Πρόκειται για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις «Μέρες Μύθων, Μουσικής και Παραμυθιών», μια δράση της Action Art που διοργανώνεται υπό την αιγίδα του Δήμου Σαμοθράκης σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινότητας στο πλαίσιο των «Καβείριων 2025» συνδέοντας το αρχαίο με το σύγχρονο, τον προφορικό λόγο με το τραγούδι, τον μύθο με τη φύση.
Η αφηγήτρια Ροδάνθη Δημητρέση, η οποία επιμελείται το πρόγραμμα των εκδηλώσεων, μιλά με αγάπη και σεβασμό για τη βαθιά σχέση της με το νησί: «Είχα επαφή με τη Σαμοθράκη εδώ και δεκαετίες, χωρίς να έχω καταγωγή από εκεί. Είναι ένας πολύ αγαπημένος μου χώρος – η φύση, τα νερά, οι αρχαιότητες, όλα είναι ιδιαίτερα και πάντοτε σκεφτόμουν να κάνουμε κάτι στο νησί. Δόθηκε κάποια στιγμή η ευκαιρία και έτσι ξεκίνησε αυτή η διοργάνωση που φέτος περνάει στην ένατη χρονιά της».
Ροδάνθη Δημητρέση
Από το Πλατανόδασος του Άη Γιώργη έως το Ιερό των Μεγάλων Θεών, οι εκδηλώσεις θα ζωντανέψουν παραμύθια και θρύλους της Σαμοθράκης, της Μικράς Ασίας, της ευρύτερης περιοχής αλλά και ιστορίες από όλο τον κόσμο – από την Αφρική έως την Αρμενία. Επί σκηνής θα εμφανιστεί και η μουσικός Παναγιώτα Τηγανούρια με το σαντούρι της, μια καλλιτέχνιδα από τη Σαμοθράκη που η Ροδάνθη Δημητρέση αποκαλεί «μουσικό κεφάλαιο του νησιού». Η Παναγιώτα Τηγανούρια θα συνυφάνει μουσικά μοτίβα με τις λέξεις των αφηγήσεων, άλλοτε συνοδεύοντας με το σαντούρι, άλλοτε ερμηνεύοντας τραγούδια και άλλοτε αυτοσχεδιάζοντας.
Παναγιώτα Τηγανούρια
«Στις αφηγήσεις των μύθων της Σαμοθράκης περισσότερο εστιάζω στους θεούς του νησιού, που δεν είναι Κάβειροι, όπως νομίζουν πολλοί, είναι οι μεγάλοι θεοί. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η Περσεφόνη, η Δήμητρα, ο Πλούτος, ο Ερμής και άλλοι. Διάφορες στιγμές της μυθολογίας συνδέονται με το νησί, όπως για παράδειγμα ο γάμος του Κάδμου και της Αρμονίας, Στις αφηγήσεις ξεκινάμε από τους θεούς και ξετυλίγουμε το κουβάρι της μυθολογίας, που είναι τόσο πλούσιο, παραμυθένιο», λέει η Ροδάνθη Δημητρέση.
Πρωταγωνίστρια η Σαμοθράκη
Η Σαμοθράκη δεν είναι απλώς το φόντο όλων αυτών των εκδηλώσεων – είναι η πρωταγωνίστρια. Οι πλατείες, το δάσος, οι καταρράκτες, συμμετέχουν σε αυτό το τελετουργικό της μνήμης, του λόγου και της παράδοσης. Όπως για παράδειγμα στη Χώρα, στην πλατεία με τον εντυπωσιακό γεροπλάτανο – «η φυλλωσιά αυτού του ιστορικού δέντρου είναι τεράστια, καταλαμβάνει τα 2/3 της πλατείας», λέει η Ροδάνθη Δημητρέση.
Οι δράσεις ξεκινούν την Κυριακή 3 Αυγούστου, στις 19:00, στο Ιερό των Μεγάλων Θεών, στον Αρχαιολογικό χώρο στην Παλιάπολη, με την παράσταση «Μύθοι του Νερού, των Δασών και των Θεών». Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα γίνει ιστόρηση μύθων των Θεών της Σαμοθράκης, της Μεγάλης Μητέρας, του Μεγάλου θεού Κάδμιλου, του σκανδαλιάρη θεού Πάνα, προστάτη της άγριας φύσης, του Ορφέα και της Ευρυδίκης, πλαισιωμένων μουσική και τραγούδια.
