Περίπου 60 χρόνια μετά, σε μια συγκυρία όπου η Ελλάδα αναβαθμίζεται σε ενεργειακό κόμβο και αναζητά τη μεγαλύτερη δυνατή ενεργειακή αυτονομία, η πιθανότητα ύπαρξης κοιτασμάτων στον Θερμαϊκό θα μπορούσε να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε πρωταγωνιστή της νέας ενεργειακής εποχής.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο, ειδικό στους υδρογονάνθρακες, στέλεχος πετρελαϊκής εταιρείας στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Άγγελος Μαυροματίδης η σχετική συζήτηση μόνο… θεωρητική δεν είναι, αφού οι ενδείξεις υπάρχουν και ο Θερμαϊκός κόλπος «μπορεί να δώσει ευχάριστες εκπλήξεις». Όταν, δε, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο οι εξορύξεις μπορούν να συνδυαστούν με τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, ο ίδιος εμφανίζεται καθησυχαστικός ότι εφόσον τηρηθούν οι προβλεπόμενοι κανόνες το φυσικό περιβάλλον θα παραμείνει αναλλοίωτο, όπως συμβαίνει άλλωστε και σε άλλα σημεία όπου ήδη πραγματοποιούνται εξορύξεις. Όπως επισημαίνει «οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για τον εντοπισμό πιθανών ταμιευτήρων υδρογονανθράκων» θέτοντας ως αυτονόητη προτεραιότητα να γίνουν οι απαραίτητες προπαρασκευαστικές έρευνες.
Το κοίτασμα της Επανομής
Για την ιστορία το κοίτασμα της Επανομής είναι παλιά υπόθεση καταγράφεται σε όλα τα επίσημα και επιστημονικά κείμενα της δεκαετίας του 1960. Το επιβεβαιώνει και ενημερωτικό υλικό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο αναφέρει ότι οι έρευνες της περιόδου 1960–1970 οδήγησαν σε ενδείξεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Επανομή και πετρελαίου στο Κατάκολο. Τότε, σύμφωνα με στοιχεία της εποχής, η αμερικανική εταιρεία ANSCHUTZ είχε πραγματοποιήσει δύο χερσαίες ερευνητικές γεωτρήσεις, οι οποίες παραμένουν σφραγισμένες για δεκαετίες. Παράλληλα, έρευνες πραγματοποιήθηκαν και σε άλλα σημεία του Θερμαϊκού, με επίκεντρο την Πιερία, χωρίς να δημοσιοποιηθεί το σχετικό αποτέλεσμα.
Όσον αφορά το κόστος των ερευνών, δεδομένου ότι δεν αποκλείεται ο «θησαυρός» να αποδειχθεί… άνθρακες, ο κ. Μαυροματίδης εξηγεί ότι επί της ουσίας είναι μηδενικό και άρα δεν υπάρχει κάποιο ρίσκο, αφού το κράτος έχει μηδενική συνεισφορά στο σκέλος της έρευνας υδρογονανθράκων. «Εφόσον βρεθούν τα κοιτάσματα μετά μπορούμε να δούμε τα συν και τα πλην» τονίζει.
«Παράθυρο ευκαιρίας» για τη Βόρεια Ελλάδα
Σε αυτό το σκηνικό που διαμορφώνεται, ενδεχόμενη ανακάλυψη υδρογονανθράκων στον Θερμαϊκό αυτόματα θα μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε ενεργειακό πόλο της χώρας, με τα οφέλη να είναι πολλαπλά. Πρώτα από όλα θα συμβάλλει στην οικονομική άνθηση και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Επίσης ο Θερμαϊκός μπορεί να εξελιχθεί σε επενδυτικό προορισμό για διεθνείς εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, δημιουργώντας ένα νέο cluster ενεργειακών δραστηριοτήτων. Παράλληλα, υπάρχει ο παράγοντας «ενεργειακή αυτάρκεια», αφού οι ειδικοί τονίζουν ότι ακόμη και μικρά ή μεσαία κοιτάσματα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου και στην αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας. Και φυσικά, συνδυαστικά, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε κεντρικό κόμβο logistics για τις ενεργειακές δραστηριότητες του Βορρά.
