Ο κ. Καμπουρίδης αναλύει την επόμενη μέρα, όπως διαμορφώνεται στη Μέση Ανατολή, εξηγεί γιατί οι ΗΠΑ έδωσαν τυπικά το «πράσινο φως» για την επίθεση, ενώ περιγράφει διεξοδικά πώς το Ισραήλ φιγουράρει ως κυρίαρχη δύναμη, διαθέτοντας άριστη τεχνογνωσία και επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Πώς αξιολογείτε την επιλογή του Ισραήλ να πραγματοποιήσει πλήγματα σε ανώτατα στελέχη της Χαμάς μέσα στην Ντόχα του Κατάρ;
Μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 που βίωσε το Ισραήλ από τη Χαμάς, ο βασικός στρατηγικός στόχος των Ισραηλινών ήταν η εξόντωση του συνόλου των ηγετικών στελεχών της συγκεκριμένης τρομοκρατικής οργάνωσης.
Είναι κάτι, το οποίο έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές. Το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει ανάλογες επιθέσεις, αν θυμάστε, και στην Τεχεράνη, αναζητώντας τα στελέχη αυτά, προκειμένου να τα εξοντώσει. Κι αυτό, γιατί το Ισραήλ γνωρίζει πολύ καλά την ιδιοσυγκρασία των Αράβων, οπότε εξοντώνοντας την ηγεσία μιας τρομοκρατικής οργάνωσης, είναι εύκολο μετά να την αποδομήσεις, γιατί για τους αραβικούς λαούς έχει πάντοτε σημασία η κεφαλή.
Συνεπώς, η χθεσινή επίθεση στο Κατάρ ήταν μια αναμενόμενη εξέλιξη, στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης που σημειώθηκε στην Ιερουσαλήμ τη Δευτέρα και είναι κάτι που ανέφεραν ανοικτά τόσο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, όσο και ο υπουργός Άμυνας, Ίσραελ Κατς, ότι ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο πραγματοποιήθηκε το συγκεκριμένο πλήγμα.
Τώρα, σε ό,τι αφορά τον Χαλίλ αλ-Χάγια, από τη στιγμή που επιβεβαιώνεται ότι είναι νεκρός, νομίζω ότι είναι μια σημαντική εξέλιξη, αν και σε κάθε περίπτωση θα αντικατασταθεί. Δηλαδή, θα υπάρξει η ανάδειξη ενός νέου ηγετικούς στελέχους από την πλευρά της Χαμάς. Ωστόσο, το Ισραήλ θέλει να δείχνει ότι έχει τον έλεγχο, μην αφήνοντας τίποτε αναπάντητο και το ίδιο ακριβώς επιθυμεί και ο Νετανιάχου. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δέχεται επικριτικά σχόλια, επειδή δεν έχει περατωθεί ο πόλεμος και επειδή δεν έχει παραλάβει όλους τους ομήρους νεκρούς ή ζωντανούς από τους τρομοκράτες της Χαμάς. Συνεπώς, ο Νετανιάχου θέλει να δείξει ότι η ισραηλινή κρατική μηχανή έχει λύσεις απέναντι στο ζήτημα των απειλών της Χαμάς.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ενέργεια αυτή του Ισραήλ θα επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα.
Τι μήνυμα στέλνει αυτή η ενέργεια σε επίπεδο Μέσης Ανατολής, ειδικά σε χώρες όπως το Κατάρ αλλά και η Τουρκία του Ερντογάν;
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τη Δευτέρα σημειώθηκαν ταυτόχρονα πλήγματα από ισραηλινά αεροσκάφη σε τουρκικό εξοπλισμό στη Δαμασκό της Συρίας και συγκεκριμένα στη Σχολή Αντιαεροπορικής Άμυνας, αλλά και εναντίον αποθηκών οπλισμού στο κέντρο της συριακής πρωτεύουσας.
