Η κυρίαρχη επιδίωξη των Ευρωπαίων είναι να παραμείνουν οι διαπραγματεύσεις σε τροχιά, ώστε να επιτευχθεί μια συμφωνημένη λύση στο αδιέξοδο πριν την κρίσιμη ημερομηνία. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις εξελίξεις, οι προσπάθειες που έγιναν κατά τις πρόσφατες συνομιλίες στην Ουάσιγκτον δεν απέφεραν διαρκή πρόοδο. Οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν τις επόμενες δύο εβδομάδες και αν δεν φέρουν αποτέλεσμα οι Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι να ενεργοποιήσουν το εργαλείο Anti-Coercion Instrument (μηχανισμός κατά του εξαναγκασμού)
Οι ΗΠΑ φέρονται πλέον να επιδιώκουν έναν σχεδόν καθολικό δασμό άνω του 10% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, με ελάχιστες εξαιρέσεις που περιορίζονται στους τομείς της αεροπλοΐας, σε ορισμένα ιατρικά είδη και γενόσημα φάρμακα, σε ορισμένα αλκοολούχα ποτά, καθώς και σε συγκεκριμένο βιομηχανικό εξοπλισμό που είναι αναγκαίος για την αμερικανική οικονομία.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που είναι υπεύθυνη για θέματα εμπορίου στην ΕΕ, δήλωσε πως δεν υπάρχει σχόλιο για τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις.
Οι δύο πλευρές συζητούν επίσης το ενδεχόμενο επιβολής ορίων σε ορισμένους τομείς, καθώς και ποσοστώσεων για το χάλυβα και το αλουμίνιο, με στόχο την προστασία από χώρες που πλημμυρίζουν την αγορά με υπερπροσφορά μετάλλων. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως ακόμη κι αν υπάρξει συμφωνία, αυτή θα χρειαστεί την έγκριση του Τραμπ - και η θέση του
παραμένει ασαφής
.
Η επιστολή Τραμπ
Ο Αμερικανός Πρόεδρος απέστειλε επιστολή στις αρχές του μήνα στην ΕΕ, προειδοποιώντας ότι από την 1η Αυγούστου η Ένωση θα βρεθεί αντιμέτωπη με δασμούς 30% για το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της. Πέρα από τον καθολικό δασμό, ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει επιβαρύνσεις 25% στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους, ενώ έχει διπλασιάσει τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Έχει επίσης απειλήσει να στοχεύσει τα φάρμακα και τους ημιαγωγούς με νέους δασμούς από τον επόμενο μήνα, ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε επιβάρυνση 50% στον χαλκό. Συνολικά, η Κομισιόν υπολογίζει ότι οι υφιστάμενοι αμερικανικοί δασμοί καλύπτουν περίπου €380 δισ. ($442 δισ.), δηλαδή σχεδόν το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Πριν από την επιστολή, οι Βρυξέλλες θεωρούσαν πως πλησίαζαν σε ένα αρχικό πλαίσιο συμφωνίας με δασμό 10% για μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών, το οποίο θα επέτρεπε συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Η ΕΕ επιδιώκει ευρύτερες εξαιρέσεις από αυτές που προσφέρουν οι ΗΠΑ και προστασία από μελλοντικές στοχευμένες επιβαρύνσεις. Παρότι έχει αποδεχτεί ότι η συμφωνία θα είναι ασύμμετρη υπέρ των ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι εξετάζουν αν η τελική ισορροπία της συμφωνίας είναι αποδεκτή, πριν προχωρήσουν σε αντίμετρα. Οι χώρες μέλη διαφέρουν στο πόση ζημιά είναι διατεθειμένες να αποδεχθούν, με κάποιες να δέχονται υψηλότερους δασμούς αν εξασφαλιστούν επαρκείς εξαιρέσεις.
Ψηφιακές υπηρεσίες και επενδύσεις
Τυχόν συμφωνία αναμένεται να περιλαμβάνει επίσης ρυθμίσεις για μη δασμολογικά εμπόδια, συνεργασία σε θέματα οικονομικής ασφάλειας, διαβουλεύσεις για το ψηφιακό εμπόριο και στρατηγικές προμήθειες.
