Ο γνωστός Πολιτικός Επιστήμονας - Διεθνολόγος υπογραμμίζει ότι για να υπάρξει μια πλήρης συμφωνία για εκεχειρία θα πρέπει ασφαλώς να συμφωνήσει και η Ουκρανία και σε δεύτερη φάση και οι σημαντικότεροι ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών που ενισχύουν και στηρίζουν αυτή τη στιγμή την πλευρά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Υπογραμμίζει επίσης ότι θα πρέπει να αποσαφηνιστούν πλήρως οι προθέσεις των δύο προέδρων έτσι ώστε να μην υπάρξει μια απλώς επιφανειακή και εύθραυστη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα δώσει την ευκαιρία στον Βλάντιμιρ Πούτιν απλά να αναδιοργανώσει τα στρατεύματά του και στη συνέχεια να επιτεθεί εκ νέου, είτε στην Ουκρανία, είτε σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που θέλει να δορυφοροποιήσει.
Συνέντευξη στον Θωμά Καλέση
-Κύριε Τσίκα τι μπορούμε να προσδοκούμε από μια ενδεχόμενη συνάντηση ανάμεσα στον Βλάντιμιρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία;
Καταρχάς πρέπει να δούμε πότε θα προγραμματιστεί αυτή η συνάντηση, γιατί ορισμένοι λένε ότι δεν θα είναι και τόσο άμεση. Ότι θα χρειστούμε βδομάδες για να οριστικοποιηθεί. Και ο χρόνος έχει σημασία, γιατί στο μεταξύ ο πόλεμος συνεχίζεται. Και από τη στιγμή που συνεχίζεται ο πόλεμος είναι πολύ πιθανό να θεωρεί ο Πούτιν, ότι στο ενδιάμεσο θα έχει και κάποια κέρδη.
Δεύτερο και επίσης σημαντικό είναι ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας την πρόταση για συνάντηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχεδόν την απέκλεισε. Είπε ότι «δεν είμαι αρχικά εναντίον, αλλά για να γίνει πρέπει να υπάρξουν πάρα πολλές προϋποθέσεις, οι οποίες προς το παρόν δυστυχώς δεν υπάρχουν».
Άρα ποια είναι η ουσία; Ο Βλάντιμιρ Πούτιν θεωρεί γενικά ότι πρέπει να αναδιαμορφωθεί η μεταψυχροπολεμική τάξη πράγματων. Δηλαδή οι συμφωνίες, οι κανόνες και οι ρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου πριν από 30 χρόνια με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Διότι ο ίδιος θεωρεί ότι η Ρωσία βγήκε ηττημένη από όλα αυτά και θέλει τώρα να τα ανατρέψει.
Για να το κάνει όμως αυτό, θέλει να προχωρήσει σε μια συνολική διαπράγματευση με τον εκάστοτε Αμερικανό Πρόεδρο καθώς θεωρεί ότι ο ίδιος είναι ισότιμος μόνο με τον ομόλογό του στην Αμερική. Ο Μπάιντεν αυτό το αίτημα του το είχε αρνηθεί, γιατί στο μεταξύ είχε γίνει η εισβολή στην Κριμαία και ακολούθησε η ρωσική στήριξη στους αποσχιστές των ανατολικών επαρχιών της Ουκρανίας, πριν από την τελευταία μεγάλης κλίμακας εισβολή το 2022.
Ο Τραμπ του δίνει αυτή τη δυνατότητα κι εκεί υπάρχει ένα θέμα καθώς ο Ρώσος Πρόεδρος θέλει να επανακάμψει στη Διεθνή Κοινότητα από το καθεστώς του παρία που αντιμετωπίζεται ως τώρα. Οι περισσότερες χώρες έχουν μειώσει τις επικοινωνίες με τη Μόσχα, έχουν υποβαθμίσει τις διπλωματικές τους εκπροσωπήσεις, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν και τα εντάλματα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που ουσιαστικά απομονώνουν αυτή τη στιγμή τον Πούτιν γι' αυτό και θεωρεί ότι βλέποντας τον Ντόναλντ Τραμπ μπορεί κατά κάποιο τρόπο να επανακάμψει.
Τι θα γίνει τώρα με την Ουκρανία. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε καταλάβει τι ακριβώς θέλει να κάνει ο Πούτιν με την Ουκρανία. Ξέρουμε μόνο αυτό που είπαν κάποιοι αξιωματούχοι χθες και σήμερα. Ότι τους στόχους της Μόσχας τους έχουμε ξεκαθαρίσει από τον Ιούνιο. Και τον Ιούνιο ουσιαστικά επανέλαβαν ότι εκείνο που επιθυμούν είναι παράδοση του Κιέβου.
