Όπως σημειώνουν, η Ελλάδα έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, ξεκαθαρίζει σε αυστηρό ύφος η ελληνική πλευρά.
Αναλυτικά οι διπλωματικές πηγές της Αθήνας:
Η Ρηματική Διακοίνωση της 20ής Ιουνίου της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, σχετικά με την προκήρυξη οικοπέδων από την Ελλάδα, νοτίως της Κρήτης, δεν προσθέτει κάτι στην ήδη διατυπωθείσα επιχειρηματολογία. Θα υπάρξει επίσημη απάντηση στον ΟΗΕ εκ μέρους της Ελλάδας.
Η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Όσον αφορά το εκκρεμές διμερές θέμα της οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με τη Λιβύη, η Ελλάδα, ως γνήσια γειτονική χώρα, έχει εκδηλώσει την ετοιμότητά της για συνέχιση των συζητήσεων, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όπως άλλωστε συνομολογεί και η λυβική πλευρά, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Καμία αντίδραση δεν πρόκειται να αποθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση από το να ασκεί, με υπευθυνότητα και έμπρακτα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
Λιβύη: Αμφισβητεί ευθέως τη μέση γραμμή που έχει ορίσει η Ελλάδα με Ρηματική Διακοίνωση στον ΟΗΕ
Υπενθυμίζεται ότι με επιστολή στον ΟΗΕ η Λιβύη προχώρησε σε πλήρη αμφισβήτηση της μέσης γραμμής που έχει ορίσει η Ελλάδα ως βάση για την οριοθέτηση των θαλάσσιων οικοπέδων νοτίως και δυτικά της Κρήτης, τα οποία έχουν ήδη προσφερθεί για αδειοδότηση ερευνών.
Για πρώτη φορά, η Τρίπολη επισήμως αποτυπώνει σε έγγραφο τις μονομερείς της διεκδικήσεις, στη βάση του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου του 2019,που επικαλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα της Ελληνικής ΑΟΖ νότια της Κρήτης.
Η διακοίνωση, που επιδόθηκε στον ΟΗΕ στις 20 Ιουνίου και δημοσιεύθηκε στις 3 Ιουλίου με αριθμό A/79/960, συνοδεύεται από χάρτες στους οποίους εμφανίζεται οριοθετική γραμμή που αγνοεί πλήρως την ελληνική ΑΟΖ νότια της Κρήτης. Η εν λόγω γραμμή αποτελεί προέκταση των συντεταγμένων του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, θέτοντας υπό αμφισβήτηση ακόμη και την επήρεια της Κρήτης σε θαλάσσιες ζώνες.
Παρά το γεγονός ότι γίνεται λόγος για «αντικείμενο άλυτης διαφοράς μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας», η λιβυκή πλευρά χαρακτηρίζει ρητά τις περιοχές αυτές ως «λιβυκές θαλάσσιες ζώνες» και κατηγορεί την Ελλάδα ότι, με τη χάραξη οικοπέδων, δημιουργεί τετελεσμένα που «παραβιάζουν τα κυριαρχικά της δικαιώματα» και «δεν είναι αποδεκτά».
Η λιβυκή κυβέρνηση μάλιστα επικρίνει τη χώρα μας, κάνοντας λόγο για «σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου» και των αρχών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενώ καλεί τη διεθνή κοινότητα και τα Ηνωμένα Έθνη «να αναλάβουν δράση για την αποτροπή κλιμάκωσης και τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή».
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην ίδια διακοίνωση, η Τρίπολη επικαλείται ουσιαστικά κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο ένα μνημόνιο το οποίο θεωρείται από την Ελλάδα, την ΕΕ, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της περιοχής παράνομο και αντίθετο με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Μάλιστα, στο συνοδευτικό έγγραφο της Λιβυκής Κρατικής Εταιρείας Πετρελαίου (NOC), γίνεται λόγος για παραβίαση της «οριοθετικής γραμμής», δηλαδή εκείνης που αποτυπώνεται ως προέκταση του παράνομου μνημονίου με την Άγκυρα.
Η εξέλιξη αυτή διαψεύδει και τις αρχικές εκτιμήσεις κύκλων στην Αθήνα, που θεώρησαν πως η Λιβύη αποδέχεται σιωπηρά την ελληνική μέση γραμμή όπως αυτή έχει αποτυπωθεί στον νόμο 4001/2011, μέσω της δικής της (λιβυκής) χωροθέτησης οικοπέδων.
Παρά την επιθετική ρητορική, η Τρίπολη τονίζει πως η διαφορά πρέπει να επιλυθεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων. Η θέση αυτή διευκολύνει τη διπλωματική στρατηγική της Αθήνας, η οποία έχει επανειλημμένα ζητήσει την έναρξη διαπραγματεύσεων, με τελικό ενδεχόμενο την παραπομπή της υπόθεσης στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Μια εξέλιξη που θα έθετε αναγκαστικά στο τραπέζι και τη νομιμότητα του ίδιου του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
Το κείμενο της Ρηματικής Διακοίνωσης της Λιβύης στον ΟΗΕ:
«Ρηματική διακοίνωση με ημερομηνία 20 Ιουνίου 2025 από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Λιβύης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών προς τον Γενικό Γραμματέα
Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Κράτους της Λιβύης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών έχει την τιμή να εκφράσει τη βαθιά ανησυχία της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Κυβέρνηση έλαβε γνώση, με βαθιά δυσαρέσκεια, του περιεχομένου του Τεύχους αριθ. 3335 της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ημερομηνία 12 Ιουνίου 2025 (βλέπε Παράρτημα ΙΙ),* το οποίο αναφέρει ότι η Ελληνική Δημοκρατία ανακοίνωσε διεθνή διαγωνισμό για την παραχώρηση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της νήσου Κρήτης.
