Θέμα χρόνου είναι πλέον η έναρξη μιας σειράς εκτεταμένων παρεμβάσεων στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, για την αποκατάσταση των ζημιών που έχει προκαλέσει η σμηνοσειρά η οποία άρχισε τον Ιούνιο του 2024.
Όπως ανέφερε στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΜ και διευθυντής του ΚΕ.Δ.Α.Κ, Ηλίας Περτζινίδης, έχει ετοιμαστεί το σχετικό τεχνικό δελτίο στο Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς το οποίο θα υποβληθεί αρμοδίως ώστε να εκταμιευτούν 9 εκατομμύρια ευρώ από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, για να προχωρήσει το θέμα της αποκατάστασης των ζημιών σε όλες τις Μονές στις οποίες εντοπίστηκαν θέματα.
Ο κ. Περτζινίδης επισήμανε πως το ποσό αυτό προέκυψε μετά από ενδελεχή έρευνα, στο πλαίσιο της οποίας συντάχθηκε έκθεση στην οποία χαρτογραφούνται όλες οι ζημιές.
Ο ίδιος εκτίμησε πως η διαδικασία της αποκατάστασης θα διαρκέσει περίπου ένα εξάμηνο, χωρίς φυσικά να μπορεί να δοθεί ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα, καθώς την εξέλιξη των έργων θα επηρεάσουν και οι καιρικές συνθήκες με το δεδομένο πως βρισκόμαστε στα μέσα του φθινοπώρου και θα ακολουθήσει ο χειμώνας.
Παπαζάχος: Απαραίτητες οι εργασίες αποκατάστασης – Δεν έχει «σβήσει» ακόμα η ακολουθία των σεισμών
Σχολιάζοντας το φαινόμενο που άρχισε τον Ιούνιο του 2018 στο Άγιο Όρος, ο Καθηγητής Φυσικής Λιθόσφαιρας, Σεισμολογίας & Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, ανέφερε στα Μακεδονικά Νέα πως πρόκειται για μια δύσκολη ακολουθία που έχει απασχολήσει τους σεισμολόγους για μεγάλο χρονικό διάστημα και η οποία ακόμα και σήμερα καταγράφει συνεχώς μετασεισμική δραστηριότητα με μικρούς σεισμούς της τάξης του 2, του 2,5, του 2,3 ή μικρότερους που δεν γίνονται συνήθως αισθητοί.
Όπως αναφέρει, η ακολουθία δεν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο είναι θετικό το γεγονός πως το τελευταίο διάστημα παρουσιάζει μια σημαντική ύφεση και όλοι ελπίζουν η κατάσταση αυτή να αποκτήσει κάποια μόνιμα χαρακτηριστικά.
Ο γνωστός σεισμολόγος δηλώνει πως οι εργασίες αποκατάστασης δεν θα επηρεαστούν από τη σμηνοσειρά που βρίσκεται σε εξέλιξη και όπως τονίζει, αυτές είναι απαραίτητο να γίνουν προκειμένου να ενισχυθούν τα κτίρια που έχουν υποστεί βλάβες.
«Οι εργασίες είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε, παρά το γεγονός ότι δεν μπορούμε να πούμε μέχρι στιγμής πως έχουμε κάποια εικόνα, ότι αυτή η ακολουθία έχει “σβήσει”», λέει χαρακτηριστικά.
Σε ερώτηση για το αν οι συνεχόμενοι – έστω μικροί – σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον ζημιές στα κτίρια των Μονών του Αγίου Όρους, ο κ. Παπαζάχος είναι κατηγορηματικός: «Σε καμία περίπτωση. Είναι πάρα, πάρα πολύ μικρές και μόνο οι πιο μεγάλοι από αυτούς τους σεισμούς δίνουν σεισμικές κινήσεις και επιταχύνσεις που μπορούν να επηρεάσουν λίγο τα κτίρια, κυρίως τα πιο αδύναμα».
Οι σημαντικότεροι σεισμοί στο Άγιο Όρος από τον Ιούνιο του 2024
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για ένα υποθαλάσσιο ρήγμα που βρίσκεται Βορειοδυτικά των Καρυών, η δυναμικότητα του οποίου δεν είναι πλήρως γνωστή. Οι περισσότεροι συμφωνούν πως η συγκεκριμένη περιοχή δεν έχει ιστορικό μεγάλων σεισμών και πως οι Ιερές Μονές, αν και πολλές είναι κατασκευασμένες εδώ και αιώνες, χτίστηκαν με κανόνες αντισεισμικής τεχνολογίας και πως για αυτό άντεξαν τόσα χρόνια.