Άρα, είναι πολύ δύσκολο να σκεφτεί κανείς τι θα μπορούσε να συμφωνηθεί ως προς την Ουκρανία κατά τη διάρκεια της συνάντησης ανάμεσα στον Βλάντιμιρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ περισσότερο δύσκολο είναι να σκεφτεί κανείς τι θα γίνει σε μια ενδεχόμενη συνάντηση του Ρώσου Προέδρου με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην οποία ο Τραμπ θα έχει ρόλο μεσολαβητή. Διότι είναι τόσο μακριά οι θέσεις Ρωσίας - Ουκρανίας που είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει συμφωνία.
Το μόνο ίσως που θα μπορούσε να κάμψει κάποιες αντιστάσεις του Πούτιν είναι το ενδεχόμενο να εκνευρίσει τον Τραμπ. Διότι ο ίδιος φοβάται τις πολύ μεγάλες κυρώσεις που είχε εξαγγείλει ο πρόεδρος των ΗΠΑ όχι μόνο σε βάρος της Ρωσίας, αλλά εις βάρος και όλων των χωρών που αγοράζουν ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Με πρώτες από όλες την Κίνα και την Ινδία. Άρα ο μεν Ρώσος πρόεδρος δείχνει στη Διεθνή Κοινότητα ότι είναι ανοικτός στο διάλογο και δεν είναι πολεμοκάπηλος όπως τον αποκαλούν, ο δε Τραμπ δείχνει στο δικό του κοινό ότι η πίεση που άσκησε μέσω των πρωτογενών και δευτερογενών κυρώσεων έπιασαν τόπο.
Το μόνο ίσως που μπορώ να σκεφτώ ως συμφωνία ανάμεσα στις εμπλεκόμενες πλευρές είναι μια κάποιου τύπου περιορισμένη «αεροπορική εκεχειρία», η οποία φυσικά δεν θα σταματά τη σύγκρουση, αλλά θα δώσει την ευκαιρία στον Πούτιν να κερδίσει χρόνο τουλάχιστον μέχρι την έλευση του προσεχούς χειμώνα.
-Γιατί αποτελεί κομβικό σημείο ο επόμενος χειμώνας;
Θα σας πω. Διότι γενικά σε αυτή την περιοχή της Ευρώπης ο χειμώνας είναι πολύ βαρύς και αποτρέπει τις περισσότερες συγκρούσεις σώμα με σώμα. Είναι τόσο μεγάλοι οι όγκοι του χιονιού, του πάγου και της λάσπης που εμποδίζουν τα τεθωρακισμένα να αξιοποιούν τις δυνατοτητές τους πάνω στο πεδίο.
Κι επίσης οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες καταπονούν κατά πολύ το στρατιωτικό προσωπικό. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, τον χειμώνα μπορούν να γίνουν μόνο απομακρυσμένα χτυπήματα. Είτε με βαρύ πυροβολικό, είτε με πυραυλικές επιθέσεις. Όταν μπαίνει η άνοιξη και μέχρι να έρθει ο επόμενος χειμώνας, τότε γίνονται οι μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις σώμα και σώμα, οι οποίες είναι και αυτές που μπορούν να κερδίσουν εδάφη.
Με χτυπήματα από απόσταση το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να προκαλέσεις φθορά και εξασθένιση στον αντίπαλο. Αλλά δεν μπορείς κερδίσεις έδαφος. Επομένως είναι κρίσιμο αυτό το κομμάτι και πιστεύω ότι ο Πούτιν θα θελήσει να αξιοποιήσει αυτή την περίοδο, προκειμένου να έχει οφέλη όταν και αν φτάσουμε στην επί της ουσίας διαπραγμάτευση.
-Ωστόσο με βάση όλα όσα έχουν συμβεί το τελευταίο διάστημα μεταξύ Τραμπ - Πούτιν, είτε με τα πυρηνικά υποβρύχια είτε με τη συνολικότερη στάση τους σε συγκεκριμένα ζητήματα τα τελευταία χρόνια, μπορεί κανείς να τους έχει εμπιστοσύνη;
Κοιτάξτε, ο Ντόναλντ Τραμπ είναι η αλήθεια ότι δεν έχει και πολύ μεγάλα αποθέματα εμπιστοσύνης καθώς συνηθίζει να κάνει μπρος - πίσω. Αλλάζει τις προθεσμίες όπως με τους δασμούς, αλλάζει στρατόπεδα, αλλάζει και γνώμες.