Οι περιοχές αυτές εμπίπτουν σε θαλάσσιες ζώνες που παραμένουν αντικείμενο άλυτης διαφοράς μεταξύ της Λιβύης και της Ελλάδας.
Η Κυβέρνηση του Κράτους της Λιβύης θεωρεί την εν λόγω ενέργεια ως σαφή παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και ως μονομερή ενέργεια χωρίς καμία νομική βάση ή διμερή συμφωνία. Αποτελεί σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ιδίως των διατάξεων της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και υπονομεύει τις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού και της ειρηνικής επίλυσης διαφορών.
Κατά συνέπεια, η Λιβύη καταγράφει επίσημα και κατηγορηματικά την αντίθεσή της στην εν λόγω πρωτοβουλία και καλεί σε αυστηρή προσήλωση στις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στα συναφή διεθνή νομικά κείμενα που διέπουν την ειρηνική επίλυση θαλάσσιων διαφορών.
Η Λιβύη επαναβεβαιώνει τη σταθερή της δέσμευση στον εποικοδομητικό διάλογο και τη διαπραγμάτευση, και απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε απόπειρα επιβολής τετελεσμένων σε περιοχές όπου δεν έχει επιτευχθεί νομική συμφωνία.
Η Κυβέρνηση καλεί τη διεθνή κοινότητα – υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών – να εκπληρώσει την ευθύνη της για τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή της Μεσογείου και να αποθαρρύνει οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Κυβέρνηση της Ελλάδας έχει παραχωρήσει άδειες εξερεύνησης σε περιοχές εντός των θαλάσσιων ορίων της Λιβύης. Προηγούμενες άδειες παραχωρήθηκαν στη γαλλική εταιρεία Total και την αμερικανική ExxonMobil. Η τελευταία εξαγόρασε εν συνεχεία το μερίδιο της Total και προχώρησε σε ερευνητικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης δισδιάστατης σεισμικής έρευνας (2D) το 2022 και τρισδιάστατης (3D) το 2024, ακολουθούμενες από ανακοίνωση πρόθεσης για γεώτρηση ερευνητικής γεώτρησης.
Υπό το φως των ανωτέρω, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία του Κράτους της Λιβύης στον ΟΗΕ ζητά με σεβασμό την κυκλοφορία της παρούσας ρηματικής διακοίνωσης και των παραρτημάτων της ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, υπό το θέμα 75 της ημερήσιας διάταξης.
Παράρτημα Ι στη ρηματική διακοίνωση της 20ής Ιουνίου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης στον ΟΗΕ προς τον Γενικό Γραμματέα
Έκθεση της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου (National Oil Corporation) σχετικά με την προσφορά της Ελλάδας για ερευνητικά οικόπεδα σε βυθισμένα ύδατα της Λιβύης
17 Ιουνίου 2025
Στις 13 Ιουνίου 2025, η Κυβέρνηση της Ελλάδας ανακοίνωσε διεθνή διαγωνισμό για την παραχώρηση αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε συγκεκριμένες υπεράκτιες περιοχές νότια της Πελοποννήσου και της νήσου Κρήτης. Αυτό σημαίνει ότι ξεκίνησε από την ημερομηνία αυτή η προθεσμία 90 ημερών για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών.
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται μετά από έκφραση ενδιαφέροντος από την εταιρεία Chevron τον Μάρτιο του 2025, για διεξαγωγή εξερεύνησης υδρογονανθράκων σε υπεράκτιες περιοχές νότια των Κρήτη 1 και Κρήτη 2 (χάρτης 1),* εντός των περιοχών που είχαν καθοριστεί στον διεθνή διαγωνισμό του 2014.
Δύο από τις ανακοινωθείσες περιοχές, Κρήτη 1 και Κρήτη 2, βρίσκονται γεωγραφικά εντός των λιβυκών θαλάσσιων περιοχών (επί των οποίων οι δύο χώρες διατηρούν διαφορετικές διεκδικήσεις). Η συνολική έκταση των δύο περιοχών είναι 23.300 km² και πάνω από το 85% αυτής της έκτασης βρίσκεται νότια της γραμμής οριοθέτησης που χωρίζει τη Λιβύη από τη γειτονική της, την Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κυβέρνηση της Ελλάδας έχει παραχωρήσει δύο οικόπεδα εντός των λιβυκών θαλάσσιων συνόρων στις εταιρείες Total και ExxonMobil (χάρτης 2).* Η ExxonMobil στη συνέχεια εξαγόρασε το μερίδιο της Total και προχώρησε σε ερευνητικές δραστηριότητες, περιλαμβανομένης δισδιάστατης σεισμικής έρευνας το 2022 και τρισδιάστατης το 2024, ενώ ανακοίνωσε πρόθεση για διεξαγωγή ερευνητικής γεώτρησης.
