Οι Ρώσοι μοιράστηκαν το έγγραφο, το οποίο περιέγραφε τις προϋποθέσεις της Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου, με ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους στα μέσα Οκτωβρίου, μετά από συνάντηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον, δήλωσαν πηγές με γνώση του θέματος.
Το έγγραφο, μια ανεπίσημη επικοινωνία -non-paper-, περιείχε διατυπώσεις που η ρωσική κυβέρνηση είχε ήδη προτείνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένων παραχωρήσεων που η Ουκρανία είχε απορρίψει, όπως η εκχώρηση σημαντικού τμήματος της ανατολικής επικράτειάς της.
Αυτή είναι η πρώτη επιβεβαίωση ότι το έγγραφο αποτέλεσε βασικό στοιχείο στο ειρηνευτικό σχέδιο των 28 σημείων, αν και ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε άμεσα το non-paper αλλά επικαλέστηκε τις δηλώσεις Τραμπ ότι είναι αισιόδοξος για την πρόοδο του σχεδίου των 28 σημείων.
«Με την ελπίδα να ολοκληρώσω αυτό το Ειρηνευτικό Σχέδιο, έχω δώσει εντολή στον Ειδικό Απεσταλμένο μου, Στιβ Γουίτκοφ, να συναντηθεί με τον πρόεδρο Πούτιν στη Μόσχα και, ταυτόχρονα, ο υπουργός του Στρατού Νταν Ντρίσκολ θα συναντηθεί με τους Ουκρανούς», έγραψε ο Τραμπ.
Δεν είναι ξεκάθαρο το γιατί και πώς η κυβέρνηση Τραμπ κατέληξε να βασίζεται στο ρωσικό έγγραφο για να διαμορφώσει το δικό της ειρηνευτικό σχέδιο. Κάποιοι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι που το εξέτασαν, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, πίστευαν ότι οι απαιτήσεις της Μόσχας πιθανότατα θα απορρίπτονταν αμέσως από τους Ουκρανούς, είπαν οι πηγές.
Ρωσική επιρροή
Μετά την υποβολή του εγγράφου, ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατά την οποία συζητήθηκε το έγγραφο, είπαν οι πηγές.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Γενεύη αυτήν την εβδομάδα, ο Ρούμπιο αναγνώρισε ότι είχε λάβει «πολλά γραπτά non-papers και παρόμοιου τύπου πράγματα», χωρίς όμως να επεκταθεί.
Από τότε που το ειρηνευτικό σχέδιο αποκαλύφθηκε από το Axios την περασμένη εβδομάδα, πολλοί Αμερικανοί αξιωματούχοι βλέπουν το σχέδιο ως κατάλογο ρωσικών θέσεων και όχι ως σοβαρή πρόταση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ωστόσο, άσκησαν πίεση στην Ουκρανία, προειδοποιώντας ότι θα μειώσουν τη στρατιωτική βοήθεια αν η χώρα δεν υπογράψει.
Το σχέδιο συντάχθηκε εν μέρει κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης μεταξύ του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, του ειδικού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ και του Κιρίλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής ενός από τα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Ρωσίας, στο Μαϊάμι τον περασμένο μήνα. Ελάχιστοι εντός του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και του Λευκού Οίκου είχαν ενημερωθεί για εκείνη τη συνάντηση, δήλωσαν δύο πηγές στο Reuters.
Την Τρίτη, το Bloomberg ανέφερε ότι ο Γουίτκοφ είχε προσφέρει συμβουλές σε υψηλόβαθμο σύμβουλο του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσακόφ, σχετικά με το πώς θα έπρεπε ο Πούτιν να μιλήσει στον Τραμπ. Σύμφωνα με απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες που έλαβε το πρακτορείο, ο Ουσακόφ και ο Γουίτκοφ αναφέρθηκαν σε ένα πιθανό «σχέδιο 20 σημείων» ήδη από τις 14 Οκτωβρίου. Το εύρος εκείνου του σχεδίου φαίνεται πως διευρύνθηκε κατά τις επόμενες συζητήσεις με τον Ντμίτριεφ, πρόσθεσε το δημοσίευμα.
Ο διάλογος
- Στιβ Γουίτκοφ: Γεια σου Γιούρι.
- Γιούρι Ουσάκοφ: Ναι Στιβ, γεια, τι κάνεις;
- ΣΓ: Καλά Γιούρι. Εσύ πώς είσαι;
- ΓΟ: Είμαι καλά. Συγχαρητήρια φίλε μου.
- ΣΓ: Ευχαριστώ.
- ΓΟ: Έκανες εξαιρετική δουλειά. Απλώς εξαιρετική δουλειά. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευχαριστώ, ευχαριστώ.
- ΣΓ: Σε ευχαριστώ Γιούρι και ευχαριστώ για τη στήριξή σου. Ξέρω ότι η χώρα σου το υποστήριξε και σε ευχαριστώ.
- ΓΟ: Ναι, ναι, ναι. Ναι. Γι’ αυτό αναστείλαμε την οργάνωση της πρώτης Ρωσο–Αραβικής Συνόδου.
- ΣΓ: Ναι.
- ΓΟ: Ναι, γιατί πιστεύουμε ότι εσύ κάνεις την πραγματική δουλειά εκεί στην περιοχή.
- ΣΓ: Λοιπόν άκου. Θα σου πω κάτι. Πιστεύω πως αν καταφέρουμε να λύσουμε το θέμα Ρωσίας–Ουκρανίας, όλοι θα πηδάνε από τη χαρά τους.
- ΓΟ: Ναι, ναι, ναι. Ναι, χρειάζεται να λύσεις μόνο ένα πρόβλημα. (γελάει)
- ΣΓ: Τι;
- ΓΟ: Τον ρωσο–ουκρανικό πόλεμο.
- ΣΓ: Το ξέρω! Πώς θα το λύσουμε αυτό;
- ΓΟ: Φίλε μου, θέλω απλώς τη συμβουλή σου. Νομίζεις ότι θα ήταν χρήσιμο αν οι ηγέτες μας μιλούσαν στο τηλέφωνο;
- ΣΓ: Ναι, το πιστεύω.
- ΓΟ: Το πιστεύεις. Και πότε νομίζεις ότι θα μπορούσε να γίνει;
- ΣΓ: Νομίζω πως μόλις το προτείνετε, ο δικός μου είναι έτοιμος να το κάνει.
- ΓΟ: Εντάξει, εντάξει.
- ΣΓ: Γιούρι, Γιούρι, θα σου πω τι θα έκανα. Η σύστασή μου.
- ΓΟ: Ναι, παρακαλώ.
- ΣΓ: Θα έκανα την κλήση και θα επαναλάμβανα ότι συγχαίρετε τον πρόεδρο γι’ αυτό το επίτευγμα, ότι το υποστηρίξατε - το υποστηρίξατε - ότι σέβεστε το γεγονός ότι είναι άνθρωπος της ειρήνης και ότι πραγματικά χαρήκατε που το είδατε να συμβαίνει. Αυτό θα έλεγα. Νομίζω πως έτσι θα γίνει μια πολύ καλή συνομιλία. Γιατί — άκου τι είπα στον Πρόεδρο. Του είπα ότι εσείς, η Ρωσική Ομοσπονδία, πάντα θέλατε μια ειρηνευτική συμφωνία. Αυτό πιστεύω. Το είπα στον πρόεδρο ότι το πιστεύω αυτό. Και πιστεύω πως το πρόβλημα είναι ότι έχουμε δύο χώρες που δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμβιβασμό, και όταν το καταφέρουν, θα έχουμε ειρήνη. Σκέφτομαι μάλιστα μήπως παρουσιάσουμε ένα ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, όπως κάναμε στη Γάζα. Φτιάξαμε μια πρόταση Τραμπ 20 σημείων για την ειρήνη, και σκέφτομαι ότι ίσως κάνουμε το ίδιο και με εσάς. Το θέμα μου είναι το εξής…
- ΓΟ: Εντάξει, εντάξει φίλε μου. Νομίζω πως αυτό ακριβώς μπορούν να συζητήσουν οι ηγέτες μας. Στιβ, συμφωνώ μαζί σου ότι θατον συγχαρεί, θα πει ότι ο κ. Τραμπ είναι πραγματικός άνθρωπος της ειρήνης και τα σχετικά. Αυτό θα το πει.
- ΣΓ: Αλλά άκου τι νομίζω ότι θα ήταν φοβερό.
- ΓΟ: Εντάξει, εντάξει.
- ΣΓ: Τι θα γινόταν αν, αν… άκουσέ με…
- ΓΟ: Θα το συζητήσω με τον αρχηγό μου και μετά θα σε πάρω πίσω. Εντάξει;
- ΣΓ: Ναι, γιατί άκου τι λέω. Θέλω απλώς να πεις - ίσως να το πεις αυτό στον Πρόεδρο Πούτιν, επειδή ξέρεις ότι τρέφω τονβαθύτερο σεβασμό για τον πρόεδρο Πούτιν.
