Σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων και μετασχηματισμών, η ανάγκη για βιώσιμες πόλεις, για ανθεκτικές υποδομές, για πιο καθαρές και ασφαλείς μετακινήσεις και αποδοτικές εμπορευματικές αλυσίδες, δεν είναι πολυτέλεια, είναι επιταγή για την ανάπτυξη.
Σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση, τα ευφυή συστήματα μεταφορών δεν είναι απλά μέρος της λύσης. Είναι προϋπόθεση για τη λύση.Είναι ο τρόπος για να οργανώσουμε καλύτερα τις μετακινήσεις των πολιτών και των αγαθών. Είναι ο τρόπος να εξοικονομήσουμε ενέργεια, να μειώσουμε τις εκπομπέςαερίων του θερμοκηπίου, να σώσουμε ζωές στους δρόμους. Είναι ο τρόπος να φέρουμε κοντά τον πολίτη με την τεχνολογία και την Πολιτεία με την κοινωνία.
Στην εποχή των ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών και της Τεχνητής Νοημοσύνης, η έρευνα και καινοτομία διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη και των Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (Intelligent Transport Systems / ITS). Από την παρακολούθηση της κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο και την πρόβλεψη, τη δυναμική διαχείριση της συμφόρησης, μέχρι τα αυτόματα και ρομποτικά συστήματα. Και από την έξυπνη διαχείριση στόλων και της εφοδιαστικής αλυσίδας, την υποστήριξη της ηλεκτροκίνησης, την αξιοποίηση της ΑΙ και των δικτύων 5G, τα ITS μεταμορφώνουν ήδη τον κόσμο γύρω μας.
Χωρίς εφαρμοσμένη γνώση, χωρίς ένα κοινόόραμα όλων των εμπλεκόμενων φορέων και τις συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι στόχοι για σύγχρονες, ευφυείς μεταφορές θα παραμείνουν θεωρητικοί.Το όραμα για τις μεταφορές του μέλλοντοςμπορεί και πρέπει να περιλαμβάνει ένα ασφαλέστερο, καθαρότερο και πιο έξυπνο σύστημα κινητικότητας,που δεν περιορίζεται μόνο στην τεχνολογική καινοτομία, αλλά ενσωματώνει αξίες όπως η ασφάλεια, η βιωσιμότητα, η κοινωνική ένταξη και η προσβασιμότητα για όλους τους πολίτες.
Προς την κατεύθυνση αυτή είναι αλήθεια ότι η Θεσσαλονίκη βιώνει, ορισμένες από αυτές τις αλλαγές που λειτουργούν ήδη ως επιταχυντές της ανάπτυξης. Χάρη στην εντατική προσπάθεια της Κυβέρνησης και του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, η πόλη μας διαθέτειαπό τα πλέον σύγχρονα μέσαμεταφοράς, όπως το Μετρό,που μπήκε πλέον στις ράγες αλλά και στην καθημερινότητά μας και επεκτείνεται πρώτα στην Καλαμαριά και μετά δυτικά,αλλάζοντας τη λειτουργία της πόλης και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Επόμενος στόχος είναι η σύνδεση περιοχών με τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο και περισσότερα ηλεκτρικά τρένα. Ταυτόχρονα, προχωρά με ταχείς ρυθμούς το FlyOver. Ο μεταφορικός χάρτης ανασχεδιάζεται ενώ παράλληλα ενισχύθηκαν τα μέσα μεταφοράς με νέα ηλεκτροκινούμενα λεωφορείαπου κυκλοφορούν ήδη στους δρόμους της πόλης.
Η Θεσσαλονίκη, ως μητροπολιτικό κέντρο και κόμβος καινοτομίας, φιλοξενεί σημαντικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν την έρευνα και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών στις μεταφορές.Είμαστε περήφανοι που ένας από τους σημαντικότερους εποπτευόμενους ερευνητικούς φορείς του Υπουργείου Ανάπτυξης, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και το Ινστιτούτο Μεταφορών του, αναδεικνύουν συντονισμένα τη δυναμική και την εξωστρέφεια της ελληνικής ερευνητικής κοινότητας.
Ανάμεσα στα παραδείγματα, οι μελέτες του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του ΕΚΕΤΑ για τις επιπτώσεις λειτουργίας του Μετρό στο κυκλοφοριακό της Θεσσαλονίκης αλλά και η δημιουργία online εφαρμογής για το Flyover, ή η επιτυχημένη διοργάνωση του πρώτου Συνεδρίου Ηλεκτροκίνησης “MobilityNext”, που οργάνωσε το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας “ΝΟΗΣΙΣ”.
Πρέπει και μπορούμε ν΄αναζητήσουμε νέους τρόπους για να οργανώσουμε καλύτερα τις μετακινήσεις των πολιτών. Τρόπους να φέρουμε κοντά τον πολίτη με την τεχνολογία και την Πολιτεία με την κοινωνία.
Η Ελλάδα, είναι μια από τις χώρες που έχει καταρτίσει μια συνεκτική Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η χώρα μας είναι μια από τις επτά χώρες που επέλεξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία των πρώτων Εργοστασίων Τεχνητής Νοημοσύνης AI Factory “PHAROS”. Διεκδικούμε ήδη το δεύτερο εργοστάσιο.
Στο Υπουργείο Ανάπτυξης εργαζόμαστε για τη διασύνδεση των ερευνητικών και ακαδημαϊκών φορέων της χώρας μας με την παραγωγή και τις ανάγκες της αγοράς. Προς αυτή την κατεύθυνση, θεωρούμε στρατηγικής σημασίας την εδραίωση λειτουργικών γεφυρών μεταξύ της Πολιτείας, της ερευνητικής κοινότητας, των επιχειρήσεων, της τοπικής αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού και των πολιτών.
Στόχος μας είναι η Ελλάδα να μην περιορίζεται στην παρακολούθηση των εξελίξεων, αλλά να συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωσή τους.Ως Πολιτεία επομένως οφείλουμε να επενδύσουμε με τόλμη στην τεχνητή νοημοσύνη και στα έξυπνα συστήματα μεταφορών, όχι απλώς για να ακολουθήσουμε τις εξελίξεις, αλλά για να τις καθορίσουμε. Με συνέπεια, όραμα και πίστη στη δύναμη της καινοτομίας, μπορούμε να χτίσουμε μια Ελλάδα που δεν φοβάται το μέλλον - γιατί το δημιουργεί.
*O Σταύρος Καλαφάτης είναι Υφυπουργός Ανάπτυξης, Βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης
