Αυξημένη δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, παρουσιάζει η εποχική γρίπη σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με την έναρξη της περιόδου γρίπης να καταγράφεται νωρίτερα σε αρκετές χώρες του βόρειου ημισφαιρίου και πλέον - το τελευταίο διάστημα - ειδικά στην Ευρώπη.
Στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια, οι δείκτες γριπώδους συνδρομής και οξείας λοίμωξης του αναπνευστικού άρχισαν να ανεβαίνουν νωρίτερα από τη συνήθη διάμεση τιμή, περίπου κατά τέσσερις εβδομάδες, γεγονός που θέτει σε κατάσταση επαγρύπνησης τις υγειονομικές αρχές. Κυριαρχούν οι ιοί της γρίπης τύπου Α και ειδικότερα ο υπότυπος A(H3N2), με έναν νέο υποκλάδο – γνωστό ως «στέλεχος Κ» του H3N2 – να κερδίζει έδαφος σε αρκετές χώρες. Αν και τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν δείχνουν ότι το νέο αυτό στέλεχος προκαλεί πιο βαριά νόσηση, έχει διαπιστωθεί πως έχει αυξημένη μεταδοτικότητα και για αυτόν τον λόγο εκτιμάται ότι μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερο συνολικό αριθμό κρουσμάτων.
Την εικόνα αυτή για την Ευρώπη, επιβεβαιώνουν και τα εργαστηριακά ευρήματα στη Βόρεια Ελλάδα. Μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα, η Γεωργία Γκιούλα Καθηγήτρια Ιατρικής Βιοπαθολογίας – Μικροβιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, επισημαίνει ότι στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γρίπης Βορείου Ελλάδος το οποίο διευθύνει, η φετινή περίοδος γρίπης έκανε αισθητή την παρουσία της νωρίτερα από το συνηθισμένο.
Όπως αναφέρει, στην περιοχή μας η γρίπη παραδοσιακά «ανεβαίνει» λίγο μετά τις γιορτές ή εμφανίζεται με σποραδικά κρούσματα λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Φέτος, όμως, ήδη εδώ και τρεις με τέσσερις εβδομάδες καταγράφονται θετικά δείγματα, γεγονός που δείχνει μια σαφώς πρόωρη έναρξη της περιόδου γρίπης.
Η ίδια αποδίδει την πρόωρη αυτή έξαρση στο νέο στέλεχος «Κ» του ιού της γρίπης A(H3N2), το οποίο κυκλοφορεί φέτος σε ολόκληρη την Ευρώπη, επισημαίνοντας πως επειδή πρόκειται για ένα καινούριο στέλεχος, έχει μεγαλύτερα ποσοστά μεταδοτικότητας. Αυτό, όπως εξηγεί, δικαιολογεί και την πρόωρη αύξηση των κρουσμάτων και την πρόβλεψη για έναν αρκετά αυξημένο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Απαντώντας στο ερώτημα για το κατά πόσο είναι αποτελεσματικό το εμβόλιο της γρίπης, δεδομένου ότι το νέο στέλεχος δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτό, η κ.Γκιούλα είναι κατηγορηματική: Ο εμβολιασμός όχι μόνο δεν χάνει τη σημασία του, αλλά γίνεται ακόμη πιο απαραίτητος. Παρότι το στέλεχος «Κ» δεν είναι ακριβώς το ίδιο με αυτό που έχει ληφθεί ως αναφορά στη φετινή σύνθεση του εμβολίου, ανήκει στον ίδιο τύπο ιού, με ορισμένες διαφοροποιήσεις. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει διασταυρούμενη ανοσολογική αντίδραση και το εμβόλιο εξακολουθεί να προσφέρει προστασία. Μπορεί να μην αποτρέψει κάθε λοίμωξη ή ακόμα και τη νόσηση από τη γρίπη, ωστόσο όπως τονίζει προστατεύει από την πιθανότητα βαριάς νόσησης, κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό, ειδικά στις ευπαθείς ομάδες.
