Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στον Λευκό Οίκο επανέλαβε ότι «αυτός είναι ένας πόλεμος που δεν θα είχε συμβεί αν ήμουν πρόεδρος, δεν θα είχε συμβεί ποτέ», όπως μετέδωσε το SkyNews.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία θα πρέπει να παραχωρήσουν εδάφη η μία στην άλλη προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος και ότι οι συνομιλίες του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν θα στοχεύσουν στο να αξιολογηθεί το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας.
Παράλληλα επεσήμανε ότι ο ίδιος θα γνωρίζει μέσα σε δύο λεπτά, εάν θα είναι πιθανή μια πρόοδος. «Επομένως, θα μιλήσω με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και θα του πω, "πρέπει να τερματίσεις αυτόν τον πόλεμο. Πρέπει να τον τερματίσεις"», ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος σε δημοσιογράφους
«Πιστεύω πως αυτό θα πάει καλά, όμως θα μπορούσε να πάει άσχημα», υπογράμμισε ο Τραμπ, ενώ έκρινε πως είναι «άξιο σεβασμού» εκ μέρους του Ρώσου ομολόγου του το γεγονός ότι θα έρθει για αυτήν τη Σύνοδο σε αμερικανικό έδαφος.
«Δεν θα παραστεί ο Ζελένσκι»
Παράλληλα, ο Αμερικανός πρόεδρος ρωτήθηκε αν ο Ζελένσκι θα παραστεί στις συνομιλίες της Παρασκευής. «Δεν θα συμμετέχει» ξεκαθάρισε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Θα έλεγα ότι θα μπορούσε να πάει, αλλά έχει πάει σε πολλές συναντήσεις, είναι εκεί εδώ και τριάμισι χρόνια και δεν έγινε τίποτα», πρόσθεσε.
Ο 79χρονος Ρεπουμπλικανός είπε επίσης πως νιώθει «λίγο απογοητευμένος που ο Ζελένσκι λέει «πρέπει να έχω ένα "πράσινο φως από το Σύνταγμα"» προκειμένου να παραχωρήσω εδάφη.
«Πήρε την άδεια να εισέλθει στον πόλεμο και να σκοτώσει όλον τον κόσμο, όμως έχει ανάγκη από μια άδεια για να προχωρήσει σε μια ανταλλαγή εδαφών;» διερωτήθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ, προσθέτοντας:
«Διότι, θα υπάρξει κάποια ανταλλαγή εδαφών».
«Το γνωρίζω αυτό μέσω της Ρωσίας και μέσω συνομιλιών με όλους, προς όφελος της Ουκρανίας», είπε. Πρόσθεσε πως η Ρωσία έχει καταλάβει κάποια «πολύ βασικά εδάφη», όμως «θα προσπαθήσουμε να πάρουμε πίσω κάποια από αυτά τα εδάφη».
«Τελικά, θα τους βάλω και τους δύο (σ.σ τον Ζελένσκι και τον Πούτιν) σε ένα δωμάτιο, θα είμαι εκεί ή δεν θα είμαι εκεί και νομίζω ότι αυτό θα διευθετηθεί», είπε επίσης ο Ντόναλντ Τραμπ.
Την ίδια ώρα, ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε να εννοηθεί, και δεν είναι η πρώτη φορά, ότι θα μπορούσε επίσης να αποδεσμευτεί πλήρως από όλο αυτό.
«Ίσως να πω "Καλή τύχη, συνεχίστε να πολεμάτε". Ή ίσως να πω "Μπορούμε να βρούμε μια συμφωνία"», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι μετά τη συνάντηση θα τηλεφωνήσει σε Ευρωπαίους ηγέτες, με τους οποίους τα πάει «πολύ καλά».
Ωστόσο, ο Τραμπ τόνισε ότι δεν πρόκειται να συνάψει ο ίδιος μια συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, λέγοντας: «Δεν εξαρτάται από εμένα».
«Δέχθηκα ένα τηλεφώνημα που μου έλεγε ότι θα ήθελαν να συναντηθούμε και θα δω για ποιο θέμα θέλουν να συζητήσουμε», είπε.
«Θα ήθελα να δω μια κατάπαυση του πυρός, θα ήθελα να δω την καλύτερη δυνατή συμφωνία και για τις δύο πλευρές, χρειάζονται δύο για να χορέψεις τανγκό», συμπλήρωσε.
