Μετά την τελετή της υποδοχής, οι δύο πρόεδροι είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο και στη συνέχεια ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών.
Κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου, ο κύριος Τασούλας δήλωσε τα εξής:
«Αξιότιμε κ. Πρόεδρε, αγαπητέ φίλε Jakov,
Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι σήμερα στο Μαυροβούνιο, κατά τη δεύτερη εδώ επίσημη επίσκεψη Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας από κηρύξεως της ανεξαρτησίας της χώρας σας. Θα ήθελα να εκφράσω και δημόσια την ευγνωμοσύνη μου για τη θερμή υποδοχή και τη φιλοξενία που επιφυλάξατε σε εμένα και την ελληνική αντιπροσωπεία.
Ελλάδα και Μαυροβούνιο συνδέονται με ιστορικούς δεσμούς φιλίας, οι οποίοι εκτείνονται πολύ πέραν των 143 ετών των άριστων διπλωματικών μας σχέσεων.
Στηρίζονται δε στην κοινότητα θρησκευτικών, πολιτισμικών και δημοκρατικών αξιών, καθώς και στην ουσιαστική συναντίληψή μας ως προς τις αρχές της ειρηνικής συνύπαρξης, της καλής γειτονίας και του σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο, που οφείλει να διέπει τις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη.
Το πρόσωπο, κύριε Πρόεδρε, που ενσάρκωσε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο την ιστορική σχέση ανάμεσα στους δύο λαούς, δεν είναι άλλο από το γνήσιο τέκνο του Μαυροβουνίου και το λαμπρό ήρωα της Ελληνικής Επαναστάσεως κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Βάσσο Μαυροβουνιώτη ή αλλιώς Βάσσο Μπράγιοβιτς, ο οποίος αγωνίστηκε για την ελευθερία της πατρίδας μου, αποτελώντας σύμβολο ελπίδας για τους υπόδουλους λαούς των Βαλκανίων, που βρίσκονταν ακόμα υπό οθωμανικό ζυγό.
Πατώντας, λοιπόν, πάνω σε αυτό το στέρεο ιστορικό υπόβαθρο, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Milatovič για την πορεία των εξαιρετικών διμερών μας σχέσεων, καθώς και για τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της συνεργασίας μας σε πλήθος τομέων κοινού ενδιαφέροντος, από την άμυνα και την ενέργεια έως τον τουρισμό και τον πολιτισμό.
Στο πλαίσιο αυτό, κοινή ήταν η διαπίστωση ότι η ανοδική πορεία των σχέσεών μας αντικατοπτρίζεται, μεταξύ άλλων, στο πεδίο της οικονομικής συνεργασίας, καθώς το διμερές εμπόριο καταγράφει συνεχή αύξηση, όπως και εσείς είπατε. Βέβαια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υφίστανται τομείς όπως η ενέργεια, οι υποδομές, η καινοτομία και η πράσινη μετάβαση οι οποίοι μπορούν να συμβάλλουν στη διεύρυνση της συνεργασίας μας. Προς αυτή την κατεύθυνση, συμφωνήσαμε να ενισχυθούν οι επαφές μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων Ελλάδας και Μαυροβουνίου.
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά στη διασυνδεσιμότητα μέσω της υλοποίησης διασυνοριακών έργων υποδομής, εξέφρασα την πεποίθηση ότι η ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Αδριατικής – Ιονίου θα ενισχύσει την απρόσκοπτη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών στις ακτές Αδριατικής – Ιονίου, προάγοντας περαιτέρω το εμπόριο, τον τουρισμό και τη συνολική οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή μας.
Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάπτυξης της συνεργασίας μας αποτελεί ο τουρισμός, καθώς η αεροπορική σύνδεση Αθηνών - Ποντγκόριτσα συνέβαλε καθοριστικά στην αύξηση των επισκεπτών από το Μαυροβούνιο καθιστώντας την Ελλάδα δημοφιλή καλοκαιρινό προορισμό για εσάς.
Περαιτέρω, με τον Πρόεδρο Milatovič ανταλλάξαμε απόψεις σχετικά με την ευρωπαϊκή πορεία του Μαυροβουνίου, αλλά και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων συνολικά.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να εκφράσω και δημόσια τα συγχαρητήρια της Ελλάδας για τις εργώδεις προσπάθειες που καταβάλει με συνέπεια και αποφασιστικότητα το Μαυροβούνιο, προκειμένου να καταστεί το 28ο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το συντομότερο δυνατό.
Όπως τόνισα, το Μαυροβούνιο αποτελεί υπόδειγμα ως προς την ενταξιακή του πορεία δείχνοντας ότι η προσήλωση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και η εκπλήρωση των σχετικών προϋποθέσεων μπορεί να φέρει εγγύτερα τον στόχο πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να επαναλάβω ότι η Ελλάδα στηρίζει ένθερμα την ενταξιακή πορεία του Μαυροβουνίου και είναι έτοιμη να συνδράμει τη χώρα της στην Ευρωπαϊκή της πορεία, εφόσον, βεβαίως, το Μαυροβούνιο συνεχίσει να επιδεικνύει ενεργά και με τον ίδιο ζήλο τη δέσμευσή του στον στρατηγικό του στόχο.
