Με ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των 150 εκατομμυρίων ευρώ από ερευνητικά και εθνικά προγράμματα αλλά και βιομηχανικά έργα – ποσό που ισοδυναμεί με την ετήσια κρατική επιχορήγηση – το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας αναδεικνύεται όχι μόνο σε επιστημονικό αλλά και σε οικονομικό πυλώνα για τη Θεσσαλονίκη μετατρέποντας την πόλη σε διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο.
Περίπου 2.500 ερευνητές, ενεργά μέλη ΔΕΠ και εξωτερικοί συνεργάτες, απασχολούνται στα έργα του, καθιστώντας το ΑΠΘ τον μεγαλύτερο εργοδότη επιστημονικού δυναμικού στην πόλη. Με αποθεματικά στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) που φτάνουν τα 20 εκατ. ευρώ, δεκάδες ερευνητικές δημοσιεύσεις, πάνω από 1,5 εκατ. αναφορές, 80 πατέντες και 19 spin-offs, το ΑΠΘ δεν περιορίζεται σε ακαδημαϊκό ρόλο αλλά επενδύει στην καινοτομία, στηρίζει την απασχόληση και συνδέεται με την τοπική και εθνική ανάπτυξη.
Όπως τόνισε ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας, Καθηγητής Ιωάννης Ρέκανος, «Έχουμε κύκλο εργασιών περίπου 150 εκατομμυρίων ευρώ. Στον ΕΛΚΕ πιστώνεται ετησίως περίπου ένα ποσό της τάξης των 10 εκατομμυρίων. Το πιο κομβικό στοιχείο είναι ότι τα αποθεματικά φτάνουν τα 20 εκατ. ευρώ. Κατά τη γνώμη μας, ένας δημόσιος φορέας όπως το ΑΠΘ δεν μπορεί να διατηρεί τόσο μεγάλα αποθεματικά – μέρος αυτών πρέπει να αξιοποιηθεί για να καλύψει ανάγκες του ίδιου του ιδρύματος όπως οι ανακαινίσεις των φοιτητικών εστιών και της φοιτητικής λέσχης».
Οικονομικό αποτύπωμα: Πανεπιστήμιο με διπλό προϋπολογισμό
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Κυριάκος Αναστασιάδης, υπογράμμισε ότι τα οικονομικά μεγέθη του ιδρύματος ξεπερνούν τα στενά ακαδημαϊκά όρια.
«Η κρατική επιχορήγηση είναι αντίστοιχου ύψους με τα έσοδα των ερευνητικών προγραμμάτων. Μαζί με συμπληρωματικά κονδύλια για λειτουργικές δαπάνες, εργολαβίες καθαριότητας και συντηρήσεις, το Αριστοτέλειο διαθέτει τεράστιες δυνατότητες. Επιπλέον, πέρα από τα αποθεματικά, έχουμε μια σημαντική άυλη περιουσία. Στόχος μας είναι να ενεργοποιήσουμε αυτούς τους πόρους, ώστε να υλοποιήσουμε κοστολογημένα σχέδια με ίδιους πόρους και συμπληρωματικά από το κράτος», είπε χαρακτηριστικά.
Η ερευνητική δραστηριότητα του ΑΠΘ δεν περιορίζεται σε θεωρητικό πεδίο. Τα έργα του συνδέονται με τη βιομηχανία, την τεχνολογική ανάπτυξη και την κοινωνική καινοτομία, δημιουργώντας ένα συνεχές πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία της Θεσσαλονίκης. Όπως σημείωσε ο κ. Ρέκανος, «δεν υπάρχει άλλος φορέας που να καταθέτει δήλωση στη Δ’ ΔΟΥ Θεσσαλονίκης με κύκλο εργασιών 150 εκατ. ευρώ και απασχόληση 2.500 ερευνητών».
