Ο κλάδος της βιομηχανίας συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη αλλά και την κοινωνική συνοχή της χώρας. Παρόλες τις σύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζει καθώς και τις διεθνείς κρίσεις με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύει ότι είναι ανθεκτικός και συνεχίζει να συμβάλει με το 9% στο ΑΕΠ και με 72% στις εξαγωγές προϊόντων.
Βέβαια, οι προκλήσεις είναι πολλές, αλλά και τα περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης ακόμα περισσότερα. Ειδικότερα στην περιφέρεια, οι προκλήσεις γίνονται ακόμα πιο έντονες, εξαιτίας της αναπτυξιακής μονομέρειας και των περιφερειακών ανισοτήτων που υπάρχουν στη χώρα μας. Πρόκειται για ένα ζήτημα που στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος, τον μόνο κοινωνικό εταίρο με έδρα εκτός Αθηνών και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη, παρακολουθούμε πολύ στενά εδώ και χρόνια.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που σήμερα αντιμετωπίζουν όλες οι μεταποιητικές επιχειρήσεις και ιδίως οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας, είναι το υπέρογκο ενεργειακό κόστος και οι ανεξέλεγκτες διακυμάνσεις στις τιμές του ρεύματος. Το πρόβλημα οξύνεται ακόμα περισσότερο στην περιφέρεια, όπου οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν επιπλέον και ένα παλιό και ανεπαρκές δίκτυο που πρέπει άμεσα να εκσυγχρονιστεί. Αυτό είναι κάτι που επηρεάζει άμεσα την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας και η στήριξη από την πλευρά της Πολιτείας πρέπει να είναι ουσιαστική, την στιγμή μάλιστα που γειτονικές χώρες που είναι ανταγωνιστικές προς εμάς λαμβάνουν αντίστοιχα μέτρα. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή, κατά την οποία το Green Deal αλλάζει ριζικά τα δεδομένα στο ενεργειακό τοπίο. Η Ελλάδα έχει άμεσα ανάγκη από κατάλληλους μηχανισμούς προκειμένου να εντάξει δυναμικά τις ΑΠΕ στο ενεργειακό της μίγμα, προσφέροντας στις επιχειρήσεις φθηνότερη και πιο φιλική απέναντι στο περιβάλλον ενέργεια.
Επιπλέον, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες, που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς, αποτελεί μία ακόμα εξαιρετικά σημαντική πρόκληση. Πρόκειται για ένα διαρθρωτικό πρόβλημα που επηρεάζει όλες τις επιχειρήσεις, αλλά στην περιφέρεια λαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις λόγω του έντονου δημογραφικού προβλήματος. Ως ΣΒΕ εκπονήσαμε, σε συνεργασία με την Deloitte, μελέτη και καταθέσαμε στον Πρωθυπουργό και τα αρμόδια υπουργεία μια δέσμη 13 προτάσεων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού στην ελληνική βιομηχανία.
Μια ακόμα μεγάλη πρόκληση που μας αφορά όλους, είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Οι νέες τεχνολογίες, με πρωταγωνιστή την ΑΙ, ανατρέπουν συνεχώς τα δεδομένα. Προσφέρουν νέες παραμέτρους για τη βελτίωση των επιδόσεων με χαμηλότερο κόστος, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Πρόκειται για μια νέα πραγματικότητα που στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης αγοράς όλες οι επιχειρήσεις καλούνται να διαχειριστούν. Ωστόσο, ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνοδεύεται και από ένα μεγάλο κόστος αρχικής επένδυσης. Το γεγονός αυτό λειτουργεί αποτρεπτικά για πολλές επιχειρήσεις. Για τον λόγο αυτό, ως ΣΒΕ ζητάμε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα είναι προσιτά σε όλους.
Τέλος, ένα τεράστιο ζήτημα για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην περιφέρεια είναι ο εκσυγχρονισμός των υποδομών στις ευρύτερες περιοχές. Πάγια θέση του ΣΒΕ είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει εύρωστη και ανταγωνιστική βιομηχανία χωρίς στελεχωμένα λιμάνια, κάθετους οδικούς άξονες και ένα λειτουργικό σιδηροδρομικό δίκτυο για εμπορικά και επιβατικά τρένα. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει βήματα μπροστά, όμως η ανεπάρκεια και η παλαιότητα υφιστάμενων υποδομών εξακολουθεί πολλές φορές να επηρεάζει αρνητικά τη βιομηχανία μας. Για παράδειγμα, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, η διαδικασία φορτοεκφόρτωσης εδώ και χρόνια έχει καταστεί πραγματική οδύσσεια για τις επιχειρήσεις. Η απουσία σύγχρονων μέσων φορτοεκφόρτωσης δυσχεραίνει σημαντικά τη λειτουργία των επιχειρήσεων και μεταφράζεται σε επιπλέον κόστος. Όσο για το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, αναβαθμίστηκε για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατικών πλοίων, αλλά εκκρεμεί αντίστοιχη πρόβλεψη και για τα εμπορικά, γεγονός που δυσχεραίνει τη λειτουργία των βιομηχανικών επιχειρήσεων της περιοχής, οι οποίες προσπαθούν να εξυπηρετούνται από το λιμάνι της Πρέβεζας αντιμετωπίζοντας τα ίδια προβλήματα.
Σε ένα περιβάλλον ταχύτατων αλλαγών, το μεγάλο στοίχημα είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μεταποιητικών επιχειρήσεων. Σε μια πρόσφατη μελέτη που διεξήγαγε το Ινστιτούτο του ΣΒΕ σε συνεργασία με την Palmos Analysis, αποτυπώθηκε ότι η ελληνική μεταποιητική βιομηχανία παρόλες τις δυσκολίες, επιμένει να επενδύει, κυρίως με ίδια κεφάλαια, να καινοτομεί και να εξάγει. Συγκεκριμένα, Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης καταγράφουν σαφώς υψηλότερη επενδυτική δραστηριότητα σε σχέση με εκείνες της υπόλοιπης χώρας και ιδίως της Αττικής. Συγκεκριμένα, το 76% των επιχειρήσεων της περιοχής επένδυσαν την τελευταία διετία, έναντι 64% στο σύνολο της χώρας και 60% στην Αττική.
Η Ελλάδα έχει ανάγκη από ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανικής παραγωγής και οι βιομηχανίες μας χρειάζονται την έμπρακτη στήριξη της πολιτείας για να συνεχίσουν να παράγουν πλούτο προς όφελος του τόπου.
*Η Λουκία Σαράντη είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ)
