Μετά τα όσα έχουν ειπωθεί και γραφεί τα τελευταία 24ωρα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, για την πρόθεση της κυβέρνησης να αναθέσει τη φύλαξη του χώρου στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, κάπου πρέπει να προστεθεί και η φράση «ενθάδε κείται η κοινή λογική». Δεν πρόκειται για καμία λεκτική υπερβολή από τη στιγμή που αυτή είναι το πρώτο «θύμα» όταν φτάνουμε στο σημείο ένας τόσο φορτισμένος ιστορικά χώρος τιμής και περίσκεψης να μετατρέπεται σε πεδίο κομματικής εκμετάλλευσης επειδή έτσι βολεύει και εξυπηρετεί κάθε διαμαρτυρόμενο.
Για να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους βάση, το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη δεν είναι απλώς ένα «σημείο» στο κέντρο της Αθήνας ούτε ένα απλό τουριστικό αξιοθέατο στην πλατεία Συντάγματος. Είναι ένα εμβληματικό σύμβολο μνήμης, εθνικής ενότητας, σεβασμού και αναγνώρισης εκείνων που υπερασπίστηκαν την πατρίδα μας, χωρίς ποτέ να μάθουμε το όνομά τους. Βρίσκεται εκεί ως αιώνια υπενθύμιση της αυτοθυσίας των προγόνων μας από τους Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι τα νεότερα χρόνια. Άρα, ο σεβασμός του δεν είναι θέμα ιδεολογίας αλλά πρωτίστως πολιτισμού και εθνικής αυτογνωσίας.
Αν αμφισβητηθούν τα σύμβολα, έπεται η αμφισβήτηση των θεσμών
Με λίγα λόγια, η απόπειρα μετατροπής του σε «καμβά» διαμαρτυρίας, εντάσεων και πολιτικής αντιπαράθεσης, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν μικροκομματικές σκοπιμότητες, αποτελεί ευθεία προσβολή της μνήμης των αφανών ηρώων. Ως εκ τούτου είναι ευθύνη της πολιτείας -και καλά κάνει- να προστατεύσει τα σύμβολά της. Διότι αν αμφισβητηθούν, τότε δεν είναι μακριά η ημέρα που θα αμφισβητηθούν και οι θεσμοί της. Μιλούμε, λοιπόν, για την προάσπιση του αυτονόητου, αφού κάποιοι χώροι στην ελληνική δημόσια σφαίρα οφείλουν και πρέπει να παραμένουν «αμόλυντοι» από την πολιτική τοξικότητα.
Αν, πάλι, κάποιοι πιστεύουν ότι το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη απέχει περίπου 560 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη και άρα δεν τους (μας) αφορά, κάνουν λάθος. Θα θέλαμε ο Λευκός Πύργος να γίνει χώρος διαμαρτυριών; Η απάντηση είναι ξεκάθαρη: «Όχι». Όχι γιατί ο πολίτης δεν έχει δικαίωμα να εκφράζεται ελεύθερα. Απεναντίας, αυτό το δικαίωμα είναι αναφαίρετο και κατοχυρωμένο. Αλλά γιατί τα εμβληματικά μνημεία, όπως ο Λευκός Πύργος, με βαθιά ιστορική και πολιτιστική σημασία, δεν είναι «σκηνικά εντυπώσεων». Είναι σύμβολα που κουβαλούν αιώνες ιστορίας και ως τέτοια πρέπει να τα συμπεριφερόμαστε και να τα προσεγγίζουμε. Για παράδειγμα ο Λευκός Πύργος στέκει εκεί αγέρωχος από την Οθωμανική εποχή μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους και από την απελευθέρωση της πόλης το 1912 μέχρι το σήμερα, ως «γέφυρα» μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Αυτό και μόνο αρκεί για να τον προστατεύουμε όλοι μας.
Ελευθερία δεν σημαίνει αναρχία
Όσοι πάλι κολλούν με περισσή ευκολία την ταμπέλα της «καταστολής» σε κάθε τέτοια απόφαση είναι οι ίδιοι που εργαλειοποιούν συστηματικά τα πάντα. Την ισοπέδωση αρχών και αξιών επιδιώκουν, δεν αγωνίζονται για ιδανικά. Προφανώς διαφωνίες θα υπάρχουν πάντα. Και καλώς υπάρχουν γιατί η δημοκρατία τις χρειάζεται. Όμως τόσο το μνημείο του Άγνωστου στρατιώτη όσο και ο Λευκός Πύργος είναι δυο χώροι που μας υπερβαίνουν όλους. Κατ’ επέκταση, ας διαλέξουμε με περισσότερη ατομική και συλλογική ευθύνη τα μέσα, τους τρόπους και τους τόπους που δημόσιου διαλόγου. Γιατί αν απαξιώσουμε, ευτελίσουμε τα σύμβολα, στο τέλος δεν θα μείνει τίποτα όρθιο. Ούτε η μνήμη, ούτε η ιστορία, ούτε ο σεβασμός, ούτε -σε τελική ανάλυση- η κάθε διαμαρτυρία. Γιατί οι κοινωνίες προοδεύουν όταν υπάρχει ελευθερία, αλλά και όρια.