Επιπλέον τον Τραμπ ξέρει να τον χειρίζεται ο Πούτιν και μάλιστα τον έχει κοροϊδέψει πολλές φορές, γι' αυτό και το τελευταίο διάστημα δείχνει πιο εκνευρισμένος, καθώς στο βάθος δείχνει ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ώστε να εκπληρώσει το προεκλογικό του αίτημα για τερματισμό του πολέμου μέσα σε 24 ώρες.
Ο Τραμπ θεωρούσε μέχρι πρότινος ότι ο Πούτιν θα τον διευκόλυνε πολύ περισσότερο, αλλά πέρασαν περίπου 6 μήνες για να τον καταλάβει κάπως, όμως ο πρόεδρος των ΗΠΑ δείχνει πάντα ότι βιάζεται για να σημειώσει μια επιτυχία στο εσωτερικό του. Θα προσπαθήσει λοιπόν να πάρει κάτι, ίσως και όχι τόσο ουσιαστικό, προκειμένου να το «πουλήσει» στο αμερικανικό κοινό. Όμως αυτό αυτόματα, τον βάζει σε μια αδύναμη θέση.
Από την άλλη ο Πούτιν είναι ένας άνθρωπος ο οποίος επί της ουσίας θέλει να αναστήσει τη ρωσική αυτοκρατορία. Που σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πως κι αν ακόμα υπάρξει μια εκεχειρία στην Ουκρανία, δεν θα βρει ένα πρόσχημα ή έναν λόγο για να ξαναεπιτεθεί. Το ίδιο συνέβη και το 2014. Κάθε τόσο δηλαδή δείχνει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει μια συμφωνία προκειμένου να αναταχθεί ο στρατός, να ανεφοδιαστεί και στη συνέχεια βρίσκει τα χρήματα και εξαπολύει επιθέσεις.
Άρα μπορεί να το ξανακάνει εκ νέου στην Ουκρανία ή σε κάποια από τις χώρες που ανήκαν παλιά στην ρωσική αυτοκρατορία ή στην ΕΣΣΔ, τις οποίες και θέλει να δορυφοροποιήσει. Διότι αυτό είναι επί της ουσίας και το σχέδιο του Πούτιν. Είτε να κόψει εδάφη δηλαδή, είτε να δορυφοροποιήσει. Μπορεί δηλαδή να επιτεθεί στη Γεωργία, στη Μολδαβία, μπορεί να επιτεθεί σε μία από τις Βαλτικές χώρες, π.χ. στην Εσθονία που έχει μια πολύ μεγάλη ρωσική μειονότητα.
-Άρα για να φτάσουμε σε μια εκεχειρία έστω κι εύθραυστη, θα πρέπει και οι δύο πλευρές να κερδίσουν κάτι από αυτή τη συνάντηση.
Πολύ σωστό αυτό, αν και πρέπει να προσθέσουμε ότι τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να συμφωνηθεί ερήμην της Ουκρανίας.
Δεν γίνεται δηλαδή Τραμπ και Πούτιν να συμφωνήσουν για την Ουκρανία, χωρίς την Ουκρανία. Η γνώμη της ουκρανικής ηγεσίας είναι πολύ κρίσιμη, όπως επίσης και των Ευρωπαίων εταίρων.
Διότι σε όλο αυτό το παιχνίδι και στη μερική μεταστροφή του Τραμπ υπήρξαν Ευρωπαίοι ηγέτες που έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο, όπως ο Μακρόν της Γαλλίας, ο Μερτς της Γερμανίας και ο Στάρμερ της Μεγάλης Βρετανίας. Δεν έγινε έτσι από μόνη της αυτή η μεταστροφή.
Επομένως επειδή μια έτσι κι αλλιώς μεταπολεμική συμφωνία στην Ουκρανία θα χρειαστεί να την εγγυηθούν με διάφορους τρόπους, ακόμη και στρατιωτικούς, οι ευρωπαίοι θα πρέπει σε όσα λεχθούν θα πρέπει να συμφωνήσει και η Ουκρανία, αλλά και οι σημαντικότερες ευρωπαϊκές χώρες τουλάχιστον.