Έκτακτη τηλεφωνική επικοινωνία EE-Τραμπ-Ζελένσκι την Τετάρτη: «Πυρετός» επαφών πριν από τη συνάντηση με Πούτιν στην Αλάσκα
Υπενθυμίζεται ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα πραγματοποιήσουν τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Ντόναλντ Τραμπ την Τετάρτη, πριν από τη συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν την Παρασκευή στην Αλάσκα, σύμφωνα με τη γερμανική κυβέρνηση.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, ο Αντιπρόεδρος του Τραμπ, Τζει Ντι Βανς, θα συμμετάσχει επίσης στη συνδιάλεξη, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 15:00 στο Βερολίνο, όπως ανακοίνωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο επικεφαλής εκπρόσωπος του Καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς, Στέφαν Κορνίλιους.
Ο Πούτιν απαιτεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει ολόκληρη την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, καθώς και την Κριμαία, την οποία οι δυνάμεις του προσάρτησαν παράνομα το 2014, ως προϋπόθεση για την κατάργηση της εκεχειρίας και την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια μόνιμη λύση.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι η κυβέρνησή του δεν θα παραχωρήσει έδαφος για να τερματιστεί ο πόλεμος, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Συνάντηση Τραμπ - Πούτιν: Τα σενάρια, οι ανησυχίες και το διπλωματικό παρασκήνιο
Η συνάντηση ανάμεσα στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, είναι η πρώτη που θα γίνει στη δεύτερη θητεία του Τραμπ, η οποία έχει ήδη πυροδοτήσει πλήθος σεναρίων και ανησυχιών, ειδικά όσον αφορά την κατάσταση στην Ουκρανία και τη μελλοντική γεωπολιτική ισορροπία.
Παρότι οι βασικοί άξονες της συνάντησης είναι γνωστοί – με επίκεντρο την Ουκρανία και γενικότερα τη στρατηγική σχέση ΗΠΑ και Ρωσίας -, η ατμόσφαιρα χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητα και έντονο διπλωματικό παρασκήνιο.
Τις προηγούμενες ημέρες, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είχε μακρά συνάντηση με τον Πούτιν, που φάνηκε να ανοίγει το δρόμο για την απευθείας επαφή των δύο προέδρων, αν και χωρίς να εμπλέκονται ουκρανικές ή ευρωπαϊκές πλευρές. Το Κρεμλίνο δημοσιοποίησε στιγμιότυπα που μαρτυρούν προετοιμασία και συνεννόηση, αλλά οι λεπτομέρειες της πιθανής συμφωνίας παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό.
Η αμερικανική πλευρά εμφανίζεται να επιδιώκει την άμεση εκεχειρία στην Ουκρανία, την οποία ο Τραμπ βλέπει ως μέσο τερματισμού των εχθροπραξιών, ενώ για τον Ζελένσκι μια τέτοια εξέλιξη ισοδυναμεί με υποχώρηση ή ακόμα και παράδοση. Πέρα από αυτό όμως, οι πιθανές συμφωνίες φαίνεται πως αγγίζουν πολύ βαθύτερα και πιο σύνθετα ζητήματα, με επιπτώσεις που ξεπερνούν το ουκρανικό μέτωπο.
The Times: Τα αφανή θέματα της συμφωνίας
Γεωπολιτικό παζλ: Τα «κρυφά» στοιχεία μιας ενδεχόμενης συμφωνίας μπορεί να αφορούν μια ευρύτερη αναδιάταξη της παγκόσμιας ισορροπίας. Σε αυτή τη βάση, η Ρωσία θα μπορούσε να απομακρυνθεί από τη στενή συνεργασία της με την Κίνα, ενώ οι ΗΠΑ θα αναγνωρίσουν ορισμένα γεωπολιτικά κέρδη της Μόσχας, με αντάλλαγμα τη στρατηγική σταθερότητα και τη σύναψη οικονομικών και ενεργειακών συνεργασιών.
