Ο τίτλος απονεμήθηκε σε τελετή υπό την προεδρία του προέδρου Πραμπόγκο Σουμπιάτο, πρώην γαμπρού του Σουχάρτο, παρά τις διαμαρτυρίες των ακτιβιστών υπέρ της δημοκρατίας και των οικογενειών των θυμάτων της δικτατορίας. Ο Πραμπόγκο ανέλαβε τα καθήκοντά του πριν από ένα χρόνο.
«Εξέχουσα προσωπικότητα της επαρχίας Κεντρικής Ιάβας, ήρωας του αγώνα για την ανεξαρτησία, ο στρατηγός Σουχάρτο ξεχώρισε από την εποχή της ανεξαρτησίας», είπε ο εκφωνητής καθώς ο Πραμπόουο παρέδιδε το βραβείο στην κόρη και τον γιο του Σουχάρτο.
Η Ινδονησία απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1945 από τις τότε αποικιακές δυνάμεις της Ολλανδίας και της Ιαπωνίας.
Κάθε χρόνο, ο τίτλος του εθνικού ήρωα απονέμεται σε Ινδονήσιους που έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη του αρχιπελάγους της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ο Σουχάρτο, ο οποίος πέθανε το 2008, ήταν ένας από τους 10 ανθρώπους που έλαβαν τον τίτλο τη Δευτέρα.
Ο Σουχάρτο έγινε επίσημα πρόεδρος το 1967, αφού ανέλαβε τον έλεγχο της Ινδονησίας από τον πρώτο πρόεδρο της χώρας και ηγέτη της ανεξαρτησίας, Σουκάρνο.
Οδήγησε την Ινδονησία σε τρεις δεκαετίες ταχείας οικονομικής ανάπτυξης και σταθερότητας, μόνο για να δει μεγάλο μέρος του έργου του να καταρρέει καθώς η χώρα βυθίστηκε στο χάος κατά τη διάρκεια της ασιατικής οικονομικής κρίσης το 1997-98.
Τη Δευτέρα το πρωί, πριν από την τελετή, ένας δημοσιογράφος του Reuters είδε το πορτρέτο του Σουχάρτο ανάμεσα σε μια έκθεση με κορνίζες των 10 ατόμων που θα απονεμηθεί ο τίτλος του εθνικού ήρωα στο κέντρο του κρατικού παλατιού της Τζακάρτα.
Ο Σουχάρτο φορούσε τη στρατιωτική του στολή στο πορτρέτο, το οποίο βρισκόταν ανάμεσα σε μια φωτογραφία του πρώην προέδρου Αμπντουραχμάν Ουαχίντ και της ακτιβίστριας των εργατικών δικαιωμάτων Μαρσινά, η οποία απήχθη και δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Σουχάρτο.
«Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει. Δεν μπορώ... δεν είναι δικαίωμά μου. Είμαι εδώ μόνο για τη Μαρσινά», είπε η αδελφή της ακτιβίστριας, Μαρσίνι, όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για το γεγονός ότι ο αδελφός της θα λάβει το βραβείο μαζί με τον Σουχάρτο.
Έντονες ανησυχίες
Ακτιβιστές συγκεντρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Τζακάρτα για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην πρόταση απονομής του τίτλου, αντανακλώντας ευρύτερες ανησυχίες για τον ιστορικό ρεβιζιονισμό στη χώρα.
Μεταξύ αυτών ήταν ο Τάντιους Πρίο Ουτόμο, 47 ετών, ένας Ινδονήσιος που ζει στο Ανατολικό Τιμόρ τα τελευταία 19 χρόνια και ήταν ένας από τους δεκάδες χιλιάδες φοιτητές που διαδήλωσαν σε όλη τη χώρα ενάντια στον Σουχάρτο το 1998.
«Οι αγώνες μας στο παρελθόν θα αγνοηθούν... είμαστε προδότες της χώρας επειδή πολεμήσαμε τον Σουχάρτο και τώρα αυτός είναι ήρωας», δήλωσε ο Ουτόμο στο Reuters σε μια διαμαρτυρία την περασμένη εβδομάδα στην Τζακάρτα, στην οποία έφτασε ειδικά από την Ντίλι, την πρωτεύουσα του Ανατολικού Τιμόρ.
Υπό τον Σουχάρτο, η Ινδονησία εισέβαλε στο Ανατολικό Τιμόρ το 1975, στο τέλος της πορτογαλικής κυριαρχίας, και προσάρτησε το έδαφος αργότερα τον ίδιο χρόνο, διατηρώντας μια ισχυρή και μερικές φορές σκληρή στρατιωτική παρουσία. Το Ανατολικό Τιμόρ κέρδισε την ανεξαρτησία του μόνο μετά την αναγκαστική παραίτηση του Σουχάρτο.