Παρακάτω είναι ένας πίνακας με τους σημαντικότερους σεισμούς πάνω από 4 ρίχτερ που σημειώθηκαν στην περιοχή του Αγίου Όρους από τον Ιούνιο του 2024 μέχρι σήμερα:
Οι κατασκευές άντεξαν, λένε οι επιστήμονες
Οι ζημιές που καταγράφηκαν μετά τις χιλιάδες αυτοψίες στις Μονές του Αγίου Όρους και ο σχεδιασμός για την αποκατάστασή και την περαιτέρω αντισεισμική θωράκιση τους, παρουσιάστηκαν σε ημερίδα που είχε διοργανώσει τον περασμένο Σεπτέμβριο, το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ.
Συγκεκριμένα παρουσιάστηκε το έργο Ομάδας Εργασίας, που είχε συσταθεί από το ΤΕΕ/ΤΚΜ, σε συνεργασία με το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., τον ΟΑΣΠ – ΙΤΣΑΚ και το Κέντρο Διαφυλάξεως Αγιορείτικης Κληρονομιάς (Κε.Δ.Α.Κ), για τη διερεύνηση των σεισμικών δράσεων στο Άγιο Όρος και των επιπτώσεων στις μνημειακές κατασκευές.
«Τα περισσότερα προβλήματα έχουν εντοπιστεί στις Μονές που ήταν εγγύτερα στο επίκεντρο του σεισμού. Οι πιο ευαίσθητες κατασκευές είναι κυρίως οι ναοί γιατί έχουν τους θόλους, τους τρούλους και τα τύμπανα, που είναι ευαίσθητες κατασκευές σε σεισμικές δράσεις. Είναι αναμενόμενες όλες οι ζημιές. Δεν έχουμε δει κάτι που μας έχει παραξενέψει. Τα περιμέναμε αυτά, με βάση τα μεγέθη των σεισμών, γνωρίζουμε πώς να τα αποκαταστήσουμε και θα προχωρήσουμε άμεσα», είχε δηλώσει ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΜ.
Μάλιστα ο κ. Περτζινίδης είχε προαναγγείλει από τότε πως ετοιμαζόταν πρόταση για την αποκατάσταση των ζημιών και πως είχε ήδη εξασφαλιστεί και η σχετική χρηματοδότηση για τα έργα.
Τι έδειξαν οι αυτοψίες μετά τη σεισμική ακολουθία στο Άγιο Όρος (Κε.Δ.Α.Κ.)
Παρακάτω ακολουθεί μια λίστα με τα σημαντικότερα προβλήματα που είχαν εντοπιστεί στις Ιερές Μονές:
1. Ι.Μ. Μεγίστης Λαύρας: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιίας στο αρχονταρίκι
Ι.Κελί Αγίου Ευσταθίου- Μυλοπόταμος: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιίας στον Ναό
2. Ι.Μ. Βατοπαιδίου: Πτώση τμημάτων καμινάδων και ρωγμές στον παλαιό Ναό του Αγίου Ανδρέα και στον διάδρομο των γραφείων
Ι. Σκήτη Αγίου Δημητρίου: Ρωγμές και πτώση επιχρισμάτων τοιχοποιίας
3. Ι.Μ. Ιβήρων: Επιδείνωση παλαιότερων στατικών προβλημάτων στον Εξωνάρθηκα και τον Νάρθηκα του Καθολικού. Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών σε διαδρόμους
Αντιπροσωπείο στις Καρυές: Σοβαρές βλάβες στον Ναό (σε τρούλο, τόξα, σφαιρικά τρίγωνα, πεσσούς), οι οποίες αποτελούν επιδέινωση προγενέστερων βλαβών, ελαφριές βλάβες σε εσωτερικές τοιχοποιίες στο υπόλοιπο κτίσμα, πιθανή διεύρυσνη προγενέστερων ρωγμών στις λιθοδομές του υπόλοιπου κτίσματος
4. Ι.Μ. Χιλανδαρίου: Βαριές βλάβες σε καμινάδες στην Ι.Μονή. Ελαφριές βλάβες στο Καθολικό και στις τοιχοποιίες πτερύγων.
