Η επίσκεψη του Ζελένσκι λαμβάνει χώρα μετά από δύο περίπου χρόνια. Είχε επισκεφθεί συγκεκριμένα ξανά την Αθήνα τον Αύγουστο του 2023.
Στο μεταξύ, δεν έχουν ανακοινωθεί οι ώρες των συναντήσεων του Ουκρανού προέδρου στην Αθήνα για λόγους ασφαλείας, όπως συμβαίνει σε κάθε ταξίδι του Ζελένσκι.
Σημειώνεται ότι ο Ουκρανός ηγέτης θα συναντήσει κατά σειρά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα, ακολούθως τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μαξίμου και οι συναντήσεις του θα ολοκληρωθούν με τον Πρόεδρο της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη.
Η ενέργεια αποτελεί το πιο καυτό θέμα των συζητήσεων στις συναντήσεις αυτές. Όπως αναλύει ο ΣΚΑΪ, ο κάθετος διάδρομος, η μεταφορά δηλαδή αερίου από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης προς την Ουκρανία μέσω χωρών όπως είναι η Ρουμανία και η Μολδαβία, είναι ένα κομβικό έργο, στο οποίο υπήρξαν εξελίξεις την περασμένη εβδομάδα με τις συμφωνίες που υπεγράφησαν στο Ζάπειο και με τη μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω αυτού του αγωγού αυτού.
Βεβαίως, σε κάθε συνάντησή του ο κ. Ζελένσκι θέτει και το ζήτημα της αμυντικής ενίσχυσης της Ουκρανίας, ωστόσο, όπως έχει δηλώσει πολλές φορές η κυβέρνηση, δεν μπορεί να δώσει αμυντικά συστήματα στην Ουκρανία από τη στιγμή που αυτά συνεισφέρουν στην άμυνα χώρας.
Στο μεταξύ, τον τόνο της επίσκεψής του στην Αθήνα έδωσε και ο ίδιος ο Ζελένσκι, αναφέροντας ότι «διαμορφώνουμε μια συμφωνία με την Ελλάδα στον τομέα της ενέργειας».
Συγκεκριμένα, ο Ζελένσκι ανέφερε: «Διαμορφώνουμε επίσης μια συμφωνία με την Ελλάδα, στον τομέα της ενέργειας, ώστε να μεγιστοποιήσουμε τις επιλογές για την προμήθεια φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, τόσο για τον φετινό χειμώνα, όσο και στρατηγικά, μακροπρόθεσμα. Οι συμφωνίες με διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, από τη Νορβηγία μέχρι την Ελλάδα, θα διασφαλίσουν τις εγγυήσεις για την προμήθεια φυσικού αερίου στη χώρα μας. Ευχαριστώ όλους τους εταίρους που βοηθούν».
O Ζελένσκι στην Αθήνα: Eνέργεια, LNG και «Κάθετος Διάδρομος» στο επίκεντρο
Σημειώνεται ότι η Αθήνα υποδέχεται την Κυριακή 16 Νοεμβρίου τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μια επίσκεψη με έντονο συμβολισμό αλλά και ξεκάθαρη ατζέντα: ενέργεια, ασφάλεια εφοδιασμού και περιφερειακή διασυνδεσιμότητα.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διαδοχικές συναντήσεις με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, σε Προεδρικό Μέγαρο, Μέγαρο Μαξίμου και Βουλή.
Ψηλά η ενέργεια στην ατζέντα – Αναβάθμιση του ρόλου της Ελλάδας ως κόμβος
Στο επίκεντρο των συνομιλιών αναμένεται να βρεθεί ο ρόλος της Ελλάδας ως πύλης αμερικανικού LNG προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική/Ανατολική Ευρώπη, με αιχμή τις υποδομές της Ρεβυθούσας και - κυρίως - του FSRU Αλεξανδρούπολης.