Ψηφιοποίηση και νέες τεχνολογίες: Από τις εξετάσεις στα τάμπλετ μέχρι την Τεχνητή Νοημοσύνη
Η στροφή προς την ψηφιοποίηση αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες στρατηγικής του Πανεπιστημίου. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση 1,5 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση ηλεκτρονικών εξετάσεων. Από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, 50.000 φοιτητές θα συμμετέχουν για πρώτη φορά σε ψηφιακές εξετάσεις με τη χρήση τάμπλετ, ειδικών λογισμικών και ασφαλών συστημάτων.
«Με τη βοήθεια του Κέντρου Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, που είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, ετοιμάζουμε καινοτομίες από την ανάπτυξη κώδικα μέχρι ολοκληρωμένες πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται και από τον δημόσιο τομέα. Σε συνεργασία με φοιτητές αναπτύσσουμε ένα νέο app που θα βελτιώσει σημαντικά την πανεπιστημιακή εμπειρία», πρόσθεσε ο πρύτανης του ΑΠΘ.
Παράλληλα, προχωρά η συνεργασία με την κυβέρνηση για την ανάπτυξη του πρώτου πιλοτικού προγράμματος Τεχνητής Νοημοσύνης στη Νομική Σχολή. Στόχος είναι η δημιουργία ψηφιακού βοηθού για την ανώτατη εκπαίδευση, ο οποίος, μετά από πιλοτική εφαρμογή στο ΑΠΘ, θα επεκταθεί σε όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Αντιμετώπιση της ψηφιακής γραφειοκρατίας
Η πρόοδος της ψηφιοποίησης δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν προκλήσεις. Ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας αναγνωρίζει το ζήτημα λέγοντας ότι «η ψηφιακή γραφειοκρατία πηγάζει από το γεγονός ότι ο ΕΛΚΕ υπάγεται στο δημόσιο λογιστικό. Σχεδόν το 95% των διαδικασιών είναι ηλεκτρονικό, ωστόσο παραμένουν βήματα που θα μπορούσαν να αφαιρεθούν. Αν καταφέρουμε να αφαιρούμε έστω μία διαδικασία ανά εξάμηνο, είναι μεγάλη επιτυχία. Ήδη καταργήσαμε δύο μέσα σε τρεις μήνες».
Ενδεικτικό της τεχνογνωσίας του ΑΠΘ είναι ότι η πλατφόρμα διαχείρισης κονδυλίων που αναπτύχθηκε από τον ΕΛΚΕ χρησιμοποιείται σήμερα από όλα τα ελληνικά πανεπιστήμια (πλην ΕΜΠ) αλλά και από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, με το οποίο υπογράφεται στρατηγική συμφωνία τις επόμενες εβδομάδες.
Η Θεσσαλονίκη ως εκπαιδευτικό hub
Ένας από τους πιο φιλόδοξους στόχους του ΑΠΘ είναι η διεθνοποίηση. Ο Πρύτανης εξήγησε ότι «Δεν θέλουμε να μιλάμε για εξωστρέφεια γενικά, αλλά για πραγματική διεθνοποίηση. Για να γεμίσουμε το Πανεπιστήμιο με καλούς φοιτητές από όλο τον κόσμο, πρέπει να προσφέρουμε προπτυχιακά προγράμματα. Τα μεταπτυχιακά, ακόμα και τα διεθνή, έχουν κατά βάση Έλληνες φοιτητές. Η διεθνοποίηση θα γίνει με αγγλόφωνα προπτυχιακά εδώ στη Θεσσαλονίκη».
Ήδη δέκα τέτοια προγράμματα εγκρίθηκαν φέτος και άλλα έξι προγραμματίζονται για την επόμενη χρονιά. Η στρατηγική επιλογή είναι σαφής: η Θεσσαλονίκη να εξελιχθεί σε διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, προσελκύοντας φοιτητές από το εξωτερικό και ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως προορισμού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ακίνητη περιουσία και επενδυτικές προοπτικές
Το ΑΠΘ διαθέτει και τεράστια ακίνητη περιουσία, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο σχεδίων αξιοποίησης. Στην ανατολική Θεσσαλονίκη, το Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου εκτείνεται σε 1.300 στρέμματα, ενώ μεγάλες εκτάσεις δασών βρίσκονται στον Ταξιάρχη και στο Περτούλι. Επίσης, στο Ποσείδι Χαλκιδικής ανήκει στο ΑΠΘ κάμπινγκ 135 στρεμμάτων.
