Σύμφωνα με τον συγγραφέα, «Ο Κώστας Σημίτης και ο ‘’εκσυγχρονισμός’’ αποτελούν τον γόρδιο δεσμό της ύστερης μεταπολίτευσης, ενώ αποκαλύπτουν ενδιάθετες ροπές της συνολικής μεταπολιτευτικής περιόδου. Αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε ο ιδρυτής, ο Ανδρέας Παπανδρέου ο βάρδος, ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο διαχειριστής και ίσως ο εκκαθαριστής».
Κεντρικό διακύβευμα της εκσυγχρονιστικής περιόδου –όπως σημειώνει ο Γιώργος Καραμπελιάς στο βιβλίο του και επανέλαβε και κατά την παρουσίαση- υπήρξε η ένταξη στην Ευρωζώνη και η προσχώρηση της Κύπρου στην ΕΕ, ικανοποιώντας έναν στρατηγικό στόχο του ελληνισμού. Όμως, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο υλοποιήθηκε, οι αρνητικές επιπτώσεις υπήρξαν ιδιαίτερα επαχθείς. «Όχι μόνο ως προς τη γιγάντωση των παρασιτικών χαρακτηριστικών που οδήγησαν στη μνημονιακή καταστροφή του 2010, αλλά και ως προς την αποδοχή της τουρκικής πρωτοκαθεδρίας και τη σταδιακή φινλανδοποίηση της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής. Η ικανοποίηση του εθνικού στόχου έγινε με τόσο βαρύ τίμημα ώστε να τίθεται εν αμφιβόλω, τουλάχιστον ο τρόπος επίτευξής του» τονίζει στο βιβλίο του ο κ. Καραμπελιάς προσθέτοντας πως ο εκσυγχρονισμός μεταβλήθηκε σε σύμβολο ενός «μεταεθνικού» μετασχηματισμού καθώς, «στο όνομα της καταγγελίας της πατριδοκαπηλίας, οι Έλληνες θα θεωρηθούν ένα πρόσφατο έθνος, χωρίς ιστορικό βάθος, που μπορεί ευκολότερα να αποσυντεθεί. Επρόκειτο για μια παρασιτική αντίληψη της συμμετοχής στην ΕΕ και όχι παραγωγική, με συμμετοχή στις αποφάσεις, κάτι που αντίθετα θα προϋπόθετε μια ισχυρή εθνική ταυτότητα».
Ο συγγραφέας και αρθρογράφος Σάκης Μουμτζής επισήμανε, μεταξύ άλλων, πως ο Κώστας Σημίτης προέταξε την Οικονομία και για αυτό κατηγορήθηκε στη συνέχεια για παραχωρήσεις που έκανε προς την Τουρκία, κυρίως στη Μαδρίτη, ενώ πάντα τον βάρυνε η απώλεια εθνικού εδάφους στα Ίμια. Διότι «υπήρξε απώλεια εθνικού εδάφους», υπογράμμισε o κ. Μουμτζής ο οποίος επίσης αναφέρθηκε και στο Κυπριακό ενώ κλείνοντας την ομιλία του έθεσε δυο ερωτήματα: Πρώτον, αν ήταν ατελέσφορος ο εκσυγχρονισμός του Σημίτη και, δεύτερον, αν μπορούν οι πολιτικές να μεταρρυθμίσουν μια κοινωνία η οποία –στο πλειοψηφικό της κομμάτι- δεν θέλει να μεταρρυθμιστεί.
«Μια κοινωνία η οποία είναι γεμάτη από νησίδες συμφερόντων οι οποίες θέλουν όλες οι άλλες νησίδες να μεταρρυθμιστούν εκτός από τη δική τους δεν έχει καμία τύχη», πρόσθεσε ο Σάκης Μουμτζής υπογραμμίζοντας πως σίγουρα θα βγουν πολύ σοφότεροι όσοι διαβάσουν το βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά.
Στο πάνελ της παρουσίασης και ο Γιώργος Πασχαλίδης, πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Σημίτη και συγγραφέας ως… συνήγορος υπεράσπισης -όπως είπε χαρακτηριστικά- σε αυτή την... άτυπη δίκη του εγχειρήματος του εκσυγχρονισμού. Όπως είπε ο πρώην υπουργός, έχουν περάσει 10 μήνες από την απώλεια του Κώστα Σημίτη και είναι πολύ νωρίς για να… πιάσει δουλειά ο ιστορικός του μέλλοντος. «Ο Κώστας Σημίτης ήταν και εκσυγχρονιστής και πατριώτης και ορθόδοξος. Ήταν τακτικός προσκυνητής του Αγίου Όρους και μέγας ευεργέτης των Μονών του Αγίου Όρους», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Πασχαλίδης ο οποίος, επίσης μίλησε για τον Γιώργο Καραμπελιά και τον παρεμβατικό του λόγο όπως αυτός εκφράζεται –όπως τόνισε χαρακτηριστικά -και στην αρθρογραφία του ιδιαίτερα στο Liberal.
Στο βιβλίο αναφέρθηκε επίσης ο πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας Γιώργος Ρακκάς, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος Ανδρέας Σταματόπουλος.
Το βιβλίο
Το δοκίμιο διαρθρώνεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο αποτελεί μια συνοπτική περιγραφή των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων της περιόδου. Το δεύτερο πραγματεύεται τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την εξέλιξή τους κατά την περίοδο του εκσυγχρονισμού. Το τρίτο παρουσιάζει τις ιδεολογικές εξελίξεις και τον ρόλο της αριστερής διανόησης. Το τέταρτο προβαίνει στον απολογισμό της πολιτικής του εκσυγχρονισμού, επισκοπεί την εξάντληση της μεταπολιτευτικής περιόδου και επιχειρεί έναν παραλληλισμό ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό του Κώστα Σημίτη και τον μεταρρυθμισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη.