Οι επιθέσεις αυτές σημειώθηκαν, επειδή ακριβώς εμφανίστηκε τουρκικός οπλισμός και συγκεκριμένα τουρκικά οπλικά συστήματα και στην παραλιακή ζώνη της Συρίας.
Οπότε, εάν το δούμε συνδυαστικά, το Ισραήλ στέλνει, επί της ουσίας, ένα διπλό μήνυμα: Πλήττει τους δύο βασικούς συντελεστές υποστήριξης της Χαμάς, που είναι το Κατάρ και η Τουρκία. Παρατηρώντας, άλλωστε, ότι το Ισραήλ είναι ο ισχυρός παράγοντας στην περιοχή, έχουμε δει ότι από την εκδήλωση της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου 2023 της Χαμάς, πολλά από τα αραβικά κράτη, αν και επικρίνουν την παράταση των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Γάζα, δεν έχουν πάρει πολύ ξεκάθαρη ή κάθετη θέση υποστήριξης της Χαμάς. Ουσιαστικά, απέχουν, γιατί γνωρίζουν ότι Ισραήλ διαθέτει την ισχύ και δεν θέλουν να χειροτερεύσουν, σε καμία περίπτωση, τη σχέση τους μαζί του.
Προσωπικά, δεν νομίζω ότι θα αλλάξει κάτι στη στάση των αραβικών κρατών έναντι του Ισραήλ. Βλέπω ότι η επίθεση παίζει ως πρώτο θέμα στα τουρκικά ΜΜΕ, ενώ υπήρξε καταδίκη για το χτύπημα και από την πλευρά της Διεύθυνσης Επικοινωνίας της τουρκικής Προεδρίας.
Πώς ερμηνεύετε τη στάση των ΗΠΑ, με φόντο τη συγκεκριμένη επίθεση των IDF στην Ντόχα;
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ΗΠΑ, αν και είχαν ενημερωθεί για το συγκεκριμένο σχέδιο, φαίνεται από τη δήλωση του Νετανιάχου ότι επρόκειτο για μια ανεξάρτητη επιχείρηση. Δηλαδή, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός θέλησε να αφήσει απ’ έξω τις ΗΠΑ, προκειμένου να δείξει ότι το Ισραήλ έδρασε από μόνο του και εντελώς ανεξάρτητα, λαμβάνοντας μόνο το «πράσινο φως» για την επιχείρηση στο Κατάρ από την Ουάσινγκτον.
Προσωπικά, κύριε Παναγόπουλε, δεν περιμένω να αλλάξει κάτι όσον αφορά τη στάση των αραβικών κρατών (Σ. Αραβία, ΗΑΕ, Μπαχρέιν, Κουβέιτ κλπ.) ακόμη και της Αιγύπτου, πέρα από μια καταδικαστική δήλωση εναντίον του Ισραήλ.
Με βάση τη στρατιωτική σας εμπειρία, τι μπορούμε να καταλάβουμε ως προς την ικανότητα των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF) στην εκτέλεση τέτοιων αποστολών;
Κατ’ αρχάς, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ισραήλ έχει καταδείξει πολλές φορές το Κατάρ και την Τουρκία ως τους βασικούς υποστηρικτές των τρομοκρατών της Χαμάς. Μπορεί μεν τον Κατάρ να διαδραματίζει ένα βασικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή, αλλά δεν παύει – και αυτό είναι κάτι πολύ ξεκάθαρο – να υποστηρίζει τη Χαμάς.
Κοιτάξτε, σε τέτοιες επιχειρήσεις, το Ισραήλ μας έχει συνηθίσει, αποδεικνύοντας ότι διαθέτει την επιχειρησιακή ικανότητα να τις πραγματοποιήσει. Σας υπενθυμίζω την εξόντωση του ηγετικού στελέχους της Χαμάς μέσα στην Τεχεράνη πριν από ενάμιση χρόνο, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τον τρόπο, με τον οποίο εξόντωσε την ηγεσία της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, ή αντίστοιχα τις στοχευμένες επιθέσεις ακόμη και μέσα στη Συρία.
