Σε μια εποχή που η προστασία του περιβάλλοντος συνδέεται όλο και πιο στενά με την ποιότητα ζωής και την υγεία των παιδιών, οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα που απασχολούν φυσικά και τους γονείς, στοχεύοντας παράλληλα στην πρόληψη. Με αυτό το σκεπτικό, το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Υγεία και Περιβαλλοντικοί Παράγοντες» του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας (ΕΕΚΠΠΥ), διοργανώνουν το συνέδριο «Περιβάλλον και Παιδί – Προαγωγή Υγείας για ένα Βιώσιμο Αύριο», που θα πραγματοποιηθεί στο Μέτσοβο, από το Σάββατο 1 έως και τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025.
Το συνέδριο φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν ουσιαστικό χώρο διεπιστημονικού διαλόγου και ανταλλαγής γνώσης, φέρνοντας κοντά επιστήμονες από διαφορετικούς τομείς. Αυτό άλλωστε επιτάσσει η πολυπλοκότητα των σύγχρονων προκλήσεων που αφορούν στην υγεία των παιδιών, από τη ρύπανση και τις τοξικές ουσίες στο περιβάλλον, έως τη σημασία της υγιεινής διατροφής και της εμπιστοσύνης στα εμβόλια.
Σε συνέντευξή της στα Μακεδονικά Νέα, η Καθηγήτρια Ιστολογίας – Εμβρυολογίας του Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ, Θεοδώρα Παπαμήτσου, που συνπροεδρεύει του Συνεδρίου με την Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής του Α.Π.Θ, Μαρία Κούρτη, μιλάει για την ανάγκη να καλλιεργηθεί μια νέα κουλτούρα πρόληψης και ενημέρωσης γύρω από την υγεία των παιδιών, αλλά και για το πώς η επιστήμη επιχειρεί πλέον να προσεγγίσει τη σχέση περιβάλλοντος και ανθρώπου μέσα από καινοτόμες έννοιες, όπως το «εκθεσίωμα».
Η ίδια κάνει λόγο για το «βιώσιμο αύριο» που θα πρέπει να αποτελέσει το αντικείμενο συντονισμένης και συλλογικής δράσης, προκειμένου να διασφαλιστεί όχι μόνο η επιβίωση αλλά και η βέλτιστη ανάπτυξη και ευημερία των μελλοντικών γενεών, ενώ διαβεβαιώνει ότι η επιστημονική γνώση έχει πλέον τα εργαλεία να προστατεύσει τη νέα γενιά.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της κ. Θεοδώρας Παπαμήτσου στον Αλέξανδρο Αλεξιάδη
Ποια είναι η βασική φιλοσοφία πίσω από το συνέδριο και ποιοι φορείς το διοργανώνουν;
Σε μια εποχή όπου η προστασία του περιβάλλοντος συνδέεται άρρηκτα με την υγεία των παιδιών, η ανάγκη για επιστημονική ενημέρωση και διεπιστημονική συνεργασία κρίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο ανακοίνωσαν τη διοργάνωση του συνεδρίου, το Διϊδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Υγεία και Περιβαλλοντικοί Παράγοντες» του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας (ΕΕΚΠΠΥ).
Ποια είναι η θεματολογία και η δομή του συνεδρίου; Με ποιον τρόπο επιχειρεί να προσεγγίσει ολιστικά την παιδική υγεία;
Το συνέδριο περιλαμβάνει στρογγυλές τράπεζες, παρουσιάσεις εργασιών και βιωματικά εργαστήρια που προσεγγίζουν ολιστικά στην υγεία των παιδιών, η οποία βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με πολύπλευρες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, από τον αέρα που αναπνέει έως τα προϊόντα που χρησιμοποιεί καθημερινά, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχοσωματική του ανάπτυξη.
Περιλαμβάνει σαφώς και θέματα που έχουν σχέση με την επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της έκθεσης σε χημικές ουσίες, σε αλλεργιογόνα και σε ακραία κλιματικά φαινόμενα στην υγεία των παιδιών. Επίσης τονίζεται ο ρόλος της τεχνολογίας και της καινοτομίας σε σχέση με το περιβάλλον και την ανάπτυξη του παιδιού.
Δύο από τα πιο σοβαρά θέματα που απασχολούν τους γονείς, είναι η διατροφή και τα εμβόλια. Θα περιλαμβάνονται στο συνέδριο ως αντικείμενα έρευνας;
Σαφώς. Η διατροφή στην παιδική ηλικία είναι ένα από τα πιο φλέγοντα ζητήματα του συνεδρίου, δεδομένου ότι οι διατροφικές συνήθειες που διαμορφώνονται σε αυτή την περίοδο επηρεάζουν σημαντικά την υγεία στην ενήλικη ζωή. Στο επίκεντρο της συζήτησης τίθεται και η ποιότητα των υλικών που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα, καθώς ορισμένα μπορεί να απελευθερώνουν ενδοκρινικούς διαταράκτες, επιβαρύνοντας τον παιδικό οργανισμό.
Μέσα από τη διαδραστική συζήτηση στο πλαίσιο του συνεδρίου, αναδεικνύεται και το ζήτημα της εμπιστοσύνης στα εμβόλια. Η συζήτηση εκτιμάται ότι θα τονίσει τη σημασία του προγράμματος του παιδικού εμβολιασμού, της έγκυρης ενημέρωσης των γονέων και της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης προς την επιστήμη και τους θεσμούς υγείας.
Τι είναι το «εκθεσίωμα» και γιατί θεωρείται τόσο σημαντική η συγκεκριμένη προσέγγιση για την κατανόηση της σχέσης περιβάλλοντος και υγείας;
Το «εκθεσίωμα» θα απασχολήσει μια στρογγυλή τράπεζα η οποία θα είναι αφιερωμένη αποκλειστικά σε αυτό. Πρόκειται για μια σύγχρονη ερευνητική προσέγγιση που επιδιώκει την ολοκληρωμένη κατανόηση της ανθρώπινης υγείας μέσα από τη μελέτη του συνόλου των περιβαλλοντικών εκθέσεων και αλληλεπιδράσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μελέτες που εστιάζουν σε έναν μεμονωμένο ρύπο, το εκθεσίωμα επιτρέπει τη συσχέτιση πολλαπλών περιβαλλοντικών παραγόντων με δείκτες υγείας, προσφέροντας ένα ολιστικό πλαίσιο ανάλυσης των αιτιών της νοσηρότητας. Η θεματική αυτή εντάσσεται στον πυρήνα του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Υγεία και Περιβαλλοντικοί Παράγοντες», το οποίο οργανώνει το συνέδριο και εστιάζει συστηματικά στη διερεύνηση της σχέσης περιβάλλοντος και υγείας μέσω καινοτόμων επιστημονικών προσεγγίσεων. (https://websites.auth.gr/medhef/).
Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα που επιθυμείτε να περάσει το συνέδριο;
Το μήνυμα είναι έκδηλο: «Βιώσιμο αύριο», το οποίο σημαίνει παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλον υγιές, ασφαλές και υποστηρικτικό. Η επιστήμη έχει τα εργαλεία. Ωστόσο, απαιτείται συντονισμένη και συλλογική δράση, προκειμένου να διασφαλιστεί όχι μόνο η επιβίωση αλλά και η βέλτιστη ανάπτυξη και ευημερία των μελλοντικών γενεών.
Περισσότερες πληροφορίες για το Συνέδριο είναι διαθέσιμες από τον σύνδεσμο: https://www.auth.gr/conferences/synedrio-me-thema-perivallon-kai-paid/