Το ίδιο ισχύει βέβαια και για όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Ευρωπαϊκή πορεία των οποίων διαχρονικά στηρίζει η Ελλάδα, υπό την προϋπόθεση σεβασμού των σχέσεων καλής γειτονίας και εφαρμογής των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων, ιδίως στους τομείς του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είχα ακόμη την ευκαιρία να ενημερώσω τον αγαπητό Πρόεδρο του Μαυροβουνίου για τις εξελίξεις στις σχέσεις μας με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Τόνισα ότι η Ελλάδα επιθυμεί ειλικρινά σχέσεις καλής γειτονίας και διαλόγου με πυξίδα τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, αρκεί βέβαια, και η άλλη πλευρά να επιδεικνύει εμπράκτως την ίδια προσήλωση στις αξίες της ειρηνικής συνύπαρξης και της συνεργασίας, αποφεύγοντας ενέργειες και ρητορική που μπορούν να κλονίσουν το ήπιο κλίμα που επικρατεί τον τελευταίο καιρό στην περιοχή.
Σχετικά με το κυπριακό ζήτημα, επεσήμανα την αναγκαιότητα επανέναρξης των συνομιλιών απ’ το σημείο που έχουν διακοπεί, με στόχο την εξεύρεση δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου. Επί τη ευκαιρία θα ήθελα, κύριε Πρόεδρε, να σας ευχαριστήσω ακόμη μια φορά για τη στάση αρχών που τηρεί η χώρα σας στο Κυπριακό ζήτημα, καθώς και για τη συνεισφορά σας στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών.
Κλείνοντας, ήθελα να υπογραμμίσω ότι ανταλλάξαμε απόψεις με τον Πρόεδρο Milatovič σχετικά με κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την ευρύτερη περιοχή μας, αλλά και τον κόσμο, με έμφαση στη συνεχιζόμενη επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, αλλά και την ακόμη πολύ εύθραυστη κατάσταση στη Μέση Ανατολή.
Κοινή ήταν η διαπίστωσή μας ότι μόνος δρόμος για την ειρήνη και την ευημερία των λαών παραμένει ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στις αρχές που ενσωματώνει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών. Ελλάδα και Μαυροβούνιο ως γείτονες, σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ και μελλοντικοί εταίροι, σύντομα, ελπίζω, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα συνεχίσουν να πρεσβεύουν τις αρχές αυτές και να συνεργάζονται στενά όπως έκαναν καθ' όλη την ιστορία των διμερών τους σχέσεων για την οικοδόμηση ενός μέλλοντος ειρήνης και ανάπτυξης στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και ευρύτερα. Με τις σκέψεις αυτές, σας ευχαριστώ και πάλι θερμά, κύριε Πρόεδρε, για τη φιλοξενία σας και εύχομαι να σας υποδεχθώ σύντομα στην Αθήνα.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου Jacov Milatovič, καλωσόρισε τον κ. Τασούλα, ένα «μεγάλο φίλο του Μαυροβουνίου», όπως είπε, υπογραμμίζοντας ότι «η επίσκεψη – η τρίτη επίσκεψη του Έλληνα Προέδρου στο εξωτερικό- επιβεβαιώνει τις παραδοσιακά καλές και φιλικές σχέσεις που έχουν οι δύο χώρες».
«Η Ελληνική Δημοκρατία», συνέχισε, είναι ένα από τα πρώτα δραστήρια μέλη της Ομάδας των Φίλων των Δυτικών Βαλκανίων και υποστηρίζει δυνατά την πολιτική διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ένταξή μας.
Μέσω αυτής της συνεπούς υποστήριξης η Ελλάδα αναγνωρίζει τη σημασία της ολοκλήρωσης της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον σημαντικό ρόλο του Μαυροβουνίου ως χώρας που πρωτοστατεί στη διαδικασία αυτή. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η Ελλάδα θα προεδρεύει στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο δεύτερο εξάμηνο του 2027, περίοδο κατά την οποία αναμένουμε το Μαυροβούνιο να είναι στην τελική φάση της ενταξιακής διαδικασίας».
«Οι χώρες μας», συμπλήρωσε, «είναι συμμαχικές στο ΝΑΤΟ και αυτό ενδυναμώνει περισσότερο τη συμμαχία και τη φιλία, ειδικά στον τομέα της άμυνας. Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η Ελλάδα προστατεύει τον εναέριο χώρο μας, μαζί με την Ιταλία.
Επίσης, πολλά μέλη του στρατού του Μαυροβουνίου εδώ και χρόνια εκπαιδεύονται στις ελληνικές στρατιωτικές σχολές και με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα και το Μαυροβούνιο αναπτύσσουν τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Το Μαυροβούνιο και η Ελλάδα έχουν εντατικό πολιτικό διάλογο και αναπτυγμένη συνεργασία στον τομέα του τουρισμού, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού.
