Σύμφωνα με την Δημοκρατική της Ρόδου, η σχετική απόφαση, υπογεγραμμένη από τον Αντιπεριφερειάρχη Δωδεκανήσου Χρήστο Ευστρατίου, εκδόθηκε κατόπιν πολύμηνων ελέγχων, αυτοψιών και συνδυασμένων αναφορών από διάφορες υπηρεσίες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το Λιμεναρχείο Πάτμου, το Αστυνομικό Τμήμα Πάτμου και η Εισαγγελία Πρωτοδικών Κω, η οποία είχε ήδη διατάξει τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών, στις 18 Αυγούστου 2025 πραγματοποιήθηκε αυτοψία από το Τμήμα Περιβαλλοντικής Βιωσιμότητας Δωδεκανήσου. Κατά τον έλεγχο, διαπιστώθηκε ότι ο βιολογικός καθαρισμός του Δήμου Πάτμου βρισκόταν εκτός λειτουργίας, χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρωση της Περιφέρειας ούτε λήψη μέτρων για την αποκατάσταση ή την πρόληψη της βλάβης.
Ως αποτέλεσμα, τα ανεπεξέργαστα λύματα κατέληγαν απευθείας στον υποθαλάσσιο αγωγό, ο οποίος εντοπίστηκε φραγμένος. Η κατάσταση αυτή προκάλεσε εκτεταμένη ρύπανση και περιβαλλοντική υποβάθμιση στην περιοχή του Όρμου Χοχλακά, σε πολύ μικρή απόσταση από την εγκατάσταση του βιολογικού καθαρισμού.
Η ρύπανση είχε γίνει αντιληπτή ήδη από τα μέσα Ιουλίου 2025, όταν κάτοικοι και επαγγελματίες του τουρισμού κατήγγειλαν έντονη δυσοσμία και θολά νερά κοντά στην ακτή. Ακολούθησε το έγγραφο του Λιμεναρχείου Πάτμου (Α.Π. 2601/23-07-2025), το οποίο ενημέρωνε τις αρμόδιες υπηρεσίες για την παρουσία λυμάτων στη θάλασσα και στον αιγιαλό. Επιπλέον, στις 29 Ιουλίου, υποβλήθηκε νέα αναφορά σχετικά με οσμές που προέρχονταν από το αντλιοστάσιο του ίδιου δικτύου.
Το Αστυνομικό Τμήμα Πάτμου, λαμβάνοντας γνώση των καταγγελιών, προχώρησε σε έγγραφο προς την Εισαγγελία Πρωτοδικών Κω ζητώντας την παρέμβαση της Δικαιοσύνης. Η Εισαγγελία, με εντολή προκαταρκτικής εξέτασης, διέταξε να διερευνηθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες προκλήθηκε η ρύπανση, καθώς και αν συντρέχουν ποινικές ευθύνες.
Παρά τις ειδοποιήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών, ο Δήμος Πάτμου δεν προχώρησε εγκαίρως σε αποκατάσταση των προβλημάτων, ούτε υπέβαλε έγκαιρα εξηγήσεις. Αν και στις 2 Σεπτεμβρίου 2025 ο Δήμος υπέβαλε αίτημα παράτασης για να αποστείλει τις απόψεις του, η προθεσμία παρήλθε χωρίς ανταπόκριση, με αποτέλεσμα η Περιφέρεια να προχωρήσει σε βεβαίωση παράβασης και εισήγηση επιβολής προστίμου.
Η παράβαση αξιολογήθηκε ως «σημαντική», σύμφωνα με το Μοντέλο Ενεργειών Συμμόρφωσης (ΜΕΣ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος, που προβλέπει αυστηρές κυρώσεις για ρύπανση αποδέκτη λυμάτων.
Στην απόφαση αναφέρεται ρητά ότι η εγκατάσταση βρέθηκε εκτός λειτουργίας, χωρίς προηγούμενη γνωστοποίηση στην Περιφέρεια, και χωρίς κατάθεση χρονοδιαγράμματος για την αποκατάσταση της βλάβης. Πρόκειται για ευθεία παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας που είχαν εγκριθεί το 2013 (ΑΔΑ: ΒΕΥΜΟΡ1Ι-73Η) και παρατάθηκαν έως το 2028.
Το πρόστιμο των 17.820 ευρώ θα κατατεθεί στο Πράσινο Ταμείο, όπως ορίζει ο Νόμος 4014/2011, ενώ η απόφαση δεν απαλλάσσει τον Δήμο από την υποχρέωση να εφαρμόσει Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών (ΠΔΕ) που ήδη έχει οριστεί. Η μη συμμόρφωση μπορεί να επιφέρει επιπλέον κυρώσεις ή νέες ποινικές διαδικασίες. Σύμφωνα με την Περιφέρεια, «η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση όλων των δημόσιων φορέων και ειδικά των Δήμων που διαχειρίζονται εγκαταστάσεις αποβλήτων».
Ο αντιπεριφερειάρχης Χρήστος Ευστρατίου τόνισε ότι «τέτοιες παραλείψεις δεν είναι ανεκτές, καθώς απειλούν το θαλάσσιο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, αλλά και την τουριστική εικόνα των νησιών». Ο Δήμος Πάτμου διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει κατά της απόφασης ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου εντός 60 ημερών από την κοινοποίησή της, σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