Καθώς η αισιοδοξία εξανεμίζεται και η διορία πλησιάζει, η ΕΕ αναμένεται να εκκινήσει την προετοιμασία ενός σχεδίου άμεσης αντίδρασης σε περίπτωση αποτυχίας. Οποιαδήποτε απόφαση για αντίποινα θα χρειαστεί πιθανότατα πολιτική έγκριση από τους ηγέτες των κρατών-μελών, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης.
Οποιαδήποτε σημαντική αντίδραση από πλευράς ΕΕ θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω διεύρυνση της εμπορικής διαμάχης, καθώς ο Τραμπ έχει ήδη προειδοποιήσει ότι κάθε ευρωπαϊκό αντίμετρο θα πυροδοτήσει αυστηρότερα αμερικανικά μέτρα.
Κατάλογοι δασμών και μη δασμολογικά μέτρα
Η ΕΕ έχει ήδη εγκρίνει ενδεχόμενους δασμούς σε €21 δισ. αμερικανικών προϊόντων, που θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν άμεσα σε απάντηση στα μέτρα για τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Αυτοί οι δασμοί στοχεύουν πολιτικά ευαίσθητες πολιτείες, με προϊόντα όπως σόγια από τη Λουιζιάνα (εκλογική περιφέρεια του Προέδρου της Βουλής Μάικ Τζόνσον), αγροτικά είδη, πουλερικά και μοτοσικλέτες.
Παράλληλα, υπάρχει λίστα με δασμούς σε επιπλέον €72 δισ. αμερικανικών προϊόντων, ως απάντηση στους δασμούς για την αυτοκινητοβιομηχανία και τα «ανταποδοτικά μέτρα» του Τραμπ. Η λίστα περιλαμβάνει βιομηχανικά προϊόντα όπως αεροσκάφη της Boeing, αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής και το ουίσκι bourbon.
Επιπλέον, εξετάζονται μέτρα πέρα από τους δασμούς, όπως έλεγχοι εξαγωγών και περιορισμοί σε δημόσιες συμβάσεις για αμερικανικές εταιρείες.
Το όπλο Anti-Coercion Instrument – ACI
Σύμφωνα με το Bloomberg, αυξανόμενος αριθμός κρατών-μελών ζητεί την ενεργοποίηση του ισχυρότερου εργαλείου εμπορικής άμυνας της ΕΕ – του λεγόμενου Anti-Coercion Instrument (ACI) – αν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις και οι ΗΠΑ προχωρήσουν με τους δασμούς. Η νομοθεσία, γνωστή ως μηχανισμός κατά του εξαναγκασμού (ACI), έχει ως στόχο να λειτουργεί αποτρεπτικά για τρίτες χώρες που στοχοποιούν την ΕΕ ή τα κράτη μέλη της.
Το ACI δίνει στην Επιτροπή την εξουσία να προτείνει αντίμετρα, όπως ειδικές φορολογία σε αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, περιορισμούς σε επενδύσεις ή αποκλεισμό πρόσβασης σε τμήματα της ευρωπαϊκής αγοράς και δημόσιες συμβάσεις.
Αν και το ACI σχεδιάστηκε κυρίως ως μέσο αποτροπής, μπορεί να λειτουργήσει και ως άμεση απάντηση σε χώρες που προσπαθούν να επηρεάσουν τις κυρίαρχες πολιτικές επιλογές της ΕΕ μέσω εμπορικών πιέσεων. Η απόφαση για την ενεργοποίησή του ανήκει στα κράτη-μέλη, ενώ σε όλη τη διαδικασία η ΕΕ δεσμεύεται να αναζητά λύση μέσω διαλόγου με το «εξαναγκαστικό» κράτος.
Την Παρασκευή, τα κράτη-μέλη ενημερώθηκαν για την πορεία των εμπορικών συνομιλιών με τις ΗΠΑ.
