Η Ευρωπαϊκή Ένωση Δημόσιας Υγείας (EUPHA), με έδρα την Ουτρέχτη στην Ολλανδία, ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει καταγγελία στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή για τις επιχορηγήσεις που δεν δόθηκαν, γεγονός που την ανάγκασε να κλείσει το γραφείο της στις Βρυξέλλες και να απολύσει την επικεφαλής συνηγορίας της στην πρωτεύουσα του Βελγίου τον Ιούνιο.
«Είναι τεράστιο πρόβλημα όταν η Επιτροπή συμφωνεί να μας χρηματοδοτήσει, υπογράφει συμφωνίες μαζί μας, αλλά μετά κρατά τα χρήματα χωρίς καμία εξήγηση. Όχι μόνο πρόκειται για προδοσία εμπιστοσύνης, αλλά πιθανότατα παραβιάζει και τις δικές της νομικές υποχρεώσεις», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια της EUPHA, Σαρλότ Μαρσαντίζ.
Η EUPHA είναι μία από τις 30 υγειονομικές ΜΚΟ που υπέγραψαν συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πέρυσι, καθορίζοντας τις προγραμματισμένες δραστηριότητές τους, αναμένοντας λειτουργικές επιχορηγήσεις για το επόμενο οικονομικό έτος. Οι λειτουργικές επιχορηγήσεις καλύπτουν καθημερινά λειτουργικά έξοδα, όπως οι μισθοί του προσωπικού, και χωρίς αυτές πολλές ΜΚΟ δηλώνουν ότι δεν μπορούν να επιβιώσουν.
Ωστόσο, η πρόσκληση για την υποβολή αιτήσεων για αυτές τις επιχορηγήσεις δεν εκδόθηκε ποτέ, ενώ αξιωματούχοι της Επιτροπής φέρεται να ενημέρωσαν ανεπίσημα τις ΜΚΟ να μην αναμένουν χρηματοδότηση.
Άλλες υγειονομικές ΜΚΟ έχουν επίσης αναγκαστεί να λάβουν εξίσου δραστικά μέτρα περικοπής κόστους, όταν έμαθαν ότι δεν θα υπάρξει καμία επιχορήγηση από την Επιτροπή φέτος. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Δημόσια Υγεία (EPHA), ένα από τα μεγαλύτερα δίκτυα υγειονομικών ΜΚΟ στις Βρυξέλλες, επιβεβαίωσε ότι θα περικόψει πέντε από τα 13 μέλη του προσωπικού της.
Η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πολιτικής για το Αλκοόλ (Eurocare) κινδυνεύει επίσης να χάσει δύο από τα τέσσερα μέλη του προσωπικού της, δήλωσε στην POLITICO η υπεύθυνη πολιτικής και συνηγορίας, Αναμαρία Σούτσιου. Η λειτουργική επιχορήγηση της Επιτροπής καλύπτει συνήθως το 60% της ετήσιας χρηματοδότησης της Eurocare, ανέφερε.
Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ασθενών, από την άλλη πλευρά, δεν έχει προχωρήσει σε απολύσεις προσωπικού, αλλά το ηθικό είναι χαμηλό, δήλωσε η εκπρόσωπος Φλάβια Τοπάν. «Η αβεβαιότητα και η αστάθεια στη χρηματοδότηση έχουν σοβαρές επιπτώσεις, τόσο στην ικανότητά μας να φέρνουμε τη φωνή των ασθενών στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής υγείας, όσο και στην ευημερία των εργαζομένων μας», είπε.
Οι Βρυξέλλες έχουν εξελιχθεί σε ένα όλο και πιο αφιλόξενο περιβάλλον για τις ΜΚΟ μετά τις ευρωεκλογές του περασμένου έτους. Υπό τη δεξιά πλειοψηφία με επικεφαλής το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), βουλευτές όπως ο Ντιρκ Γκότινκ —ο οποίος διορίστηκε την Τετάρτη επικεφαλής έρευνας για τη χρηματοδότηση ΜΚΟ— ισχυρίζονται ότι οι ΜΚΟ χρησιμοποιούν ευρωπαϊκά κονδύλια για «παρασκηνιακή άσκηση πίεσης» υπέρ περιβαλλοντικών πολιτικών. Ωστόσο, ένας έλεγχος γεγονότων από την POLITICO δεν εντόπισε ουσιαστικά στοιχεία για τέτοια δραστηριότητα. Η χρηματοδότηση από την ΕΕ δημοσιοποιείται και επιτρέπει στις ΜΚΟ να αντισταθμίζουν τη δραστηριότητα λόμπινγκ ιδιωτικών συμφερόντων με πολύ περισσότερους πόρους.
«Εάν η λειτουργική στήριξη προς τις ΜΚΟ στον τομέα της υγείας συνεχίσει να εξαφανίζεται, οι συνέπειες θα ακουστούν για χρόνια, και η δημόσια υγεία θα είναι αυτή που θα πληρώσει το τίμημα», προειδοποίησε η Μίλκα Σοκολόβιτς, γενική διευθύντρια της EPHA. «Και αυτό ξεπερνά την υγεία: σε όλη την Ευρώπη, οι ΜΚΟ αποδυναμώνονται σκόπιμα, με σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για την ίδια τη δημοκρατία.»
Μια διακομματική ομάδα επτά ευρωβουλευτών και υπουργών υγείας από την Ισπανία και το Βέλγιο έχουν ασκήσει κριτική στην Επιτροπή για τις χαμένες επιχορηγήσεις. «Είναι οι σύμμαχοί μας, οι φίλοι μας που ασκείται πίεση και αυτό δεν μας αρέσει», δήλωσε ο Λίβεν ντε Ράεδτ από την υπηρεσία δημόσιας υγείας του Βελγίου.
Ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε στην POLITICO ότι το τελικό πρόγραμμα εργασίας EU4Health αναμένεται να «υιοθετηθεί και να δημοσιευτεί πολύ σύντομα».
«Η Επιτροπή εκτιμά τη συμβολή της κοινωνίας των πολιτών και πολλές από τις χρηματοδοτούμενες δράσεις στο προσεχές πρόγραμμα εργασίας θα περιλαμβάνουν τη συμμετοχή ΜΚΟ, καθώς και ορισμένες δράσεις που θα απευθύνονται ειδικά σε ΜΚΟ», ανέφερε ο εκπρόσωπος.