Το Ιερό των Μεγάλων Θεών, που ανοίγει ειδικά για την παράσταση με παραχώρηση από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου, δημιουργεί μία ατμόσφαιρα μοναδική και μάλιστα η συμμετοχή δεν περιορίζεται μόνο στους Έλληνες θεατές. «Στην εκδήλωση στον αρχαιολογικό χώρο συμμετέχουν κάθε χρόνο και πολλοί ξένοι επισκέπτες του νησιού. Αυτοί οι άνθρωποι έρχονται από διάφορες χώρες για να περάσουν τις διακοπές τους στη Σαμοθράκη κι ενώ δεν μιλούν ελληνικά καταφέρνουν και συμμετέχουν κανονικά παρακολουθώντας τις αφηγήσεις μας. Κάθε χρόνο μάλιστα αυξάνονται οι ξένοι επισκέπτες», επισημαίνει η Ροδάνθη Δημητρέση. «Είναι πολλοί οι παράγοντες που ενθαρρύνουν το να συμμετέχουν ενεργά θεατές που δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα μας: είναι ο τόπος καθαυτός, σαν να ενσωματώνεται στην ιστορία, δηλαδή παράλληλα με την αφήγηση που κάνω “αφηγείται” και ο ίδιος ο τόπος. Κι επίσης είναι η ατμόσφαιρα που δημιουργείται, ο προφορικός λόγος, το συναίσθημα, το οποίο αγγίζει τις καρδιές μας. Δεν χρειάζονται λόγια για να νιώσουμε την καρδιά».
Τη Δευτέρα 4 Αυγούστου, στις 20.30, στο Παλιό Πέτρινο Δημοτικό Σχολείο στα Θέρμα, κάτω από τη δροσιά των δέντρων, θα αναβιώσουν «Θρύλοι του τόπου μας, παραμύθια και μουσική», παραμύθια και ιστορίες της Σαμοθράκης, της Μικράς Ασίας και της ευρύτερης περιοχής.
Ακολουθεί την Τρίτη 5 Αυγούστου, στις 21.00, στην πλατεία Παπά Γιώργη της Χώρας, η εκδήλωση «Παραμύθια και Μουσικές του Κόσμου» που θα ταξιδέψει το κοινό με ιστορίες από διαφορετικούς πολιτισμούς και χώρες: την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ασία, την Αρμενία, καθώς και χώρες της Αφρικής.
Η διοργάνωση κορυφώνεται την Πέμπτη 7 Αυγούστου με τον αφηγηματικό περίπατο στο Πλατανόδασος του Άη Γιώργη – μια μοναδική εμπειρία αφήγησης εν κινήσει. Η φύση γίνεται το σκηνικό, οι ιστορίες αναδύονται φυσικά σε κάθε βήμα:
«Η περιπατητική αυτή εκδήλωση αφορά μία διαδρομή που ξεκινά από τοποθεσία της Χώρας κι από εκεί διασχίζουμε το Πλατανόδασος και καταλήγουμε στο όμορφο εκκλησάκι του Άη Γιώργη. Στη διαδρομή υπάρχουν στοιχεία που αν δεν ξέρεις μπορεί να μην τους δώσεις καν σημασία. Νομίζεις ότι είναι διάσπαρτες πέτρες, όμως στην πραγματικότητα είναι σημεία που κρύβουν πίσω τους ιστορίες και θρύλους. Για την εκδήλωση αυτή συνεργαζόμαστε με ανθρώπους του νησιού που τους αποκαλώ “φυσικούς αφηγητές”. Παράλληλα με την αφήγηση που κάνουμε με ιστορίες για το δάσος, το νερό, τον ουρανό, τα πουλιά, τα πλάσματα της φύσης, ο ντόπιος που είναι μαζί μας αφηγείται ιστορίες για τα ιδιαίτερα αυτά σημεία της διαδρομής που συνδέονται με θρύλους». Σημείο συνάντησης και αναχώρησης: Γήπεδο Χώρας 18:15.
Οι εκδηλώσεις «Μέρες Μύθων, Μουσικής και Παραμυθιών» πραγματοποιούνται με τη συνεργασία και υποστήριξη της Μουσικής Ομάδας «Ηχνοϋφάντες», του Πολιτιστικού Συλλόγου Κατοίκων και Επαγγελματιών Θέρμων και του συλλόγου Βιώσιμη Σαμοθράκη/Sustainable Samothraki.
