Ο λόγος για τον Συνταγματάρχη Φαρμακοποιό εν αποστρατεία Βασίλη Νικόλτσιο, ο οποίος εδώ και περίπου μισό αιώνα συλλέγει ιστορικά κειμήλια της πατρίδας μας, από το 1821 και μετά. Ο κ. Νικόλτσιος ασχολείται με την ιστορική έρευνα, συγκεντρώνει, συντηρεί, διασώζει, διαφυλάττει και προβάλλει το ιστορικό υλικό.
Μέρος της συλλογής του, περί τα 8.000 κειμήλια, εκτίθενται μόνιμα στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Ακόμα χίλια είναι δανεισμένα σε επτά μουσεία της Ελλάδας και της Κύπρου, ορισμένα χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία περιοδικών εκθέσεων, ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται σε τρεις αποθήκες, που είναι γεμάτες με αντικείμενα που περιμένουν την αξιοποίησή τους.
Η υπογραφή του Υψηλάντη
Το πιο παλιό από τα κειμήλια που διαθέτει, είναι και από τα πιο αγαπημένα του, ένα πολύτιμο αντικείμενο γεμάτο με ιστορία, συναίσθημα, ηρωισμό. Πρόκειται για μια προκήρυξη, η οποία φέρει την υπογραφή του Αλέξανδρου Υψηλάντη! «Πρόκειται για την πρωτότυπη προκήρυξη της Επανάστασης του 1821, με ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου 1821, η οποία υπογράφηκε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία. Η προκήρυξη αυτή είναι διπλή: η μία καλεί τους Φιλικούς να εντείνουν την προσπάθειά τους υπέρ των Ελλήνων και η άλλη καλεί τους Έλληνες που ζουν στη Μολδοβλαχία να καταταγούν και να πολεμήσουν. Όταν απέκτησα το κειμήλιο αυτό, που σήμερα εκτίθεται στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η συγκίνησή μου ήταν τεράστια. Κρατούσα στα χέρια μου ένα ιστορικό έγγραφο για την Ελληνική Επανάσταση, που το υπέγραψε ο Υψηλάντης. Τα συναισθήματά μου δεν μπορούν να περιγραφούν», σημειώνει ο κ. Νικόλτσιος.
Ο συλλέκτης, Συνταγματάρχης Φαρμακοποιός εν αποστρατεία, Βασίλης Νικόλτσιος
Το κρυμμένο γράμμα
Ο κ. Νικόλτσιος άρχισε να συλλέγει από τα 16 του, όταν του δώρισαν μια ιταλική ξιφολόγχη. «Από τότε συλλέγω ασταμάτητα, προσπαθώντας με το υλικό που συγκεντρώνω να συμπληρώσω το παζλ της ελληνικής ιστορίας», λέει.
Ένα από τα κειμήλια που διαθέτει και τον συγκίνησε ιδιαίτερα, ήταν το γράμμα ενός στρατιώτη που βρήκε κρυμμένο μέσα στο κοντάκι ενός όπλου, τη δεκαετία του ’80.
«Άνοιξα το όπλο για να το καθαρίσω και με μεγάλη έκπληξη είδα ένα διπλωμένο χαρτί. Το ξεδίπλωσα με τρεμάμενα χέρια. Ήταν ένα γράμμα που είχε γραφτεί με μολύβι, στις 25 Μαρτίου του 1941, λίγες μέρες πριν τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα. Ο στρατιώτης ζητούσε από αυτόν που θα έβρισκε το γράμμα του να επικοινωνήσει μαζί του, για να μάθει τι απέγινε το όπλο του. Στο γράμμα έγραφε όλα τα στοιχεία του. Το ίδιο απόγευμα είχα ήδη βρει την κόρη του. Ο πατέρας της είχε φύγει από τη ζωή κι αυτή έκπληκτη και συγκινημένη είδε το γράμμα. Αναγνώρισε τον γραφικό χαρακτήρα και ένιωσε ότι επικοινωνεί με τον πατέρα της, όταν αυτός, παλληκαράκι, φυλούσε την πατρίδα. Μου ζήτησε να κρατήσω το γράμμα. Άλλωστε απευθυνόταν σε αυτόν που θα το έβρισκε, καθώς ξεκινούσε με τη φράση ‘‘Αγαπητέ μου συνάδελφε, γεια σου…’’. Κι εγώ τότε ήμουν εν ενεργεία αξιωματικός του ελληνικού στρατού», περιγράφει ο κ. Νικόλτσιος με συγκίνηση.
