Σύμφωνα με τον πρώην Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού χρέους και πρώην μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, κ. Φώτη Κουρμούση, ο οποίος είναι Διδάσκων – Ερευνητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο «τους τελευταίους δύο μήνες στην πλατφόρμα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού πάνω από το 50% των αιτήσεων δεν οδηγείται σε διαπραγμάτευση με τις τράπεζες και τα funds».
Ο λόγος του συγκεκριμένου ποσοστού είναι ότι από την 1η Σεπτεμβρίου και μετά η διαδικασία έχει γίνει πλήρως ηλεκτρονική και αυτοματοποιημένη, με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται η μεσολάβηση και παρέμβαση κανενός προσώπου ή υπαλλήλου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεγάλης αλλαγής στον ρυθμό έγκρισης αιτήσεων για ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, είναι το γεγονός ότι την προηγούμενη περίοδο πριν την ψηφιοποίηση της διαδικασίας, μόνο τρεις στις δέκα αιτήσεις ελάμβαναν έγκριση για ένταξη, με το 70% των αιτηθέντων να μένει εκτός εξωδικαστικού. Με τις αλλαγές και τον εκσυγχρονισμό που επήλθε τα στοιχεία δείχνουν ότι τον περασμένο Οκτώβριο το 82% των αιτήσεων εγκρίθηκε. Όπως εξήγησε ο κ. Κουρμούσης «εκεί που είχαμε 70% απόρριψη τώρα έχουμε πάνω από 80% έγκριση. Εκεί που είχαμε πέρσι 1.100 ρυθμίσεις, τον Οκτώβριο μόνο έχουν πραγματοποιηθεί 2.600 ρυθμίσεις».
Το ύψος του Ιδιωτικού χρέους και ο μονόδρομος του Εξωδικαστικού
Η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου του Προϋπολογισμού στη Βουλή που δημοσιοποιήθηκε τον Οκτώβριο η οποία χρησιμοποίησε στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έδειξε, ότι το ιδιωτικό χρέος, όσον αφορά οφειλές προς ΔΟΥ (εφορία) στο τέλος Ιουλίου 2025 έφτασε τα 111,82 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 4,55 δισ. σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2024, με ποσοστό 23,57% επί αυτού, δηλαδή οφειλές ύψους 26,35 δισ. ευρώ να χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης. Σε απόλυτα νούμερα οφειλετών, η παραπάνω αύξηση σημαίνει 172.263 νέους οφειλέτες, νομικά και φυσικά πρόσωπα, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του περσινού Ιουλίου.
Παράλληλα, οι οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΚΕΑΟ), έχουν ξεπεράσει το φράγμα των 50 δισεκατομμυρίων ευρώ και έχουν ανέλθει στα 50,29 δισ. κατά το Β΄ Τρίμηνο του 2025.
Αν συμπεριληφθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές σε τράπεζες, ΔΕΚΟ και servicers,δηλαδή εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, το ιδιωτικό χρέος ξεπερνά τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ.
Με βάση τα παραπάνω η αξιοποίηση του «εργαλείου» του Εξωδικαστικού Μηχανισμού σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, αποτελεί μονόδρομο για τους οφειλέτες φυσικά πρόσωπα, καθώς και σημείο βιωσιμότητας των Νομικών προσώπων, τα οποία αντιμετωπίζουν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.
Με την ηλεκτρονική διασύνδεση που προχωρά στους φορείς του Ελληνικού Δημοσίου, από 1η Δεκεμβρίου 2025, με την ένταξη του οφειλέτη στη ρύθμιση του Εξωδικαστικού και την καταβολή της πρώτης δόσης, το σύστημα θα ενημερώνεται ηλεκτρονικά και θα γίνεται τμηματική άρση της κατάσχεσης του τραπεζικού λογαριασμού. Όσο προχωρούν οι δόσεις και η πληρωμή τους εξυπηρετείται, τόσο μεγαλύτερο μέρος του τραπεζικού λογαριασμού θα αποδεσμεύεται. Παράλληλα, ένα τεράστιο πρόβλημα, αυτό των πλειστηριασμών κατοικίας λόγω οφειλών, οι οποίοι το 2024 έφτασαν τις 26.000, με την αίτηση για ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, σταματά η διαδικασία του πλειστηριασμού.
Σύγκριση ρυθμίσεων μέσω εξωδικαστικού με απευθείας διαπραγμάτευση
Το σύνολο των ρυθμίσεων από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας είναι 46.000, με τις 2.600 μόνο τον περασμένο Οκτώβριο. Αν κάποιος δεν επιθυμεί να ενταχθεί στη συγκεκριμένη κρατική πλατφόρμα και να κάνει ρύθμιση απευθείας με τράπεζες και funds, διατηρεί αυτό το δικαίωμα. Από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα ρύθμισαν απευθείας τις οφειλές τους 6.000 άτομα. Ωστόσο, η διαφορά των 6.000 ρυθμίσεων σε 10 μήνες, με τις 2.600 μόνο σε ένα μήνα μέσω εξωδικαστικού είναι εμφανής.
Η διαδικασία της ρύθμισης και το ύψος των δόσεων
Η διαδικασία για την αίτηση ένταξης στη ρύθμιση οφειλών μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού είναι η εξής:
Σύνδεση στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και επιλογή «εξωδικαστικός μηχανισμός», η εισαγωγή στην πλατφόρμα γίνεται με κωδικούς taxis και ο οφειλέτης λαμβάνει συγκεντρωτικά στοιχεία για όλες τις οφειλές, τα οποία έρχονται σε 15 ημέρες, μαζί με την περιουσιακή του κατάσταση. Σε περίπτωση που λείπει κάποιο στοιχείο ο αιτών πρέπει να το συμπληρώσει και να προχωρήσει στην αίτηση. Ο αλγόριθμος σε ένα λεπτό βγάζει τη ρύθμιση, όμως οι ελεγκτές έχουν δικαίωμα τριών μηνών να ελέγξουν, αν η περιουσιακή κατάσταση που παρουσιάζεται είναι πραγματική. Τον τελευταίο μήνα από τις 2.600 ρυθμίσεις, μόνο 4 αντιμετώπισαν πρόβλημα.
Για χρέη προς το δημόσιο οι δόσεις είναι έως 240, άρα 20 χρόνια για την εξόφληση. Για οφειλές προς τράπεζες εξαρτάται από το είδος του δανείου, αν είναι στεγαστικό και αφορά πρώτη κατοικία, εξόφληση σε 35 χρόνια, δηλαδή 420 δόσεις. Αν είναι επιχειρηματικό το δάνειο και έχει μπει υποθήκη η επιχείρηση (π.χ το ταξί, το κατάστημα), οι δόσεις είναι έως 240, εξόφληση μέχρι 20 χρόνια. Όλα τα υπόλοιπα δάνεια, λαμβάνουν έως 180 δόσεις, που αντιστοιχούν σε εξόφληση σε 15 έτη. Η διαγραφή μέρους της οφειλής, εξαρτάται από τα ακίνητα του οφειλέτη και την αξία αυτών. Αν το σύστημα πραγματοποιήσει τον έλεγχο και ο αιτών δικαιούται, τότε θα λάβει διαγραφή.