Ήδη υπογράφηκε προγραμματική συμφωνία με τον Δήμο Πύλης για την επαναλειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου στο Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει πολλαπλά οφέλη για το Πανεπιστήμιο, την τοπική κοινωνία και τον τουρισμό.
Η θέση απέναντι στα ιδιωτικά πανεπιστήμια
Στο φλέγον ζήτημα της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, ο κ. Αναστασιάδης εμφανίζεται ξεκάθαρος. «Είμαστε υπέρ του ισχυρού δημόσιου πανεπιστημίου. Η ίδρυση ιδιωτικών αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία, όχι απειλή. Σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, με προβλήματα δημογραφικού και χρόνιας υποχρηματοδότησης, πρέπει να αναβαθμίσουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο ώστε όχι μόνο να ανταγωνιστεί αλλά και να συμπράξει με τα ιδιωτικά. Θέλω στη Σύνοδο των Πρυτάνεων να συμμετέχουν και οι πρυτάνεις των ιδιωτικών ιδρυμάτων – αλλιώς μιλάμε για Σύνοδο δημοσίων πανεπιστημίων μόνο».
Η προοπτική αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική που θέλει τη Θεσσαλονίκη να εξελίσσεται σε διεθνή εκπαιδευτικό προορισμό, συνδυάζοντας τις δυνατότητες δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.
Καινοτομία και επιστημονική παραγωγή
Το αποτύπωμα του ΑΠΘ στην έρευνα είναι αδιαμφισβήτητο. Με εκατοντάδες χιλιάδες δημοσιεύσεις, 1,5 εκατομμύριο αναφορές, 80 πατέντες και 19 εταιρείες–spin offs, το Πανεπιστήμιο έχει καταφέρει να μετατρέψει την ακαδημαϊκή γνώση σε καινοτομία και επιχειρηματικότητα.
Ο κ. Ρέκανος δήλωσε ότι η διεθνοποίηση συνδέεται άμεσα με τη διεπιστημονικότητα και τη συνεργασία. «Στηρίζουμε συνεργασίες με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα εντός και εκτός Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράφουμε στρατηγική συμφωνία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών», υπογράμμισε.
Το ΑΠΘ ως στρατηγικός πυλώνας της Θεσσαλονίκης
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης δεν είναι μόνο ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα. Με κύκλο εργασιών 150 εκατ. ευρώ, αποθεματικά 20 εκατ. ευρώ, χιλιάδες ερευνητές και τεράστια ακίνητη περιουσία, αποτελεί οικονομικό και ερευνητικό γίγαντα.
Η στρατηγική του βασίζεται μεταξύ άλλων σε άξονες όπως ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας με αξιοποίηση αποθεματικών και νέες συνεργασίες, ολοκληρωμένη ψηφιοποίηση που εκτείνεται από τις εξετάσεις και την καθημερινή λειτουργία μέχρι την ανάπτυξη Τεχνητής Νοημοσύνης, πραγματική διεθνοποίηση μέσω αγγλόφωνων προπτυχιακών και συνεργασίας δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Η Θεσσαλονίκη, όπως χαρακτηριστικά είπε ο Πρύτανης, «είναι Αριστοτέλειο και το Αριστοτέλειο είναι πόλη». Το μέλλον του πανεπιστημίου συνδέεται με το μέλλον της πόλης και της χώρας. Αν οι στρατηγικοί στόχοι υλοποιηθούν, το ΑΠΘ μπορεί να καταστεί το εκπαιδευτικό hub που θα φέρει τη Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο της παγκόσμιας ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας.
