Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια μείζονα στροφή για την Ουκρανία, η οποία αγωνίστηκε για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ ως ασπίδα απέναντι σε ρωσικές επιθέσεις και έχει κατοχυρώσει αυτή τη φιλοδοξία στο Σύνταγμά της. Παράλληλα, ικανοποιεί έναν από τους πολεμικούς στόχους της Ρωσίας, αν και το Κίεβο μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να παραχωρήσει εδάφη στη Μόσχα.
Ο Ζελένσκι δήλωσε την Κυριακή ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και άλλους εταίρους, αντί της ένταξης στο ΝΑΤΟ, αποτελούν συμβιβασμό από την πλευρά της Ουκρανίας.
«Από την αρχή, η επιθυμία της Ουκρανίας ήταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ — αυτές είναι πραγματικές εγγυήσεις ασφάλειας. Ορισμένοι εταίροι από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη δεν υποστήριξαν αυτή την κατεύθυνση», δήλωσε απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σε συνομιλία μέσω WhatsApp.
«Έτσι, σήμερα, διμερείς εγγυήσεις ασφαλείας μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ, εγγυήσεις τύπου Άρθρου 5 για εμάς από τις ΗΠΑ, και εγγυήσεις ασφάλειας από Ευρωπαίους συναδέλφους, καθώς και από άλλες χώρες — τον Καναδά, την Ιαπωνία — αποτελούν μια ευκαιρία να αποτραπεί μια νέα ρωσική εισβολή», είπε ο Ζελένσκι.
«Και αυτό αποτελεί ήδη έναν συμβιβασμό από την πλευρά μας», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας θα πρέπει να είναι νομικά δεσμευτικές.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει επανειλημμένα απαιτήσει η Ουκρανία να αποκηρύξει επίσημα τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει τα στρατεύματά της από περίπου το 10% του Ντονμπάς που εξακολουθεί να ελέγχει το Κίεβο. Η Μόσχα έχει επίσης δηλώσει ότι η Ουκρανία πρέπει να είναι ουδέτερη χώρα και ότι δεν μπορούν να σταθμεύουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος.
Ρωσικές πηγές ανέφεραν νωρίτερα φέτος ότι ο Πούτιν επιθυμεί μια «γραπτή» δέσμευση από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις ότι δεν θα επεκτείνουν τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, προς ανατολάς — διατύπωση που παραπέμπει στον επίσημο αποκλεισμό της ένταξης της Ουκρανίας, της Γεωργίας, της Μολδαβίας και άλλων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.
Ο Ζελένσκι είχε προηγουμένως καλέσει σε μια «αξιοπρεπή» ειρήνη και σε εγγυήσεις ότι η Ρωσία δεν θα επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία, καθώς προετοιμαζόταν να συναντηθεί με Αμερικανούς απεσταλμένους και Ευρωπαίους συμμάχους στο Βερολίνο, προκειμένου να τερματιστεί η φονικότερη σύγκρουση στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπό πίεση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να υπογράψει μια ειρηνευτική συμφωνία που αρχικά υιοθετούσε τις απαιτήσεις της Μόσχας, ο Ζελένσκι κατηγόρησε τη Ρωσία ότι παρατείνει τον πόλεμο μέσω φονικών βομβαρδισμών πόλεων και υποδομών ηλεκτροδότησης και ύδρευσης της Ουκρανίας.
Αν και η ακριβής σύνθεση των συναντήσεων της Κυριακής και της Δευτέρας δεν έχει δημοσιοποιηθεί, Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ, ταξίδευαν στη Γερμανία για συνομιλίες με τη συμμετοχή Ουκρανών και Ευρωπαίων.
Η επιλογή αποστολής του Γουίτκοφ, ο οποίος έχει ηγηθεί των διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Ρωσία για την αμερικανική ειρηνευτική πρόταση, φάνηκε να αποτελεί ένδειξη ότι η Ουάσινγκτον βλέπει πιθανότητες προόδου σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή του 2022.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι και οι ΗΠΑ εξετάζουν ένα σχέδιο 20 σημείων, στο τέλος του οποίου προβλέπεται κατάπαυση του πυρός. Τόνισε ότι το Κίεβο δεν έχει απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι είπε επίσης ότι μια κατάπαυση του πυρός κατά μήκος των σημερινών γραμμών του μετώπου θα ήταν μια δίκαιη επιλογή.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς φιλοξενεί τον Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες σε σύνοδο κορυφής τη Δευτέρα στο Βερολίνο, στην πιο πρόσφατη από μια σειρά δημόσιων εκδηλώσεων στήριξης προς τον Ουκρανό πρόεδρο από συμμάχους σε όλη την Ευρώπη.
«Κρίσιμη στιγμή»
Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία εργάζονται για τη βελτίωση των αμερικανικών προτάσεων, οι οποίες, σε προσχέδιο που αποκαλύφθηκε τον περασμένο μήνα, καλούσαν το Κίεβο να παραχωρήσει περισσότερα εδάφη, να εγκαταλείψει τη φιλοδοξία ένταξης στο ΝΑΤΟ και να αποδεχθεί περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις του.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι χαρακτήρισαν τη συγκυρία «κρίσιμη στιγμή» που θα μπορούσε να διαμορφώσει το μέλλον της Ουκρανίας και επιδίωξαν να ενισχύσουν τα οικονομικά του Κιέβου αξιοποιώντας παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας για τη χρηματοδότηση του στρατιωτικού και πολιτικού προϋπολογισμού της χώρας.
Ο Πούτιν φιλοξένησε τον Γουίτκοφ και τον Κούσνερ σε συνάντηση νωρίτερα τον Δεκέμβριο, την οποία το Κρεμλίνο χαρακτήρισε «εποικοδομητική», αν και δεν σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα μετά από ρωσικά πλήγματα σε ενεργειακές, θερμαντικές και υδροδοτικές υποδομές σε εκτεταμένες περιοχές της Ουκρανίας, δημοσιεύοντας φωτογραφίες από φλεγόμενα και κατεστραμμένα κτίρια.
«Η Ρωσία παρατείνει τον πόλεμο και επιδιώκει να προκαλέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στον λαό μας», είπε.
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 οδήγησε σε κατάρρευση των σχέσεων με τη Δύση και ενίσχυσε τις προειδοποιήσεις από το ΝΑΤΟ και Ευρωπαίους ηγέτες ότι ο Πούτιν δεν θα σταματήσει εκεί.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, δήλωσε σε ομιλία του στο Βερολίνο την Πέμπτη ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να είναι «προετοιμασμένο για την κλίμακα πολέμου που βίωσαν οι παππούδες ή οι προπαππούδες μας» και υποστήριξε ότι «εμείς είμαστε ο επόμενος στόχος της Ρωσίας».
Το Κρεμλίνο έχει απορρίψει επανειλημμένα τέτοιους ισχυρισμούς.
«Αυτό μοιάζει με δήλωση εκπροσώπου μιας γενιάς που έχει καταφέρει να ξεχάσει τι πραγματικά ήταν ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος», δήλωσε την Κυριακή στον δημοσιογράφο της κρατικής τηλεόρασης Πάβελ Ζαρούμπιν ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.
«Δεν έχουν κατανόηση και, δυστυχώς, ο κ. Ρούτε, κάνοντας τέτοιες ανεύθυνες δηλώσεις, απλώς δεν καταλαβαίνει για τι μιλά», πρόσθεσε.