Με απλά λόγια, το Ισραήλ διαθέτει και την επιχειρησιακή ικανότητα και κυρίως την τεχνογνωσία για την πραγματοποίηση τέτοιων επιθέσεων.
Παράλληλα, έχει σημασία να σχολιάσουμε το γεγονός ότι η επίθεση στην Ντόχα πραγματοποιήθηκε από τις IDF σε συνεργασία με τη Shin Bet και όχι με τη Μοσάντ. Γιατί συνέβη αυτό; Γιατί η Μοσάντ είναι η Υπηρεσία Πληροφοριών που ασχολείται με τα εξωτερικά ζητήματα, ενώ η Shin Bet με το εσωτερικό. Επειδή, λοιπόν, η Γάζα και Χαμάς λογίζονται ως εσωτερικά ζητήματα για το Ισραήλ, παρά το γεγονός ότι η επίθεση σημειώθηκε στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ντόχα, ο όλος σχεδιασμός αφορούσε κυρίως την Shin Bet και λιγότερο τη Μοσάντ.
Σε κάθε περίπτωση, οι επιχειρησιακές ικανότητες του Ισραήλ συνιστούν εφιάλτη για την Τουρκία, γιατί – σας θυμίζω – πριν από 20 περίπου ημέρες Ισραηλινοί κομάντος είχαν πραγματοποιήσει μια πολύ υψηλού επιπέδου και ακριβείας επιχείρηση, με άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων και ελικόπτερα σε προάστιο της Δαμασκού. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης επιχείρησης, αφαίρεσαν κατασκοπευτικές συσκευές παρακολούθησης της Συρίας και της Τουρκίας, που ήταν από το 2010 εγκατεστημένες σε ένα κτίριο, σε προάστιο της Δαμασκού. Μάλιστα, οι Ισραηλινοί κομάντος εξόντωσαν έξι στρατιώτες του στρατού του Τζολάνι και επίσης αφαίρεσαν στην ίδια επιχείρηση και συσκευές παρακολούθησης της MIT, που είχαν εγκαταστήσει οι Τούρκοι, με σκοπό την παρακολούθηση του Ισραήλ.
Άρα, εδώ βλέπουμε μια σαφή υπεροχή σε θέματα τεχνολογίας υπηρεσιών πληροφοριών, αλλά και ειδικών δυνάμεων. Κι αυτό είναι κάτι που τρομάζει την Τουρκία που είναι ο κύριος αντίπαλος του Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις από πλευράς Χαμάς ή και άλλων περιφερειακών δρώντων, όπως το Ιράν ή η Χεζμπολάχ; Εσείς, από την πλευρά σας, αναμένετε περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή;
Το Ιράν έχει αποδείξει ότι, στην παρούσα χρονική στιγμή, είναι αδύναμο να αντιδράσει. Εκείνο που ενδιαφέρει την Τεχεράνη, είναι να κρατήσει όρθιους τους δικούς της «δορυφόρους» και συγκεκριμένα τους Χούθι στην Υεμένη και τους τρομοκράτες της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Παράλληλα, έχει εξαφανιστεί κάθε ίχνος ιρανικής παρουσίας από τη Συρία.
Νομίζω, λοιπόν, ότι πέρα από μια καταγγελία από πλευράς Ιράν, δεν βλέπω η Τεχεράνη να προχωρά σε κάποια άλλη ουσιαστική αντίδραση.
Αντίθετα, εκείνο που περιμένω, είναι μια προσπάθεια της Χαμάς να δείξει κάποια δυνατότητα να απαντήσει.
Ωστόσο – και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να το υπογραμμίσουμε – στη Μέση Ανατολή ο κανόνας είναι ότι ο κυρίαρχος είναι εκείνος που διαθέτει τη στρατιωτική ισχύ. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κυρίαρχος δεν είναι άλλος από το ίδιο το Ισραήλ.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.
