστηριακή ένταση και μας καλεί να αφεθούμε στη σαγήνη του άγνωστου.
«Ψευδαισθήσεις ψέματα ονειροπολήσεις κρατήστε τα πάντα μην πετάτε τίποτα.
Θα σας πω κυρίες και κύριοι, πως οι ψευδαισθήσεις σας είναι ίσως το πιο όμορφο πράγμα από όλα ..»
Λίγα Λόγια για το έργο:
Ένας παρουσιαστής εμφανίζεται στη μισοσκότεινη σκηνή και υπόσχεται στους θεατές μια ιδιαίτερη βραδιά, στο τέλος της οποίας ο ίδιος θα πεθάνει μπροστά στα μάτια τους.
Από εκείνη τη στιγμή ένας παράδοξος κόσμος ξετυλίγεται μέσω διαδοχικών σκηνών, παρουσιάζοντάς μας οικεία αλλά και παράξενα πρόσωπα.
Ο ρεαλισμός συναντά το μεταφυσικό σε μια κινηματογραφική αφήγηση, με την οποία ο συγγραφέας επιχειρεί να συναντήσει την πραγματικότητα μέσω της μυθοπλασίας.
Για τον Ζοέλ Πομμερά η πραγματικότητα δεν είναι κάτι σταθερό αλλά μια δημιουργική διαδικασία, κατά την οποία ο καθένας προσπαθεί να κατανοήσει τον εαυτό του και τη ζωή του.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στο κεντρικό πρόσωπο του έργου, στον παρουσιαστή, που κάνει ένα ταξίδι αυτογνωσίας με στόχο την από-ιδανικοποίηση του εαυτού του.
Εκεί εκτυλίσσεται ένα θέαμα τρόμου, όπου ένας βίαιος κόσμος γεμάτος εικόνες ξεπροβάλει μέσα από ένα σκοτεινό σόου, που θυμίζει καμπαρέ, με σουρεαλιστικά στοιχεία, μουσικές, τραγούδια και υποβλητικούς φωτισμούς.
Ο Ζοέλ Πομμερά παρουσίασε με τον θίασο του, Louis Brouillard, το έργο Τρέμω (1) [Je tremble (1)] το 2007 και το καλοκαίρι του 2008 το παρουσίασε για δεύτερη φορά μαζί με το Τρέμω (2) [Je tremble (2)], σαν δύο επεισόδια.
Το θέατρό του χαρακτηρίζεται ως μεταδραματικό, καθώς η διαδικασία της γραφής επιτελείται παράλληλα με τις πρόβες, δηλαδή διαμορφώνεται με βάση αυτό που συμβαίνει στη σκηνή.
Τα κείμενά του επανεγγράφονται όσες φορές χρειαστεί, μέχρι να αποδώσουν την αυθεντικότητα και την αλήθεια που ο ίδιος επιζητά μέσα από τη γραφή του.
Το Τρέμω (1) και Τρέμω (2) ανεβαίνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα ενώ ο συγγραφέας παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη σκηνή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Θοδωρής Καφάσης, Σκηνοθεσία- Δραματουργική επεξεργασία: Άρης Κακλέας, Σκηνικά: Σάκης Μπιρμπίλης- Άρης Κακλέας, Κοστούμια: Θώμις Παπαδημητρίου, Μουσική: Γιώργος Πούλιος, Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης, Βίντεο: Τατιάνα Υφαντή, Βοηθός σκηνοθέτη, Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Μαίρη Ανδρέου, Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη, Άννα Μαρία Γάτου, Φωτογραφίες: Mike Rafail | That long black cloud
*Βοηθός σκηνογράφου/ ενδυματολόγου (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης): Εμμανουέλα Νταλιάνη, Χριστίνα Γεωργιάδου
Διανομή:
Μομώ Βλάχου (Υπερήλικη γυναίκα, η μητέρα του παρουσιαστή, η εισαγγελέας, η πρώτη επισκέπτης),
Ξένια Γραμματικού (Η γυναίκα σε κακό χάλι, η νεαρή γυναίκα, η πόρνη, η γυναίκα με τα φτερά),
Τάρικ -Δημήτρης Ελ Φλάιτι (Ο άνθρωπος που δεν υπήρχε, ο άντρας βαμπίρ, ο αστυνομικός, ο αδελφός της γυναίκας σε κακό χάλι),