Με την πρόωρη έναρξη της γρίπης και την κυκλοφορία πιο μεταδοτικών στελεχών, η κ. Γκιούλα υπογραμμίζει ότι ο εμβολιασμός έπρεπε ιδανικά να έχει ήδη γίνει. Ωστόσο, εκτιμά ότι η είδηση της πρόωρης ανόδου των κρουσμάτων μπορεί να κινητοποιήσει και όσους δίσταζαν ή το ανέβαλαν. Η ίδια επαναλαμβάνει πως δεν πρέπει κάποιος να θεωρήσει ότι, επειδή υπάρχει νέο στέλεχος, «δεν έχει νόημα» το εμβόλιο, αντιθέτως, υπάρχει ένας παραπάνω λόγος να εμβολιαστεί, ώστε να προστατευτεί από μια μεγαλύτερη έξαρση της γρίπης την περίοδο που τώρα ξεκινά και συμπίπτει με τις γιορτές κατά τις οποίες αυξάνεται και ο συγχρωτισμός.
Η εικόνα στα φαρμακεία της Θεσσαλονίκης
Ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Διονύσιος Ευγενίδης, μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα περιγράφει μια εικόνα όχι έντονου, αλλά σταθερού ενδιαφέροντος για τον αντιγριπικό εμβολιασμό μέχρι τώρα. Όπως αναφέρει, ο κόσμος άρχισε να ζητά το εμβόλιο ήδη από τα τέλη Οκτωβρίου, με την έναρξη της εμβολιαστικής περιόδου και η κίνηση συνεχίστηκε τόσο τον Νοέμβριο όσο και τώρα, μέσα στον Δεκέμβριο.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι στιγμής δεν καταγράφεται αυξημένη ζήτηση. Ο ίδιος επισημαίνει ότι, αν τα πράγματα «σφίξουν» αργότερα, μπορεί τότε να εμφανιστεί μεγαλύτερη ζήτηση, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να μη διατίθεται επαρκής αριθμός δόσεων για να καλυφθούν όλοι όσοι θα θελήσουν την τελευταία στιγμή να εμβολιαστούν.
Ο κ. Ευγενίδης δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις ομάδες υψηλού κινδύνου για τη γρίπη, τονίζοντας ότι για αυτούς ο εμβολιασμός δεν πρέπει να μετατεθεί για αργότερα. Όπως σημειώνει, όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες «θα πρέπει οπωσδήποτε να το έχουν κάνει» και να μην περιμένουν «από εδώ και πέρα τελευταία στιγμή» για να το πραγματοποιήσουν. Παράλληλα, ενθαρρύνει και όσους δεν ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου αλλά επιθυμούν να προστατευτούν, να προσέλθουν εγκαίρως στο φαρμακείο της γειτονιάς τους, όπου μπορούν εύκολα και γρήγορα, μόνο με τον ΑΜΚΑ τους, να εμβολιαστούν για τη γρίπη.
Σχολιάζοντας το νέο στέλεχος της γρίπης που έχει αναφερθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο Διονύσιος Ευγενίδης υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τις διεθνείς εκτιμήσεις, το ήδη διαθέσιμο αντιγριπικό εμβόλιο εξακολουθεί να προσφέρει προστασία, ακόμη κι αν η σύνθεσή του δεν περιλαμβάνει πλήρως το νεότερο στέλεχος. Όπως λέει, το εμβόλιο «σε έναν βαθμό καλύπτει», και σίγουρα «από το να είσαι εντελώς ακάλυπτος, καλύτερα να είσαι σε κάποιον βαθμό καλυμμένος με το εμβόλιο». Επαναλαμβάνει ιδιαίτερα ότι αυτό είναι κρίσιμο για όσους έχουν υποκείμενα νοσήματα, οι οποίοι δεν πρέπει να αμελήσουν τον εμβολιασμό.
Όσον αφορά την κίνηση στα φαρμακεία για τις υπόλοιπες ιώσεις της εποχής, πέρα από τη γρίπη, ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης σημειώνει ότι η κατάσταση είναι αντίστοιχη με κάθε χειμώνα: «Κυκλοφορούν πολλές εποχικές ιώσεις, κυρίως του ανώτερου αναπνευστικού αλλά και του γαστρεντερικού αυτό το διάστημα, χωρίς όμως να υπάρχει, μέχρι στιγμής, κάποια ιδιαίτερη έξαρση ή ασυνήθιστη αύξηση σε συγκεκριμένο νόσημα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο αριθμός των περιστατικών που φτάνουν στα φαρμακεία είναι ο «συνηθισμένος αριθμός της εποχής».