Ο Ταχσίν Πασάς
Ανάμεσα στα «παιδιά» του, όπως χαρακτηρίζει τα κειμήλια που έχει συγκεντρώσει με μεγάλη προσπάθεια, ξεχωριστή θέση κατέχουν ορισμένα της περιόδου 1912 – 1913. «Με συγκινούν ιδιαίτερα τα προσωπικά αντικείμενα του Χασάν Ταχσίν Πασά, ο οποίος υπέγραψε την παράδοση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό. Έχω το ξίφος του, παράσημά του, τη στολή του, πολλά δικά του πράγματα. Οφείλω να ευχαριστήσω τους εγγονούς του, με τους οποίους γνωρίστηκα και μου εμπιστεύτηκαν κειμήλια του παππού τους, κειμήλια που βγήκαν από το σκοτάδι της αποθήκευσης και σήμερα, κάποια από αυτά, εκτίθενται στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης», υπογραμμίζει.
Την τεράστια συλλογή του κ. Νικόλτσιου κοσμούν ακόμα πολεμικά κειμήλια του Ιωάννη Μεταξά, αλλά και του σπουδαίου Στρατηγού Κωνσταντίνου Καλλάρη, που ήταν ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης και έδωσε τα πάντα για την πατρίδα. «Νιώθω περήφανος που έχω στην κατοχή μου προσωπικά αντικείμενα του σπουδαίου στρατηγού», λέει χαρακτηριστικά ο συλλέκτης.
Αυτό το χρονικό διάστημα, ο κ. Νικόλτσιος, εργάζεται για να ολοκληρώσει συλλογή ευζωνικών στολών, σε φυσικό μέγεθος. «Ήδη διαθέτω 24 από τις συνολικά 35 ευζωνικές στολές. Επιθυμία μου είναι να ολοκληρώσω τη συλλογή και να την μεταφέρω στη Μελβούρνη, για να εκτεθεί», σημειώνει.
Σε Μελβούρνη και Σικάγο
Ο επόμενος μεγάλος στόχος που έχει θέσει ο κ. Νικόλτσιος, είναι να διαθέσει κομμάτια της συλλογής του για να γίνουν δύο μεγάλα μουσεία στο εξωτερικό: στη Μελβούρνη της Αυστραλίας και στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, πόλεις στις οποίες κατοικούν χιλιάδες Έλληνες, οι οποίοι διψούν για Ελλάδα και ιστορία.
Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Όπως ο ίδιος εξηγεί, «όταν άρχισα να συλλέγω συστηματικά, τα μάζευα όλα εις τριπλούν, καθώς έχω τρεις γιους. Αυτό μου έδωσε το πλεονέκτημα να μπορώ σήμερα να χρησιμοποιώ τη μια συλλογή για μόνιμη έκθεση, τη δεύτερη για να τη δανείζω και να διοργανώνω περιοδικές εκθέσεις και να έχω και μια τρίτη, ως παρακαταθήκη. Έτσι το υλικό είναι διαθέσιμο. Αυτό που πρέπει, είναι να βρω ευήκοα ώτα. Πιστεύω ότι θα το πετύχω», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Νικόλτσιος δηλώνει άλλωστε, ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τον ίδιο να ζει την ιστορία μέσα από κειμήλια, παρ’ ότι σπούδασε φαρμακευτική. «Η ιστορία είναι η ψυχή μου. Και τα κειμήλια που έχω φιλοδοξώ, μέσω της έκθεσής τους, να γίνουν κτήμα των απανταχού Ελλήνων», καταλήγει.