Ελένη Θυμιοπούλου (Μια γυναίκα, η μητέρα της κοπέλας με το μακό, η μητέρα της γυναίκας σε κακό χάλι, η γοργόνα, η φωνή της προέδρου, η δεύτερη πολύ έγκυος γυναίκα, η τρίτη επισκέπτης),
Δημήτρης Μορφακίδης (Παρουσιαστής, παιδί παρουσιαστής, θεατής, δικηγόρος/ παρουσιαστής),
Ολυμπία Μπουλογεώργου (η κοπέλα με το μακό, η τρομοκράτισσα, η μάρτυρας, η αδελφή της γυναίκας σε κακό χάλι, η πρώτη πολύ έγκυος γυναίκα, η δεύτερη επισκέπτης),
Γρηγόρης Παπαδόπουλος (Ο πιο πλούσιος άνθρωπος του κόσμου, ο πατέρας του παρουσιαστή, ο νονός, ο σωσίας του παρουσιαστή),
Χρήστος Τσάβος (Λευκός Κλόουν, ο Άγνωστος άντρας, ψυχολόγος, ο πατέρας της γυναίκας σε κακό χάλι)
Ζοέλ Πομμερά:
Ο Ζοέλ Πομμερά γεννήθηκε το 1963. Παράτησε το σχολείο στα 16, έγινε ηθοποιός στα 18 και άρχισε να γράφει στα 23 του. Μελετούσε και έγραφε ασταμάτητα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σκηνοθέτησε για πρώτη φορά το 1990, στα 27 του, τον «Δρόμο του Ντακάρ», ένα μη-θεατρικό μονόλογο που παρουσιάστηκε στο θέατρο Clavel, στο Παρίσι. Με αυτή την ευκαιρία ίδρυσε δικό του θίασο, τον οποίο ονόμασε Louis Brouillard.
Ακολούθησαν διάφορες παραστάσεις –“Le théâtre” («Το θέατρο», 1991), “25 années de littérature de Léon Talkoi” («25 χρόνια λογοτεχνίας του Λέοντα Ταλκόι», 1993), “Des suées” («Εφίδρωση», 1994), “Les événements” («Τα συμβάντα», 1994)–, κείμενα διαφορετικού χαρακτήρα, γραμμένα και σκηνοθετημένα σύμφωνα με μια διαδικασία που άρχισε σιγά-σιγά να διαμορφώνεται: το κείμενο γράφεται κατά τη διάρκεια των προβών από κοινού με τους ηθοποιούς. Όλες αυτές οι παραστάσεις δόθηκαν στο Théâtre de la Main d’Or του Παρισιού.
Το 1995 ανέβασε το έργο “Pôles” («Πόλοι») στο Théâtre les Fédérés της Μονλυσόν, μια παράσταση που παίχτηκε για δύο μήνες και στο Théâtre de la Main d’Or. Αυτό ήταν το πρώτο καλλιτεχνικά άρτιο κείμενό του, σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα, καθώς και το πρώτο που εκδόθηκε (επτά χρόνια αργότερα, το 2002, στις εκδόσεις Actes Sud).
Το 1997 παρουσίασε το έργο “Treize étroites têtes” («Δεκατρία στενά κεφάλια»), στη Μονλυσόν, παράσταση που επαναλήφθηκε στο Théâtre Paris-Villette (Παρίσι). Την ίδια χρονιά ξεκίνησε η μακρόχρονη συνεργασία του θιάσου με το Théâtre de Brétigny-sur-Orge.
Το 1998 έγραψε, μετά από ανάθεση, ένα έργο για το ραδιοφωνικό σταθμό France Culture, με τίτλο “Les enfants” («Τα παιδιά»), και διασκεύασε για τις ανάγκες του ραδιοφώνου το έργο του “Les événements”.
Για τα επόμενα τρία χρόνια αφιερώθηκε αποκλειστικά στην κινηματογραφική έρευνα και γύρισε πολλά βίντεο μικρού μήκους. Το 2000 εγκατέλειψε οριστικά αυτό το πεδίο και επέστρεψε στο θέατρο, ανεβάζοντας στο Théâtre Paris-Villette τρεις σκηνοθεσίες έργων του. Τα δύο από αυτά ήταν παλιότερα κείμενά του (“Pôles” και “Treize étroites têtes”) και το ένα καινούργιο, με τίτλο “Mon ami” («Ο φίλος μου»).
Το 2001 ο θίασος Louis Brouillard πραγματοποίησε μια μεγάλη περιοδεία παρουσιάζοντας τις παραστάσεις του. Από τότε οι περιοδείες συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Το 2002 ο Πομμερά ανέβασε το έργο “Grâce à mes yeux” («Χάρη στα μάτια μου»), στο Théâtre Paris-Villette.