«Στο Μαυροβούνιο χαιρόμαστε πάντα τους επισκέπτες αλλά ιδιαίτερα τους φίλους. Για το Μαυροβούνιο η Ελλάδα είναι μεγάλος φίλος, ένας από τους μεγαλύτερους» κατέληξε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας, απαντώντας σε ερώτηση σχετική με τις προοπτικές της ευρωπαϊκής πορείας των Δυτικών Βαλκανίων, με δεδομένη την σημερινή κρίσιμη συγκυρία για την Ευρώπη και την ΕΕ, και πώς μπορεί η χώρα μας να βοηθήσει τόσο το Μαυροβούνιο όσο και τις υπόλοιπες χώρες, δήλωσε:
«Όπως ξέρετε, η Ελλάδα υιοθέτησε το 2003 την εμβληματική διακήρυξη της Θεσσαλονίκης και έως σήμερα έχει ηγηθεί ως ένα από τα 27 πλήρη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προσπάθεια ενσωμάτωσης και ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είμαστε βέβαιοι ότι αυτό θα συμβάλλει αποφασιστικά στην εδραίωση της σταθερότητας, της ειρήνης και της αναπτυξιακής δυναμικής στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Και επίσης αυτή η προοπτική όσο γίνεται ολοένα και περισσότερο πραγματοποιήσιμη θα δημιουργήσει στους γείτονές μας στα Δυτικά Βαλκάνια μία ατμόσφαιρα, μία αίσθηση, μία φιλοδοξία να επισπεύσουν τις ενέργειές τους και αυτό που περνάει από το χέρι τους ως υποχρέωση προσαρμογής στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, προκειμένου να ξεπεράσουν παλιές συνήθειες του βαλκανικού παρελθόντος, να ξεπεράσουν εθνικιστικούς πειρασμούς ή άλλους πειρασμούς αναθεωρητικούς, οι οποίοι υπονομεύουν τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή. Η χώρα μας, η Ελλάδα, έχει κατ' επανάληψη τονίσει αυτά τα επιχειρήματα για την ανάγκη ενσωματώσεως και ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στους εταίρους μας, και κατά τη διάρκεια του β’ εξαμήνου του 2027 η Ελλάδα ως Προεδρεύουσα χώρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την επιτάχυνση αυτών των διαδικασιών του Μαυροβουνίου, για την ένταξη του Μαυροβουνίου και προφανώς όλων των άλλων χωρών.
Οι λόγοι δεν είναι μόνο οικονομικοί ή λόγοι σύγκλισης ή λόγοι γεωστρατηγικοί. Είναι και λόγοι βαθύτατα πολιτικοί και σταθεροποίησης απέναντι σε μια ενδεχόμενη ρευστότητα, η οποία υπάρχει σήμερα, και καταπολέμησης φαινομένων απογοήτευσης που υπάρχουν στους λαούς των Δυτικών Βαλκανίων γι' αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τη Θεσσαλονίκη μέχρι σήμερα. Και ξέρουμε όλοι τι δυσάρεστες συνέπειες στη συμπεριφορά των λαών μπορεί να προκαλέσει μια έντονη απογοήτευση και πόσο εύκολα αυτή η απογοήτευση πέφτει στα χέρια λαϊκισμού ή δημαγωγίας και τη μετατρέπει από απογοήτευση σε αντιευρωπαϊκή στάση.
Γι' αυτό λοιπόν η χώρα μας για λόγους οικονομικούς, για λόγους ευημερίας, για λόγους γεωστρατηγικούς, αλλά και για λόγους που έχουν να κάνουν με πρόσφατα γεγονότα τα οποία βλέπουμε να αμφισβητούν τη βαρύτητα και την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο διεθνές γίγνεσθαι, στηρίζει αυτές τις προσπάθειες για ένταξη γιατί αποδεικνύουν αντίθετα με αυτό που σας είπα πριν λίγο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση γοητεύει, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσελκύει λαούς και δεν είναι κάτι το οποίο είναι παρωχημένο ή αδύναμο. Η αυτοπεποίθηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της θα ενδυναμωθεί από αυτή τη μεγέθυνσή της, φέρνοντας στους κόλπους της τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που αποδεικνύουν σήμερα, που ακούγονται φωνές αμφισβήτησης, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας υψηλός στόχος, μια μεγάλη ιδέα για αυτές τις χώρες της Βαλκανικής. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους που σας εξήγησα, η Ελλάδα πρωτοστατεί από το 2003 σε αυτήν την προσπάθεια και είμαι βέβαιος πως τελικά αυτές οι μεσολαβήσεις, αυτές οι ενέργειές μας θα αποδώσουν αποτελέσματα».
Αμέσως μετά, οι δύο Πρόεδροι πραγματοποίησαν συμβολική δενδροφύτευση σφενδάμου στον Κήπο του Προεδρικού Μεγάρου.
Στη συνέχεια, αναχώρησαν για την πόλη Budva, όπου ο κ. Τασούλας παρακάθησε σε επίσημο γεύμα που παρέθεσε προς τιμή του ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου Jacov Milatovič.
Συνάντηση με τον Πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου Μιλότζκο Σπάγιτς.
Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνοδεύει ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Λοβέρδος.