Ο «Κάθετος Διάδρομος» φυσικού αερίου (Ελλάδα–Βουλγαρία–Ρουμανία–Μολδαβία–Ουκρανία) αποτελεί τον κρίσιμο άξονα που μπορεί να μετατρέψει τις εισαγωγές LNG σε πραγματικές ροές προς Βορρά, περιορίζοντας την εξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό αέριο.
Η ουκρανική πλευρά αναζητά πρόσθετους όγκους ήδη από τον φετινό χειμώνα, με στόχο αύξηση 30% στις εισαγωγές φυσικού αερίου, καθώς οι ζημιές σε υποδομές και τα περιορισμένα αποθέματα δημιουργούν πιεστικές ανάγκες.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα προβάλλεται ως αξιόπιστος διαμετακομιστικός κόμβος: διαθέτει ώριμες θαλάσσιες πύλες εισαγωγής, ενισχύει την εγχώρια συμπίεση/μεταφορά (Κομοτηνή, Θεσσαλία) και προωθεί την αναβάθμιση των διασυνδέσεων με Βουλγαρία–Ρουμανία ώστε να εξαλειφθούν τα bottlenecks.
Το αμερικανικό momentum
Το timing δεν μπορεί να εκληφθεί ως τυχαίο με την επίσκεψη Ζελένσκι να έρχεται σε μια κρίσιμη φάση για την ενεργειακή συνεργασία της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών, με σχέδια να μετατραπεί η Ελλάδα σε πύλη εισόδου αμερικανικού LNG μέσω Αλεξανδρούπολης και Ρεβυθούσας.
Η Ουάσινγκτον στηρίζει διακηρυκτικά την ενεργειακή διαφοροποίηση της Ευρώπης και «βλέπει» την Ελλάδα ως φυσικό σημείο εισόδου φορτίων LNG που μπορούν να διοχετεύονται προς τις αγορές των Δυτικών Βαλκανίων και –τελικά– την Ουκρανία. Πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες στον χώρο του LNG, αλλά και τα μνημόνια κατανόησης με διαχειριστές και εταιρείες της περιοχής, έχουν ήδη χαράξει τον οδικό χάρτη για μακροχρόνια συμβόλαια και δεσμευμένες χωρητικότητες.
Παράλληλα, η ελληνική πλευρά επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει το επενδυτικό momentum: περισσότερες υποδομές FSRU, αναβαθμίσεις αγωγών και στοχευμένες ενισχύσεις στον «Κάθετο Διάδρομο» μπορούν να ανεβάσουν τις ροές στα επίπεδα που απαιτούνται (16–20 bcm LNG ετησίως) ώστε η Ελλάδα να εδραιωθεί ως σταθερή «στρόφιγγα» τροφοδοσίας προς Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η επερχόμενη επίσκεψη Ζελένσκι στην Αθήνα έρχεται ως φυσική συνέχεια της στενής σχέσης που έχουν καλλιεργήσει οι δύο ηγέτες. Υπενθυμίζεται ότι ο Ουκρανός πρόεδρος είχε βρεθεί ξανά στην ελληνική πρωτεύουσα τον Αύγουστο του 2023, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Οδησσό το 2024, συμμετέχοντας σε κορυφαίες διεθνείς διεργασίες για την περιφερειακή ασφάλεια και συνεργασία.
Η νέα αυτή συνάντηση αναβαθμίζει το ενεργειακό και πολιτικό πλέγμα Ελλάδας–Ουκρανίας, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία, και αποτυπώνει τα σαφή ίχνη αμερικανικής στήριξης και στρατηγικής κατεύθυνσης μέσα στη διαμορφούμενη ενεργειακή πραγματικότητα της Ευρώπης.
Αν οι συνομιλίες αποδώσουν συγκεκριμένα βήματα σε χωρητικότητες, τιμολογιακά σχήματα και τεχνικές ρυθμίσεις των διασυνδέσεων, η Ελλάδα θα έχει κάνει ακόμη ένα αποφασιστικό άλμα: από «διάδρομος ευκαιρίας» σε μόνιμο κόμβο ασφάλειας εφοδιασμού για τα Βαλκάνια και την Ουκρανία.
