Εκατοντάδες λουόμενοι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους στις ελληνικές παραλίες, οι οποίες δυστυχώς στην πλειοψηφία τους, δεν διαθέτουν το απαιτούμενο προσωπικό για την κάλυψη των ναυαγοσωστικών αναγκών -κυρίως- κατά το πρώτο διάστημα της καλοκαιρινής περιόδου.
Ωστόσο, στην «εξίσωση της βουτιάς» οι παράμετροι είναι πολλές και ξεκινούν από την ευθύνη του ίδιου του λουόμενου, την υπερεκτίμηση των δυνάμεων και τα παθολογικά αίτια, τελειώνοντας στην ουσιώδη σημασία της ναυαγοσωστικής κάλυψης, μία ανάγκη για την οποία δήμοι και Πολιτεία συμπράττουν φιλοδοξώντας να πετύχουν την ασφάλεια των λουόμενων.
Στοιχεία που σοκάρουν
Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, οι καταγεγραμμένοι θάνατοι από πνιγμό το 2024 ανήλθαν σε 388, ενώ μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025 έχουν φτάσει ήδη τους 91. Οι κυριότερες αιτίες σχετίζονται με την υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων, την κατανάλωση αλκοόλ και την έλλειψη ναυαγοσωστικής κάλυψης σε αρκετές παραλίες.
Το Παρατηρητήριο Ατυχημάτων του Safe Waters Sports, που συνεργάζεται με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, καταγράφει ότι την τελευταία πενταετία (2020-2024) 353 άνθρωποι χάνουν κατά μέσο όρο κάθε χρόνο τη ζωή τους σε δραστηριότητες αναψυχής στη θάλασσα. Παράλληλα, 8 στους 10 θανάτους προέρχονται από πνιγμό, το 83% των θυμάτων είναι άνω των 60 ετών και το 64% είναι Έλληνες.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ότι το 66% των θανατηφόρων περιστατικών το 2024 σημειώθηκε σε παραλίες χωρίς ναυαγοσώστη, κάτι που αναδεικνύει τη σημασία της οργανωμένης επιτήρησης.
Ο ρόλος της ναυαγοσωστικής κάλυψης
Κατέχοντας την 11η θέση μεταξύ 195 χωρών με 13.676 χιλιόμετρα ακτογραμμής, η Ελλάδα -σύμφωνα με τη Eurostat- «έρχεται» 7η στην Ευρώπη στους πνιγμούς στη θάλασσα, καθώς ένας στους 17 πνιγμούς που καταγράφονται ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση συμβαίνει στην Ελλάδα.
Μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα, ο πρόεδρος της Ένωσης Σχολών Ναυαγοσωστικής, Μάριος Μυρωνάκης, υπογραμμίζει ότι οι θάνατοι που συμβαίνουν παρουσία ναυαγοσώστη είναι περιορισμένοι.
«Κάθε χρόνο έχουμε περίπου 340 θανάτους στη διάρκεια της ναυαγοσωστικής κάλυψης, όμως οι περιπτώσεις που καταγράφονται εντός του ωραρίου του ναυαγοσώστη δεν ξεπερνούν τις 10 με 15», αναφέρει.
Ο ίδιος εξηγεί ότι το ζήτημα δεν αφορά τόσο τους κολυμβητές που πνίγονται, όσο τους ηλικιωμένους που καταλήγουν από παθολογικά αίτια: «Πέρυσι κάναμε 8.500 διασώσεις σε λουόμενους χωρίς να υπάρξει ουσιαστικά πνιγμός. Το πρόβλημά μας είναι οι άνθρωποι που καταλήγουν στην παραλία από παθολογικά αίτια, κυρίως στο ηπειρωτικό τόξο Αθήνα-Κατερίνη-Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική».
Στην τρίτη ηλικία το μεγαλύτερο πρόβλημα
Για τον κ. Μυρωνάκη, η ανάγκη ενημέρωσης των μεγαλύτερων ηλικιών είναι καθοριστική.
«Εκεί πρέπει να ξεκινήσει μία εκστρατεία ενημέρωσης. Να καταλάβουν αυτοί οι άνθρωποι πως δεν είναι 20 χρονών για να αψηφούν τα κύματα. Πρέπει να προσέχουν και να μην πηγαίνουν μόνοι τους στη θάλασσα», τονίζει.
Παράλληλα, στέκεται στην ατομική ευθύνη των λουομένων: «Ο ναυαγοσώστης είναι επαγγελματίας εξειδικευμένος να βοηθήσει, αλλά χρειάζεται και ο καθένας να φροντίζει τόσο για τον εαυτό του όσο και για τα ευάλωτα μέλη της οικογένειας».
Οι… απείθαρχοι Έλληνες και το «φονικό κοκτέιλ»
Ο κ. Μυρωνάκης, μολονότι θεωρεί πως είναι αδύνατον κάποιος να αγνοεί τον νούμερο ένα κανόνα τον παιδικών και εφηβικών μας χρόνων, προειδοποιεί για ακόμη μία φορά για το «φονικό κοκτέιλ» που απειλεί τις ζωές και τις αναμνήσεις των θαλάσσιων εξορμήσεών μας.
«Είναι ευρέως γνωστό ότι χρειάζονται τουλάχιστον τρεις ώρες μετά το φαγητό για να μπούμε στο νερό. Το κοκτέιλ φαγητό, ποτό, κολύμπι είναι ό,τι χειρότερο», σημειώνει, προσθέτοντας ότι οι ξένοι τουρίστες παρουσιάζουν μεγαλύτερη πειθαρχία στις οδηγίες.
Ιούνιος με 25% κάλυψη - Τον Αύγουστο «αγγίζει» το 93%
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το ποσοστό ναυαγοσωστικής κάλυψης των παραλιών της επικράτειας, στην αρχή και στο τέλος της καλοκαιρινής περιόδου.
«Ξεκινάμε τον Ιούνιο με ποσοστό γύρω στο 25% και τον Αύγουστο φτάνουμε πάνω από 90%. Σήμερα, από τα 900 βάθρα ναυαγοσωστών, το 93% είναι στελεχωμένα», αναφέρει ο κ. Μυρωνάκης.
Αιτία για το φαινόμενο αυτό φαίνεται να είναι το κόστος που συνοδεύει την κάλυψη των ναυαγοσωστικών αναγκών, με τους δήμους σε αρκετές περιπτώσεις να καθυστερούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού, έως ότου καλυφθούν οι απαιτούμενοι πόροι.
Αξίζει να σημειωθεί πως για την πλήρη λειτουργία του μηχανισμού απαιτούνται περίπου 1.700 άτομα – ναυαγοσώστες, χειριστές σκαφών και συντονιστές. Παράλληλα, για την κάλυψη των δαπανών, η Πολιτεία κατένειμε το 2024 συνολικό ποσό 15 εκατομμυρίων ευρώ σε 133 δήμους της χώρας, μέσω του ειδικού λογαριασμού Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