Τα οικονομικά οφέλη
Σε αυτό το σημείο μπαίνει στην εξίσωση το ερώτημα πόσο μεγάλο θα μπορούσε να είναι το οικονομικό boom για τη Θεσσαλονίκη. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν στοιχεία, μπορούν να γίνουν μόνο εκτιμήσεις. Μια ρεαλιστική προσέγγιση αναφέρει ότι αν επιβεβαιωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον Θερμαϊκό, η Θεσσαλονίκη θα μπορούσε να βιώσει μια από τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές «εκρήξεις» της σύγχρονης ιστορίας της. Με βάση συγκρίσιμα παραδείγματα από την Κροατία, την Ιταλία και την Κύπρο, οι οικονομικές επιπτώσεις για την πόλη μπορεί να διαμορφωθούν σε τέσσερις βασικούς άξονες. Ο πρώτος είναι η άμεση επενδυτική εισροή μέχρι και 1 δισ. ευρώ σε βάθος πενταετίας. Το ποσό αυτό προκύπτει από τις επενδύσεις που συνοδεύουν τις σεισμικές έρευνες, τις γεωτρήσεις αξιολόγησης, την εγκατάσταση υποδομών, και την υπογραφή συμβάσεων με τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες. Από το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, ένα σημαντικό μέρος πηγαίνει απευθείας στην τοπική οικονομία και ειδικότερα σε τεχνικές εταιρείες, λιμενικές εργασίες, μεταφορές, εξοπλισμοί, ξενοδοχεία, υπηρεσίες υποστήριξης.
Ο δεύτερος άξονας είναι οι θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς οι υδρογονάνθρακες είναι πυλώνας βιομηχανιών υψηλής εξειδίκευσης. Ως εκ τούτου ένα κοίτασμα μεσαίου μεγέθους δημιουργεί 800 έως 1.200 άμεσες θέσεις (μηχανικοί, γεωλόγοι, τεχνικοί, χειριστές εξοπλισμού) και 2.000 έως 3.500 έμμεσες θέσεις (logistics, μεταφορές, εργολάβοι, προμηθευτές, ασφάλεια, καθαρισμός, ξενοδοχεία, εστίαση). Αθροιστικά, μιλούμε για περίπου 5.000 νέες θέσεις εργασίας. Ο τρίτος άξονας είναι η αναβάθμιση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ως ενεργειακό hub των Βαλκανίων. Θα εξελισσόταν σε κέντρο διακίνησης εξοπλισμού, βάση υποστήριξης γεωτρύπανων και κόμβο μεταφόρτωσης ή αποθήκευσης. Αυτή η προοπτική αυξάνει τον τζίρο του ΟΛΘ, φέρνει νέους «παίκτες» στην πόλη και ενισχύει τη στρατηγική θέση της Θεσσαλονίκης στα Βαλκάνια. Με βάση διεθνή παραδείγματα, ένα λιμάνι αυτού του επιπέδου και βεληνεκούς μπορεί να δει αύξηση δραστηριότητας έως και 30–40%. Τέλος, ο τέταρτος άξονας είναι η φθηνότερη ενέργεια για τους βορειοελλαδίτες και η ενίσχυση της τοπικής βιομηχανίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς αν το φυσικό αέριο είναι αξιοποιήσιμο σε εμπορικό βαθμό, ακόμη και σε μικρό ή μεσαίο κοίτασμα, μπορεί: να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενες ποσότητες φυσικού αερίου, να δημιουργήσει σταθερότερες τιμές για βιομηχανίες και επιχειρήσεις, να ενισχύσει την ελκυστικότητα της περιοχής για νέες επενδύσεις. Ως εκ τούτου η βιομηχανική ζώνη της Σίνδου και του Καλοχωρίου θα ήταν από τους πρώτους ωφελημένους.
