Σε κάθε λαό, οι εθνικές επέτειοι δεν είναι απλώς ημέρες τιμής ή αναμνήσεων. Είναι βαθιές ανάσες ιστορικής αυτογνωσίας, στιγμές όπου ο χρόνος συναντά την ψυχή του έθνους. Οι επέτειοι όπως η 28η Οκτωβρίου δεν μας θυμίζουν μόνο το «Όχι» των προγόνων μας σε έναν ξένο κατακτητή, αλλά το διαχρονικό «ναι» στις αξίες της ελευθερίας, της αξιοπρέπειας, της ενότητας και της υπευθυνότητας απέναντι στην πατρίδα.
Το ουσιαστικότερο μήνυμα αυτών των ημερών είναι ότι η ιστορία δεν ανήκει στο παρελθόν αλλά είναι το θεμέλιο του παρόντος και ο οδηγός του μέλλοντος. Η μνήμη των αγώνων δεν είναι κάτι που «εορτάζουμε» απλώς, αλλά κάτι που καλούμαστε να μεταφράζουμε σε στάση ζωής. Να στεκόμαστε όρθιοι μπροστά στις δυσκολίες, με πίστη στις αξίες που κράτησαν το έθνος όρθιο μέσα στους αιώνες.
Στη σύγχρονη εποχή, οι εθνικές επέτειοι μπορούν να λειτουργήσουν ως πολύτιμο αντίβαρο στην ταχύτητα και την επιφανειακότητα της καθημερινότητας. Θυμίζουν στους νέους ότι η ελευθερία και η δημοκρατία δεν είναι δεδομένες, αλλά καρπός αγώνων, θυσιών και ευθύνης. Ωστόσο, η εμπειρία δείχνει πως πολλοί νέοι σήμερα προσεγγίζουν τις εθνικές γιορτές περισσότερο ως «υποχρέωση» παρά ως ευκαιρία προβληματισμού. Αυτό δεν οφείλεται στην αδιαφορία τους, αλλά στην απόσταση που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν τους.
Εδώ ακριβώς έρχεται ο καθοριστικός ρόλος της εκπαίδευσης. Τα σχολεία δεν είναι απλώς χώροι μάθησης, αλλά φορείς μνήμης. Ο τρόπος που παρουσιάζουμε την ιστορία, όχι ως παράθεση γεγονότων, αλλά ως ζωντανή αφήγηση με ανθρώπινα πρόσωπα, αξίες και επιλογές, μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές να τη δουν με άλλο βλέμμα.
Οι σχολικές γιορτές δεν πρέπει να είναι μια τυπική επανάληψη ή ένα τελετουργικό χωρίς ψυχή, αλλά μια δημιουργική ευκαιρία συμμετοχής, διαλόγου και συναισθήματος. Όταν τα παιδιά τραγουδούν, δραματοποιούν, ερευνούν, συνδέουν τα γεγονότα του 1940 με τα δικά τους «όχι» και «ναι» του σήμερα, τότε η μνήμη μετατρέπεται σε βίωμα.
Η ιστορία, ως μάθημα, αξίζει να διδάσκεται με τρόπους που βοηθούν τους μαθητές να τη νιώθουν πιο κοντά τους, μέσα από εμπειρίες, διάλογο και ενεργή συμμετοχή. Όχι μόνο να μάθουμε τι έγινε, αλλά γιατί και πώς μάς αφορά σήμερα. Να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να δουν την ιστορία ως καθρέφτη αξιών, επιλογών και ευθυνών. Έτσι, θα κατανοήσουν ότι οι ήρωες του παρελθόντος είναι παραδείγματα στάσης ζωής που μπορούμε να ακολουθήσουμε.
Το καθήκον μας, ως εκπαιδευτικοί, είναι να βοηθήσουμε τη νέα γενιά να σταθεί με σεβασμό απέναντι στο παρελθόν, αλλά και με κριτική σκέψη απέναντι στο παρόν. Να εμπνεύσουμε υπερηφάνεια χωρίς εθνικισμό, αγάπη για την πατρίδα χωρίς αποκλεισμούς. Μόνο έτσι οι εθνικές επέτειοι θα παραμείνουν ζωντανές όχι ως εθιμοτυπικά ημερολόγια, αλλά ως πηγή ταυτότητας, συνέχειας και ελπίδας.
Ο Δρ. Γεώργιος Δ. Καρατάσιος είναι π.Περιφερειακός Δ/ντής Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας είναι Μαθηματικός-Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος, Διδάκτωρ Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ,Μεταπτυχιακό Ψυχοπαιδαγωγική της ένταξης ΑΠΘ και π. Διδάσκων στα Πανεπιστήμια: Μακεδονίας-ΑΠΘ-Δ. Μακεδονίας-ΑΤΕΙ Θεσ/κης-Νεάπολις Πάφου