Τον Ιανουάριο του 2003 ανέβασε την παράσταση “Qu’est-ce qu’on a fait ?” («Τι κάναμε;») στην Comédie de Caen. Το έργο, που ήταν ανάθεση του Οργανισμού Οικογενειακής Μέριμνας του Καλβαντός, έχει θέμα το ρόλο του γονέα και παρουσιάστηκε σε διάφορα πολιτιστικά κέντρα της ευρύτερης περιοχής της Καν. Τον Ιανουάριο του 2004 ανέβασε το έργο “Au monde” («Στον κόσμο») στο Εθνικό Θέατρο του Στρασβούργου και την ίδια χρονιά πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες διεθνείς περιοδείες του θιάσου.
Τον Ιούνιο του 2004 ο Πομμερά ανέβασε την πρώτη του παράσταση για παιδιά, “Le Petit Chaperon” («Η Κοκκινοσκουφίτσα»), στο Théâtre de Brétigny-sur-Orge. Το 2005 ακολούθησε το έργο “D’une seule main” («Με το ένα χέρι») στο Εθνικό Θέατρο της Τιονβίλ, ενώ ο θίασος ξεκίνησε τριετή συνεργασία με την Εθνική Σκηνή του Σαμπερύ και της Σαβοΐας.
Το 2006 ο Πομμερά ανέβασε δύο νέες παραστάσεις: “Les marchands” («Οι έμποροι») στο Εθνικό Θέατρο του Στρασβούργου και “Cet enfant” («Αυτό το παιδί») στο Théâtre Paris-Villette. Το δεύτερο αυτό έργο, που ήταν μια νέα ματιά πάνω στο «Τι κάναμε;», ανέβηκε τέσσερα χρόνια αργότερα και στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία της Φρόσως Λύτρα. Την ίδια χρονιά, τα έργα του «Στον κόσμο», «Οι έμποροι» και «Η Κοκκινοσκουφίτσα» παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.
Το 2007 ανέβασε το έργο “Je tremble (1)” («Τρέμω [1]») στο Théâtre Charles Dullin, στο Σαμπερύ, και εγκαινίασε μια τριετή συνεργασία του θιάσου του με το Théâtre des Bouffes du Nord. Επίσης, ετοίμασε μια νέα σκηνοθεσία του έργου «Αυτό το παιδί», στα ρωσικά, που ανέβηκε στο Θέατρο Praktika της Μόσχας.
Το Μάρτιο του 2008 ήρθε η σειρά της δεύτερης παράστασής του για παιδιά: «Πινόκιο» στο Odéon-Théâtre de L’Europe (Παρίσι). Το καλοκαίρι παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το «Τρέμω (1)», σε επανάληψη, και το «Τρέμω (2)», παραστάσεις που ανέβηκαν επίσης στο Théâtre des Bouffes du Nord, το Σεπτέμβριο.
Τον Ιανουάριο του 2010 ο Ζοέλ Πομμερά ανέβασε την παράσταση “Cercles/Fictions” («Κύκλοι/Ιστορίες») στο Théâtre des Bouffes du Nord και τον Οκτώβριο σκηνοθέτησε εκ νέου τον «Πινόκιο» στα ρωσικά, στο Θέατρο Μέγιερχολντ της Μόσχας, στο πλαίσιο της ανταλλαγής πολιτιστικών εκδηλώσεων μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας.
Τον Ιανουάριο του 2011 παρουσίασε το έργο “Ma chambre froide” («Το κρύο μου δωμάτιο») στο Odéon-Théâtre de L’Europe. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με δύο βραβεία Μολιέρου, το ένα ως ο καλύτερος εν ζωή γαλλόφωνος συγγραφέας, και το άλλο για το θίασό του. Επίσης, έγραψε το λιμπρέτο για την όπερα “Grâce à mes yeux” (σε μουσική Oscar Bianchi), βασισμένη στο ομότιτλο θεατρικό έργο του, που παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αιξ τον Ιούλιο του 2011.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ανέβασε στο Εθνικό Θέατρο των Βρυξελλών την παράσταση “Cendrillon” («Σταχτοπούτα», με πρωτότυπο κείμενο βασισμένο στο παραμύθι), η οποία μεταφέρθηκε κατόπιν στη σκηνή του Odéon.
Στις 17 Ιανουαρίου 2013 έκανε πρεμιέρα στο παρισινό Odéon η τελευταία του δουλειά με τίτλο “La Réunification de deux Corées” («Η επανένωση των δύο Κορεών»).
Ο Ζοέλ Πομμερά είναι καλλιτεχνικός συν-διευθυντής στο Odéon-Théâtre de L’Europe, μέχρι τον Ιούνιο του 2013, καθώς και στο Εθνικό Θέατρο των Βρυξελλών. Όλα τα κείμενά του κυκλοφορούν στα γαλλικά από τις Editions Actes Sud.