Ι.Κελλί Αγίου Τρύφωνα: Σοβαρές βλάβες στον Ναό (Ρωγμές σε τρούλο, τύμπανο, τόξα, πεσσούς)
Ι.Κελλί Αγίου Παϊσίου: Σοβαρές βλάβες στον Ναό (Ρωγμές σε τρούλο, τύμπανο, τόξα, πεσσούς)
5. Ι.Μ. Διονυσίου: Ελαφριές έως μέτριες βλάβες στην Τράπεζα και το καθολικό. Σοβαρές βλάβες σε καμινάδες και στους ξύλινους εξώστες της βόρειας όψης
Ι.Ναός Αγίου Αρτεμίου- Μονοξυλίτης: Σοβαρές βλάβες στον Ναό (ρωγμές σε τρούλο, τύμπανο, τόξα, πεσσούς)
6. Ι.Μονή Κουτλουμουσίου: Επιδείνωση παλαιότερων στατικών προβλημάτων στη Λιτή του Καθολικού. Σοβαρές βλάβες σε δύο παρεκκλήσια στην ανώτερη στάθμη της βόρειας πτέρυγας (ρωγμές σε τρούλο, τύμπανο, τόξα)
Ι.Κελλί Τιμίου Προδρόμου- Διονυσίου εκ Φουρνά: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών και πτώση καμινάδων
7. Ι.Μ. Παντοκράτορος: Πτώσεις και λοιπές βλάβες σε καμινάδες. Ρηγματώσεις σε λιθοδομές του Πύργου σε διάφορες θέσεις Ι.Κελλί Κοιμήσεως Θεοτόκου στις Καρυές: Εκτεταμένες ρωγμές στις φέρουσες λιθόκτιστες τοιχοποιίες, κυρίως του ανατολικού τμήματος του κτιρίου, καθ όλο το ύψος του . Προτείνεται η άμεση εκπόνηση γεωτεχνικής μελέτης και στατικής μελέτης αποκατάστασης των ζημιών του φέροντος οργανισμού.
Ι. Σκήτη Προφήτη Ηλία: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών στον Ναό και στο κτιριακό συγκρότημα
8. Ι.Μ. Ξηροποτάμου: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών στο Καθολικό και στο κτιριακό συγκρότημα
9. Ι.Μ. Ζωγράφου: Βαριές βλάβες σε καμινάδες
Κοιμητηριακός Ναός: Σοβαρές βλάβες στον Ναό (Ρωγμές σε τρούλο, τύμπανο, τόξα, πεσσούς)
Ι.Κελλί Αγίου Γεωργίου: Σοβαρές βλάβες σε όλο το συγκρότημα (Ναό, βοηθητικά κτίσματα, περιβάλλοντα χώρο)
10. Ι.Μ. Δοχειαρίου: Ρηγματώσεις σε καμάρες, τόξα και λιθοδομές
11. Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρας: Ρηγματώσεις σε καμάρες και τόξα, σε περιοχές υπερθύρων και μεταξύ ανοιγμάτων. Βλάβες σε καμινάδες Ρηγματώσεις σε λιθοδομές. Βλάβες στις σχιστόπλακες επικάλυψης στεγών.
Ι.Κελλί Αγίου Γεωργίου «Καλαθά» στις Καρυές: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών και πτώση καμινάδων
12. Ι.Μ. Αγίου Παύλου: Βαριές βλάβες σε καμινάδες στην Ι.Μονή. Πιθανές ελαφριές βλάβες στο Καθολικό
Ι.Ησυχαστήριο τη θέση Ζαρκάδι: Βαριές βλάβες με κατάρρευση της ΝΑ γωνίας του ησυχαστηρίου, ρωγμές στις τοιχοποιίες
13. Ι.Μ. Σταυρονικήτα: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών και πτώση καμινάδας
14. Ι.Μ. Ξενοφώντος: Ρηγματώσεις σε τύμπανα τρούλων. Αποκολλήσεις επιχρισματων. Επιδείνωση προηγούμενων ρηγματώσεων.
15. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου
Αντιπροσωπείο Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου στις Καρυές: Μέτριες βλάβες στον Ναό σε τρούλο, τόξο, ελαφρές βλάβες σε επιχρίσματα τοιχοποιιών
Ι.Κελλί Αγίου Φιλοθέου στις Καρυές : Σοβαρές βλάβες στη ΒΑ γωνία του Κελλιού
16. Ι.Μ. Εσφιγμένου:
Αντιπροσωπείο Ι.Μ. Εσφιγμένου στις Καρυές: Ρωγμές σε επιχρίσματα τοιχοποιιών
Παλαιό Αντιπροσωπείο στις Καρυές: Πτώση καμινάδας και ζημιές στη στέγη
Ι.Κελλί Αγίου Τρύφωνα: Ρωγμές και πτώση επιχρισμάτων τοιχοποιιών και ζημιές στη στέγη
17. Ι.Μ. Αγίου Παντελεήμονος: Ρηγματώσεις σε τύμπανα τρούλων και λιθοδομές. Πτώσεις καμινάδων, αποκολλήσεις επιχρισμάτων
18. Ι.Μ. Κωνσταμονίτου: Βαριές βλάβες σε καμινάδες, σοβαρές βλάβες σε διαχωριστικές τοιχοποιίες και επιχρίσματα