- ΓΟ: Ναι, ναι.
- ΣΓ: Ίσως να πει στον πρόεδρο Τραμπ: Ξέρεις, ο Στιβ και ο Γιούρι συζήτησαν ένα πολύ παρόμοιο σχέδιο ειρήνης 20 σημείων και αυτό μπορεί να είναι κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει λίγο την κατάσταση, είμαστε ανοικτοί σε τέτοιου είδους πράγματα, να εξερευνήσουμε τι θα χρειαστεί για να επιτευχθεί μια συμφωνία ειρήνης. Τώρα, μεταξύ μας, ξέρω τι θα χρειαστεί για να υπάρξει ειρήνη: Το Ντονέτσκ και ίσως μια ανταλλαγή εδαφών κάπου. Αλλά λέω να μη μιλάμε έτσι, να μιλάμε πιο αισιόδοξα, γιατί νομίζω ότι θα φτάσουμε σε συμφωνία εδώ. Και πιστεύω, Γιούρι, ότι ο πρόεδρος θα μου δώσει πολύ χώρο και διακριτική ευχέρεια για να κλείσω τη συμφωνία.
- ΓΟ: Καταλαβαίνω…
- ΣΓ: …οπότε αν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε αυτή την ευκαιρία, ώστε μετά τη συνομιλία να πούμε ότι μίλησα με τον Γιούρι και είχαμε μια συζήτηση που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις.
- ΓΟ: Εντάξει, ακούγεται καλό. Καλό.
- ΣΓ: Και κάτι ακόμη: Ο Ζελένσκι έρχεται στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή.
- ΓΟ: Το ξέρω. (γελάει)
- ΣΓ: Θα πάω σε αυτή τη συνάντηση γιατί με θέλουν εκεί, αλλά νομίζω ότι, αν είναι δυνατόν, να γίνει η κλήση με τον δικό σας ηγέτη πριν από τη συνάντηση της Παρασκευής.
- ΓΟ: Πριν, πριν -ναι;
- ΣΓ: Σωστά.
- ΓΟ: Εντάξει, κατάλαβα τη συμβουλή σου. Θα το συζητήσω με τον αρχηγό μου και μετά θα σε πάρω πίσω, εντάξει;
- ΣΓ: Εντάξει Γιούρι, θα τα πούμε σύντομα.
- ΓΟ: Ωραία, ωραία. Σε ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ.
- ΣΓ: Αντίο.
- ΓΟ: Αντίο.
Η αναθεώρηση του σχεδίου μετά τις αντιδράσεις
Η αμερικανική πρόταση, που αιφνιδίασε αξιωματούχους σε Ουάσινγκτον και Ευρώπη, προκάλεσε καταιγισμό διπλωματικών επαφών και στις τρεις ηπείρους. Το αρχικό σχέδιο έχει αλλάξει δραματικά έκτοτε: Εννέα από τα 28 αρχικά σημεία έχουν αφαιρεθεί μετά από συνομιλίες μεταξύ ανώτερων Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων, σύμφωνα με το ABC News.
Ένα διακομματικό γκρουπ Αμερικανών γερουσιαστών είπε το Σάββατο ότι ο Ρούμπιο τους είπε πως το σχέδιο των 28 σημείων δεν ήταν αμερικανικό σχέδιο αλλά ρωσική λίστα επιθυμιών, αν και ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέψευσαν κατηγορηματικά ότι ο Ρούμπιο το χαρακτήρισε έτσι.
Στις συζητήσεις που ακολούθησαν, μια ανώτερη αμερικανική αντιπροσωπεία που περιλάμβανε τον Ρούμπιο, συμφώνησε να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει ορισμένα από τα πιο φιλορωσικά σημεία του σχεδίου κατά τη διάρκεια συναντήσεων στη Γενεύη με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο Ντρίσκολ βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε συνάντηση με ρωσική αντιπροσωπεία στο Άμπου Ντάμπι. Ουκρανική αντιπροσωπεία βρίσκεται επίσης στα ΗΑΕ για συνομιλίες με την αμερικανική ομάδα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
Την Τρίτη, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υποστηρίζουν το τροποποιημένο πλαίσιο της ειρηνευτικής συμφωνίας που προέκυψε από τις τελευταίες συνομιλίες, αλλά τόνισαν ότι τα πιο ευαίσθητα ζητήματα – οι εδαφικές παραχωρήσεις είναι ιδιαίτερα επίμαχες – πρέπει να διευθετηθούν σε μια ενδεχόμενη συνάντηση μεταξύ Ζελένσκι και Τραμπ.