Ανακαθορισμός σφαιρών επιρροής: Μία πιθανή συζήτηση αφορά την αναγνώριση ρωσικής επιρροής σε συγκεκριμένες πρώην σοβιετικές περιοχές, σε αντάλλαγμα για αμερικανική επιρροή σε άλλες ζώνες, όπως η Ανατολική Ευρώπη εκτός Ουκρανίας. Αυτή η «παγωμένη» γεωπολιτική ισορροπία θυμίζει τη λογική του Ψυχρού Πολέμου, με σαφή «σύνορα» επιρροής. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το πακέτο μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη άρση κυρώσεων και άνοιγμα των ρωσικών ενεργειακών αγορών σε αμερικανικές εταιρείες.
Ρωσία και Κίνα: Η Ουάσινγκτον επιδιώκει να αποσπάσει τη Ρωσία από το στενό δεσμό με το Πεκίνο, αναζητώντας τη μετατροπή της σε αντίβαρο απέναντι στην κινεζική ισχύ. Μια τέτοια αλλαγή θα περιλάμβανε τη χαλάρωση κυρώσεων, εμπορικές συμφωνίες και συνεργασίες σε τομείς αιχμής, όπως η ενέργεια και η τεχνητή νοημοσύνη.
Ασφάλεια και στρατιωτικοί περιορισμοί: Η συμφωνία θα μπορούσε να περιλαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα Ρωσίας–ΝΑΤΟ και απαγόρευση εγκατάστασης πυρηνικών όπλων σε συγκεκριμένες περιοχές. Η Μόσχα πιθανά θα απαιτήσει εγγυήσεις για ουδετερότητα της Ουκρανίας, με διεθνείς δεσμεύσεις.
Ενεργειακές και οικονομικές συνεργασίες: Επανέναρξη ή ενίσχυση αγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη υπό αμερικανική ή κοινή εποπτεία, αμερικανικές επενδύσεις σε ρωσικούς τομείς ενέργειας, μεταφορών και αγροδιατροφής, καθώς και συμφωνίες για αμερικανικό LNG προς την ευρωπαϊκή αγορά, αναμένεται να συνιστούν σημαντικό μέρος της συμφωνίας. Πηγές αναφέρουν ότι ο Στιβ Γουίτκοφ προώθησε ενεργά τέτοιες πρωτοβουλίες.
Εσωτερική πολιτική διάσταση: Για τον Τραμπ, η συμφωνία θα μπορούσε να παρουσιαστεί ως σημαντική διπλωματική επιτυχία και απόδειξη της διαπραγματευτικής του δεινότητας. Αντίστοιχα, για τον Πούτιν θα αποτελούσε θεσμική νομιμοποίηση γεωπολιτικών κερδών που δεν απέκτησε αποκλειστικά μέσω στρατιωτικής ισχύος.
CNN: Οι Ευρωπαίοι φοβούνται πως θα γίνουν «υποσημείωση» στην ιστορία
Παράλληλα, διπλωματικός «πυρετός» επικρατεί ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι οποίες ανησυχούν έντονα ότι μετά την επίσημη συνάντηση των προέδρων Τραμπ και Πούτιν, θα καταστούν μια «υποσημείωση στην ιστορία» στην επίλυση του Ουκρανικού.
Εν όψει της αιφνιδιαστικά ανακοινωθείσας συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή στην Αλάσκα μεταξύ του Πούτιν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, που ζήτησε να μην κατονομαστεί καθώς δεν είχε εξουσιοδότηση να μιλήσει επίσημα, δήλωσε στο CNN ότι: «Κινδυνεύουμε να γίνουμε απλώς μια υποσημείωση στην ιστορία».
Σε μεγάλο βαθμό, οι ευρωπαϊκοί φόβοι οφείλονται στο πόσο λίγα είναι γνωστά σχετικά με τις προτάσεις του Κρεμλίνου για τον τερματισμό των συγκρούσεων στην Ουκρανία. Ο Πούτιν δεν έχει δώσει λεπτομέρειες, ενώ ο Αμερικανός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ δεν έκανε καμία δήλωση μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο ηγέτη την περασμένη Τετάρτη.
Ο ίδιος ο Τραμπ είπε μετά την αναχώρηση του Γουίτκοφ από τη Μόσχα: «Είναι πολύ περίπλοκο. Θα πάρουμε κάποια πίσω, θα γίνουν ανταλλαγές. Θα υπάρξει κάποια ανταλλαγή εδαφών, προς το συμφέρον και των δύο πλευρών».
