Ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να ακούγεται σαν μια πρόσφατη τάση, όμως οι ρίζες του απλώνονται δεκαετίες πίσω, ξεκινώντας ουσιαστικά με την εμφάνιση των πρώτων προσωπικών υπολογιστών. Σήμερα, βρισκόμαστε στο επίκεντρο μιας ολοκληρωμένης ψηφιακής επανάστασης, όπου οι Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) αναδεικνύονται σε καθοριστικό μοχλό για την εξάπλωση των νέων τεχνολογιών και καινοτομιών.
Από την ωριμάζουσα Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT) που γίνεται πραγματικότητα, έως τις προόδους στα ασύρματα δίκτυα και το cloud computing, οι αναδυόμενες αυτές τεχνολογίες φέρνουν ριζικές αλλαγές σε επιχειρήσεις, κοινωνία και δημόσιο τομέα, μεταμορφώνοντας τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Παράλληλα, ευρωπαϊκές στρατηγικές όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση αναδεικνύουν τις ΤΠΕ σε κεντρικό εργαλείο για ένα μέλλον πιο δίκαιο, βιώσιμο και προσβάσιμο.
Η πραγματική σημασία όμως των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών αποκαλύπτεται όταν εξετάσουμε πώς διαπερνούν οριζόντια τους βασικούς τομείς (πυλώνες) ανάπτυξης της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας: Δομικά Υλικά, Κλωστοϋφαντουργία και Ένδυση, Τρόφιμα και Υγεία, Τουρισμός και Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες μπορούν να αναδιαμορφωθούν με την ενσωμάτωση των ΤΠΕ και να περάσουν σε μια νέα εποχή καινοτομίας και ανάπτυξης.
Στα Δομικά Υλικά & Κατασκευές, ο ψηφιακός μετασχηματισμός φέρνει επανάσταση μέσω του Building Information Modeling (BIM), του Internet of Things (IoT) και της Τεχνητής Νοημοσύνης, επιτρέποντας την ανάπτυξη αυτοθεραπευόμενων υλικών και "έξυπνων" κτιρίων που προβλέπουν, αυτοδιορθώνονται και προσφέρουν πρωτοφανή ασφάλεια και βιωσιμότητα.
Στην Κλωστοϋφαντουργία και Ένδυση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αυτοματοποιεί την παραγωγή, επιταχύνει τον σχεδιασμό, μειώνει τα απόβλητα, παρακολουθεί την εφοδιαστική αλυσίδα και βελτιώνει την αποδοτικότητα. Πέρα από αυτές τις βελτιώσεις, η αληθινή επανάσταση έγκειται στα «έξυπνα υφάσματα» και τις wearable τεχνολογίες, όπου οι ΤΠΕ ενσωματώνουν μικροηλεκτρονικά και αισθητήρες απευθείας στα υφάσματα, επιτρέποντας τη διαλειτουργικότητα, από τον σχεδιασμό έως την παρακολούθηση της απόδοσης σε πραγματικό χρόνο.
Στις Πολιτιστικές & Δημιουργικές Βιομηχανίες (ΠΔΒ) και τον Τουρισμό, οι ΤΠΕ ενισχύουν τη δημιουργία, διανομή και διάδραση στις ΠΔΒ, προσφέροντας νέες εμπειρίες μέσω εικονικής/επαυξημένης πραγματικότητας και ψηφιοποίησης. Συνδέουν την πολιτιστική κληρονομιά με καινοτόμες εμπειρίες επισκεπτών, αναγνωρίζοντας τον ρόλο της ψηφιοποίησης για ένα πιο ανθεκτικό τουριστικό μοντέλο, δίνοντας ώθηση σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα και πλατφόρμες.
Στην Αγροδιατροφή και τα Τρόφιμα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΔτΠ, Internet of Things -IoT), ψηφιακά δίδυμα και Big Data Analytics, εξασφαλίζει πλήρη ιχνηλασιμότητα και ενισχύει την ασφάλεια τροφίμων σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από τη φάρμα στον καταναλωτή. Ταυτόχρονα, τα ψηφιακά εργαλεία βελτιστοποιούν την εφοδιαστική αλυσίδα, μειώνοντας απώλειες, ενώ οι ΤΠΕ προωθούν νέα μοντέλα όπως η προσωποποιημένη διατροφή και οι άμεσες διασυνδέσεις των παραγωγών με τους καταναλωτές.
Τέλος, ο κλάδος της Υγείας μεταμορφώνεται ριζικά από τις ΤΠΕ, που τον καθιστούν πιο προσβάσιμο, ποιοτικό και βασισμένο σε δεδομένα. Πρωτοβουλίες όπως το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής αποδεικνύουν πώς η τεχνολογία γεφυρώνει αποστάσεις, ενώ ο Εθνικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας αποτελεί κεντρικό άξονα για την ενιαία και διαφανή διαχείριση δεδομένων. Επιπλέον, νέες λύσεις από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα ενισχύουν θεαματικά τις διαγνωστικές δυνατότητες και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, οδηγώντας σε μια εποχή προσωποποιημένης και προληπτικής ιατρικής.
Για να κεφαλαιοποιήσουν οι περιφερειακές οικονομίες, όπως η Κεντρική Μακεδονία, τη δυναμική των ΤΠΕ και να μετατρέψουν τις ψηφιακές προκλήσεις σε ευκαιρίες ανάπτυξης, είναι αναγκαία η προτεραιότητα στην επέκταση των ψηφιακών υποδομών, στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και στην εντατικοποίηση της έρευνας και ανάπτυξης σε όλους τους κλάδους.