Ο Σουχάρτο χρησιμοποίησε το στρατό για να κυριαρχήσει στις πολιτικές υποθέσεις και να καταστείλει τη διαφωνία. Κατηγορήθηκε επίσης για μαζική διαφθορά και νεποτισμό προς όφελος της οικογένειάς του και των φίλων του, αν και καμία κατηγορία δεν αποδείχθηκε και δεν δικάστηκε ποτέ λόγω της κακής κατάστασης της υγείας του.
Ο Ουτόμο είπε ότι η σημερινή κυβέρνηση αποτελείται από άτομα που ευνοούσε ο Σουχάρτο.
Για άλλους, η κίνηση αυτή αποτελεί επίσης προειδοποιητικό σήμα για τα πράγματα που θα ακολουθήσουν υπό τον Πραμπόβο, ο οποίος ήταν διοικητής των ειδικών δυνάμεων υπό τον Σουχάρτο, εκτός από το ότι ήταν παντρεμένος με την κόρη του πριν οι δύο χωρίσουν μετά την ανατροπή του Σουχάρτο. Ο Πραμπόβο έχει επίσης κατηγορηθεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ανατολικό Τιμόρ από στρατεύματα υπό τις διαταγές του, αν και ο ίδιος έχει αρνηθεί τις κατηγορίες.
«Ο Πραμπόβο μπορεί να κάνει ό,τι έκανε ο πρόεδρος Σουχάρτο, επειδή προστατεύεται από τον ηρωισμό του», δήλωσε ο Μαρζούκι Νταρουσμάν, πρώην γενικός εισαγγελέας που ήταν επίσης επικεφαλής της ομάδας διερεύνησης των ταραχών του 1998.
Ο Μαρζούκι επεσήμανε συγκεκριμένα τον διευρυμένο ρόλο του στρατού που έχει ήδη αναλάβει από την ανάληψη των καθηκόντων του Πραμπόβο πέρυσι.
«Δεν χρειάζεται να το υπερασπιστούμε οι ίδιοι... δεν κρύβεται τίποτα», δήλωσε η Σίτι Χαρντιγιάντι Ρουκμάνα, κόρη του Σουχάρτο, στους δημοσιογράφους μετά την τελετή.
«Εκφράσαμε την ευγνωμοσύνη μας στον πρόεδρο για το διορισμό του πατέρα μας ως εθνικού ήρωα και ίσως επειδή είναι και ο ίδιος στρατιωτικός, γνωρίζει τι είχε κάνει ο πατέρας μου», πρόσθεσε.
«Ξέπλυμα»
Ακόμα και μετά το θάνατό του, το κόμμα του Σουχάρτο, το Golkar, παραμένει μια σημαντική πολιτική δύναμη που υποστηρίζει τον Πραμπόγκο στην τρέχουσα προεδρία του και κατέχει βασικά υπουργεία στο υπουργικό του συμβούλιο.
Ο πολιτικός αναλυτής Κέβιν Ο'Ρουρκ, συγγραφέας του βιβλίου «Reformasi: The Struggle for Power in Post-Soeharto Indonesia» , δήλωσε ότι ο χαρακτηρισμός του Σουχάρτο ως εθνικού ήρωα θα μπορούσε να «ξεπλύνει» (whitewash) την ιστορία και να αποτελεί μια προσπάθεια αποκατάστασης του αυταρχισμού, αν και αυτό δεν θα είναι εύκολο.
«Είναι αρκετά δύσκολο να ξαναβάλεις τη δημοκρατία στο κουτί όταν οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει σε αυτήν», είπε. Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα είναι ότι, για πολλούς Ινδονήσιους, η εποχή του Σουχάρτο είναι μια μακρινή εποχή.
Σύμφωνα με επίσημες στατιστικές, το ήμισυ του πληθυσμού της Ινδονησίας δεν είχε γεννηθεί ή δεν ήταν αρκετά μεγάλο για να θυμάται εκείνη την εποχή.
Ωστόσο, πολλοί εξακολουθούν να θυμούνται τις δυσκολίες. Μια ομάδα ανθρώπων, γνωστή ως Aksi Kamisan, πραγματοποιεί κάθε Πέμπτη, εδώ και σχεδόν 20 χρόνια, σιωπηλές διαμαρτυρίες έξω από το προεδρικό μέγαρο στην Τζακάρτα, ντυμένη στα μαύρα και απαιτώντας δικαιοσύνη για τις υπερβολές που υπέστησαν υπό τον Σουχάρτο.
Πολλοί από αυτούς λένε ότι ακόμα δεν γνωρίζουν την τύχη των αγαπημένων τους που εξαφανίστηκαν υπό την ηγεσία του.
Οι αξιωματούχοι υπερασπίστηκαν την απόφαση να προτείνουν τον Σουχάρτο για τον τίτλο, με τον υπουργό Πολιτισμού Φαντλί Ζον να δηλώνει ότι η κυβέρνηση είχε διεξάγει έρευνα και ότι όλοι οι υποψήφιοι, συμπεριλαμβανομένου του Σουχάρτο, πληρούσαν τις προϋποθέσεις.