Οι Ευρωπαίοι φοβούνται ότι το «συμφέρον και των δύο» είναι ένα μάλλον απίθανο αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν έχει υποχωρήσει ούτε κατά μια ίντσα από τις μεγαλοπρεπείς απαιτήσεις του.
«Δεν υπάρχει κανένα αίσθημα στο Παρίσι, το Βερολίνο ή το Λονδίνο ότι η κατάληψη εδάφους κάποιου άλλου ενδιαφέρει αυτή τη διοίκηση των ΗΠΑ, και οι Ευρωπαίοι το βρίσκουν βαθιά ανησυχητικό», ανέφερε ο διπλωμάτης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η ΕΕ ένιωσαν την υποχρέωση να δηλώσουν σε κοινή ανακοίνωση το Σάββατο: «Παραμένουμε δεσμευμένοι στην αρχή ότι τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία». Στην ανακοίνωση αυτή προσχώρησαν επίσης η Πολωνία και η Φινλανδία.
WSJ: Ουκρανία και Ευρώπη αντιτίθενται στο σχέδιο Πούτιν για κατάπαυση του πυρός
Την ίδια ώρα, η Ουκρανία και οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες κατέθεσαν κοινή πρόταση προς την Ουάσιγκτον, απορρίπτοντας το σχέδιο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για κατάπαυση πυρός με αντάλλαγμα την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών.
Η Ουκρανία και οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες κατέθεσαν κοινή πρόταση προς την Ουάσιγκτον, απορρίπτοντας το σχέδιο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για κατάπαυση πυρός με αντάλλαγμα την παραχώρηση ουκρανικών εδαφών.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο συζητήθηκε σε συνάντηση με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζ. Ντι. Βανς, τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον ειδικό απεσταλμένο για την Ουκρανία Κιθ Κέλογκ και τον σύμβουλο Στιβ Γουίτκοφ.
Προβλέπει κατάπαυση πυρός πριν από οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, ανταλλαγή εδαφών μόνο σε αμοιβαία βάση και ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, μεταξύ των οποίων και η πιθανή ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με τον Βανς, οι ΗΠΑ εργάζονται για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης μεταξύ Τραμπ, Πούτιν και Ζελένσκι. Η πρωτοβουλία αυτή ήρθε ως απάντηση στη ρωσική πρόταση που, όπως μετέφεραν Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι, προέβλεπε κατάπαυση πυρός με αντάλλαγμα την αποχώρηση της Ουκρανίας από περίπου το ένα τρίτο της περιφέρειας Ντονέτσκ που εξακολουθεί να ελέγχει.
Το υπόλοιπο μέτωπο θα «πάγωνε» στις περιοχές Ζαπορίζια και Χερσώνα, τις οποίες η Μόσχα διεκδικεί.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι απέρριψε το ρωσικό σχέδιο ως «πρόταση να συζητάμε το αδύνατο», τονίζοντας ότι «η Ουκρανία δεν θα παραδώσει τη γη της». Παράλληλα, ζήτησε αυστηρότερες κυρώσεις κατά της ρωσικής οικονομίας.
Η κοινή ανακοίνωση των Εμανουέλ Μακρόν, Φρίντριχ Μερτς και Κιρ Στάρμερ υπογράμμισε ότι κάθε διπλωματική λύση πρέπει να διασφαλίζει τα συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης, συνδυάζοντας «ενεργή διπλωματία, στήριξη προς το Κίεβο και πίεση στη Μόσχα για τον τερματισμό του παράνομου πολέμου».
Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, προειδοποίησε ότι μια «εύθραυστη κατάπαυση πυρός» θα ωφελούσε μόνο τη Ρωσία, παγιώνοντας τις εδαφικές της κατακτήσεις. Αντιτίθενται στην παραχώρηση πόλεων όπως το Σλοβιάνσκ και το Κραματόρσκ διότι θα συνιστούσε στρατηγικό κέρδος για τον Πούτιν χωρίς ουσιαστικό αντάλλαγμα.
Η ευρωπαϊκή θέση παραμένει σαφής: καμία απόφαση για το μέλλον της Ουκρανίας δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συμμετοχή της, ενώ θα συνεχίσουν την παροχή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας στο Κίεβο, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος της συνάντησης Τραμπ - Πούτιν.
